Τα μεγάλα μη της εγκυμοσύνης

Τι πρέπει να προσέξετε, να αποφύγετε και να διαγράψετε από τη ζωή σας αυτούς τους μήνες.

Της Μαρίνας Τασούλη

Με τη συνεργασία του Νiκου Πετρογιάννη, χειρούργου-γυναικολόγου- μαιευτήρα, επιμελητή Γυναικολογικής Κλινικής Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών

«Μη βγάζεις φωτοτυπίες», «μη στέκεσαι κοντά στο φούρνο μικροκυμάτων», «μην κάνεις σεξ», «μην πίνεις», «μην καπνίζεις»… Από τη μέρα που διαπιστώσατε πως είστε έγκυος, έχετε ακούσει τόσα πολλά που νομίζετε ότι –για σιγουριά– θα ήταν ίσως καλύτερο να μείνετε σε καραντίνα ή υπό στενή ιατρική παρακολούθηση για τους επόμενους εννέα μήνες. Ηρεμήστε. Μπορείτε κάλλιστα να συνεχίσετε τη ζωή σας κανονικά. Απλώς, θα πρέπει να προσέξετε να μην υποπέσετε στα ακόλουθα εφτά… αμαρτήματα που προμηνύουν κινδύνους για εσάς και το μωρό σας.

Νο 1 Κάπνισμα

Γιατί είναι κακό για μένα; Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερα από 4.000 βλαβερά για την υγεία χημικά στοιχεία και αυξάνει τις πιθανότητες να εμφανιστεί καρδιοπάθεια ή καρκίνος.

Γιατί είναι κακό για το μωρό; Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προκαλεί στένωση των αγγείων, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο την ποσότητα του οξυγόνου που φτάνει στον πλακούντα, γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει τις πιθανότητες να μην τρέφεται σωστά το έμβρυο. Έρευνα της αμερικανικής Δράσης για το Κάπνισμα και την Υγεία (Action on Smoking and Health) έδειξε ότι τα μωρά που η μητέρα τους είναι καπνίστρια ζυγίζουν κατά μέσο όρο 200 γραμμάρια λιγότερο από όσα οι μητέρες τους δεν καπνίζουν. Τα λιποβαρή βρέφη είναι πιο επιρρεπή σε ασθένειες και λοιμώξεις.

Τι συνιστάται; Να σταματήσετε το κάπνισμα όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω; Παρόμοιες συνέπειες έχει και το παθητικό κάπνισμα, γι’ αυτό αποφύγετε χώρους με πολύ καπνό.

Νο 2 Αλκοόλ

Γιατί είναι κακό για μένα; Ένα ποτηράκι κρασί ή άλλο αλκοολούχο ποτό κάθε τόσο δεν θα έχει συνέπειες για την υγεία σας, ανεξάρτητα από το εάν περιμένετε παιδί ή όχι.

Γιατί είναι κακό για το μωρό; Το αλκοόλ, σε οποιαδήποτε φάση της κύησης κι αν βρίσκεστε, διαπερνά τον πλακούντα και είναι πολύ πιθανό να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου. Η κατάχρηση (δηλαδή λήψη ποσότητας άνω των 42 γραμμαρίων καθαρού οινοπνεύματος ημερησίως, που αντιστοιχεί περίπου σε τέσσερα ποτήρια κρασί ή μπίρα) ενδέχεται να οδηγήσει στη γέννηση ενός μωρού με μικρό βάρος ή και στο Εμβρυϊκό Αλκοολικό Σύνδρομο (Fetal Alcohol Syndrome – FAS), που προκαλεί λειτουργικές και ανατομικές ανωμαλίες διαφόρων συστημάτων του εμβρύου, με αποτέλεσμα να έχει προβλήματα όρασης, ακοής ή ακόμα και κατανόησης.

Τι συνιστάται; Οι γιατροί συστήνουν στις

εγκύους να αποφεύγουν εντελώς το αλκοόλ τουλάχιστον κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους. Στη συνέχεια, μπορούν να πίνουν ένα ποτηράκι κρασί –εάν τους είναι απαραίτητο.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω; Εκτός από το αλκοόλ, μπορούν να διαπεράσουν τον πλακούντα και να μπουν στο αίμα του εμβρύου και πολλές από τις ουσίες που περιέχονται στα φάρμακα. Γι’ αυτό, πριν καταφύγετε σε οποιοδήποτε φαρμακευτικό σκεύασμα –ακόμα κι αυτά που μπορείτε να προμηθευτείτε χωρίς ιατρική συνταγή– είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε το γυναικολόγο σας.

Νο 3 Καφές

Γιατί είναι κακό για μένα; Στην περίπτωση που υποφέρετε από καούρες –μια από τις πιο συνηθισμένες ενοχλήσεις της εγκυμοσύνης–, η κατανάλωση καφέ είναι πιθανό να επιδεινώσει την κατάσταση, επειδή αυξάνει την παραγωγή οξέων στο στομάχι. Παράλληλα, ενδέχεται να προκαλέσει ταχυπαλμία.

Γιατί είναι κακό για το μωρό; Αν και η καφεΐνη εισέρχεται στον πλακούντα, δεν έχει διαπιστωθεί ότι είναι βλαβερή για το έμβρυο, εφόσον βέβαια καταναλώνεται σε μικρές δόσεις. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Άαρχους στη Δανία έδειξε ότι η κατανάλωση οχτώ φλιτζανιών και πάνω την ημέρα μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε αποβολή.

Τι συνιστάται; Να μην το παρακάνετε. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ενημέρωσης για τα Τρόφιμα (EUFIC, www.eufic.org), δεν πρέπει να καταναλώνετε περισσότερα από 300 mg καφεΐνης την ημέρα, ποσότητα που περιέχεται σε δύο-τρία φλιτζάνια καφέ.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω; Εκτός από τον καφέ και το μαύρο τσάι, καφεΐνη περιέχουν επίσης τα αναψυκτικά τύπου κόλα, κάποια «ενεργειακά ποτά» και το πράσινο τσάι.

Νο 4 Μαλακά και μπλε τυριά

Γιατί είναι κακό για μένα; Οι έγκυοι είναι καλό να αποφεύγουν τα μαλακά μη παστεριωμένα τυριά, όπως το Μπρι ή το Καμαμπέρ, αλλά και αυτά που έχουν γαλάζιες γραμμές, όπως το Danish blue ή το στίλτον, λόγω της ενδεχόμενης παρουσίας βακτηρίων όπως είναι η λιστέρια.

Γιατί είναι κακό για το μωρό; Η λιστερίωση –όπως ονομάζεται η προσβολή από λιστέρια– μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή, ακόμα και θάνατο του εμβρύου, κάτι που είναι όμως εξαιρετικά σπάνιο.

Τι συνιστάται; Αν δεν μπορείτε να αποφύγετε εντελώς την κατανάλωση αυτών των τυριών, τουλάχιστον φροντίστε να τα τρώτε μαγειρεμένα, αφού οι υψηλές θερμοκρασίες καταστρέφουν τα βακτήρια.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω; Το βακτήριο λιστέρια ενδέχεται επίσης να υπάρχει σε μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά, σε έτοιμες σαλάτες που περιέχουν μαγιονέζα ή στο παγωτό μηχανής.

Νο 5 Άπλυτα λαχανικά και φρούτα

Γιατί είναι κακό για μένα; Το χώμα που υπάρχει στην επιφάνεια φρούτων και λαχανικών τα οποία δεν έχουν πλυθεί με προσοχή μπορεί να προκαλέσει τοξοπλάσμωση, λοίμωξη που οφείλεται σε παράσιτο.

Γιατί είναι κακό για το μωρό; Η τοξοπλάσμωση μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή ή στη γέννηση παιδιού με προβλήματα στην ανάπτυξη, αλλά και με υδροκεφαλία, επιληψία ή κώφωση.

Τι συνιστάται; Να πλένετε πολύ προσεκτικά όλα τα νωπά φρούτα και λαχανικά που καταναλώνετε.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω; Η τοξοπλάσμωση μπορεί επίσης να μεταδοθεί από άμμο γάτας, χώμα, κατανάλωση ωμού ή λίγο ψημένου κρέατος και μη παστεριωμένου αγελαδινού γάλακτος ή τυριού.

Νο 6 Ωμά ή λίγο μαγειρεμένα αυγά

Γιατί είναι κακό για μένα; Η σαλμονέλα –βακτήριο που προκαλεί ενός είδους τροφική δηλητηρίαση (με συμπτώματα όπως ναυτία, εμετούς και διάρροια)– βρίσκεται στα ωμά αυγά ή στα αυγά που δεν έχουν μαγειρευτεί καλά.

Γιατί είναι κακό για το μωρό; Η σαλμονέλα είναι σχεδόν απίθανο να βλάψει το έμβρυο, αλλά μπορεί να προκαλέσει πόνο στην κοιλιά και αφυδάτωση της γυναίκας, γεγονός που δεν είναι ό,τι πιο ευχάριστο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω; Η κατανάλωση θαλασσινών (ωμών ή μαγειρεμένων) ενέχει επίσης τον κίνδυνο δηλητηρίασης. Επίσης, όλα τα κρέατα και τα πουλερικά πρέπει να τρώγονται καλοψημένα.

Νο 7 Λιπαρά ψάρια

Γιατί είναι κακό για μένα; Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν είναι καθόλου κακό. Κάθε άλλο. Η κατανάλωση λιπαρών ψαριών όπως είναι ο τόνος, το σκουμπρί, οι σαρδέλες ή η πέστροφα είναι απαραίτητη για την υγεία σας και την πνευματική ανάπτυξη του παιδιού σας.

Γιατί είναι κακό για το μωρό; Τα λιπαρά ψάρια περιέχουν υδράργυρο, ο οποίος σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος.

Τι συνιστάται; Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα (EUFIC), οι έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες είναι καλό να αποφεύγουν την κατανάλωση μεγάλων αρπακτικών ψαριών (όπως ξιφία ή καρχαρία), καθώς αυτά περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδραργύρου.

Extra tips

– Να παίρνετε φυλλικό οξύ. Οι γυναικολόγοι συνιστούν την πρόσληψη 0,4 mg φυλλικού οξέος (σε μορφή συμπληρώματος) από τότε που η γυναίκα ξεκινά να προγραμματίζει την εγκυμοσύνη της και τις πρώτες δώδεκα εβδομάδες της κύησης –όταν αναπτύσσεται η σπονδυλική στήλη του εμβρύου.

– Να τρώτε υγιεινά. Η πρωτεΐνη (κρέας, αυγά, τυρί) και τα ω3 λιπαρά οξέα (ψάρια) είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του μωρού σας.

– Ακολουθήστε ένα ήπιο πρόγραμμα άσκησης. Η γυμναστική τονώνει το μυϊκό σας σύστημα, γεγονός που θα σας βοηθήσει να επιστρέψετε σύντομα στην παλιά σας σιλουέτα μετά τη γέννα, ενώ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ανακουφίζει από πόνους στην πλάτη και πρηξίματα.

– Ξεκουραστείτε αρκετά. Ξαπλώστε όποτε νιώθετε την ανάγκη ή έστω κάντε ένα διάλειμμα από τις δραστηριότητες της καθημερινότητάς σας για να ξεκουραστείτε και να χαλαρώσετε.

– Αποφύγετε το στρες. Ακόμα και στον πιο ήρεμο άνθρωπο του κόσμου και μόνο η είδηση μιας εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει αρκετό άγχος. Δοκιμάστε να κάνετε γιόγκα ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα σας χαλαρώνει.

– Μην αμελείτε τα ραντεβού με το γυναικολόγο σας. Ο προγεννητικός έλεγχος θα σας δώσει τη σιγουριά ότι όλα πηγαίνουν καλά με το μωρό σας, ενώ ακόμα κι αν υπάρξει κάποιο πρόβλημα, θα είναι πιο εύκολο να λυθεί εάν εντοπιστεί όσο είναι ακόμα νωρίς.

Διαβάστε ακόμα

Εγκυμοσύνη και διατροφή, Μάνος Καζαμίας, Εκδόσεις Modern Times (2004)

Όλα όσα θα θέλατε να ξέρετε για την εγκυμοσύνη σας, Αν Ντάγκλας, Εκδόσεις Μίνωας (2007)

kids.in.gr