Νέος πιθανός βιοδείκτης για τη νόσο Πάρκινσον

Τα αυξημένα επίπεδα συγκεκριμένων λιπιδίων στον εγκέφαλο ενδεχομένως να είναι πρώιμα σημάδια νόσου Πάρκινσον, υποστηρίζουν ερευνητές σε σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο  Neurobiology of Aging.

Ο νέος αυτός συσχετισμός ενδεχομένως να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αναγνώριση των ατόμων που ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου για νόσο Πάρκινσον και την ευκαιρία πρώιμης παρέμβασης.

Η νόσος Πάρκινσον, ως γνωστόν, είναι μια νευροεκφυλιστική πάθηση που χαρακτηρίζεται από μείωση των νευρικών κυττάρων και συγκεκριμένα των νευρώνων ντοπαμίνης που παίζουν ρόλο στην κινητικότητα, στην περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται «μέλαινα ουσία».

Για πολλά χρόνια, η απώλεια αυτών των νευρικών κυττάρων είχε αποδοθεί στην τοξική συσσώρευση της πρωτεΐνης α-συνουκλεΐνης.

Όμως, τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες μελετούν τη σχέση μεταξύ του κινδύνου εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον και μιας ομάδας διαταραχών, των λυσοσωμικών αθροιστικών νοσημάτων, και πιο συγκεκριμένα τη νόσο Gaucher που προκαλείται από μεταλλάξεις που συντελούν σε απώλεια της λειτουργίας στο γονίδιο της γλυκοκερεζροζιδάσης (GBA).

Το γονίδιο GBA φυσιολογικά παράγει ένα ένζυμο που αποδομεί τα λιπίδια, αλλά στη νόσο Gaucher η έλλειψη συντελεί σε μαζική και ασυνήθιστη αύξηση των λιπιδίων εντός των κυττάρων. Τα άτομα που δεν εκδηλώνουν τη νόσο αλλά είναι φορείς ενός ελαττωματικού αντιγράφου του γονιδίου έχουν έως και δεκαπλάσιο κίνδυνο εκδήλωσης νόσου Πάρκινσον καθώς μεγαλώνουν.

«Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η συσσώρευση λιπιδίων ενδεχομένως να είναι καθοριστικής σημασίας για την εκδήλωση της νόσου Πάρκινσον και μελέτες του Ερευνητικού Ινστιτούτου Νευροαναγέννησης στο συνεργαζόμενο με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ Νοσοκομείο McLean έχουν στο παρελθόν δείξει ότι υπάρχει μια αύξηση σε μια ομάδα λιπιδίων, τα γλυκοσφιγγολιπίδια, στη μέλαινα ουσία των ασθενών με νόσο Πάρκινσον», εξηγεί ο Ολε Ισακσον, καθηγητής Νευρολογίας και Νευροεπιστήμης στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.

Και αφού η γήρανση είναι ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση της νόσου Πάρκινσον, επιστημονική ομάδα του Νοσοκομείου McLean και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, μέτρησαν τα επίπεδα των γλυκοσφιγγολιπιδίων σε γηράσκοντες εγκεφάλους νεαρών και ηλικιωμένων ποντικιών.

Παρατήρησαν λοιπόν ότι τα ίδια γλυκοσφιγγολιπίδια που είναι αυξημένα στους πάσχοντες από νόσο Πάρκινσον είναι και στους εγκεφάλους των ηλικιωμένων ποντικιών. Και αυτό δείχνει ότι τόσο γενετικοί παράγοντες όσο και η ίδια η γήρανση μπορούν να προκαλέσουν την ίδια αύξηση στα επίπεδα των λιπιδίων στον εγκέφαλο που παρατηρείται στην παθολογία της νόσου Πάρκινσον.

«Οι παρατηρήσεις αυτές μιας οδηγούν σε μια νέα υπόθεση εργασίας ότι δηλαδή οι τροποποιήσεις στα λιπίδια μπορεί να προκαλέσουν έναν αριθμό προβλημάτων εντός των νευρικών κυττάρων κατά τη γήρανση και τη νόσο Πάρκινσον, αλλά οι αλλαγές αυτές μπορεί να προηγούνται ορισμένων εκ των χαρακτηριστικών σημαδιών της νόσου, όπως η συσσώρευση της α-συνουκλεΐνης. Και αυτό ίσως μιας δίνει μια ευκαιρία για αντιμετωπίσουμε εγκαίρως της λιπιδιακές αλλαγές επί της νόσου Πάρκινσον και να προστατεύσουμε έτσι τα νευρικά κύτταρα, ενώ οι αλλαγές των λιπιδίων μπορεί να αποτελέσουν ένα νέο βιοδείκτη», συμπληρώνει η Πέννυ Χαλλετ, συγγραφέας της μελέτης.