Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι εξυπνότεροι από τους άλλους;

Γιατί κάποιοι άνθρωποι ειναι εξυπνότεροι από τους άλλους; Η «ρίζα» της αυξημένης ευφυΐας είναι κάτι που οι επιστήμονες αναζητούν εδώ και καιρό αλλά μέχρι τώρα δεν έχουν εντοπίσει. Με την πρόοδο των νευροεπιστημών και της γενετικής συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου έχουν συσχετισθεί με συγκεκριμένες δεξιότητες ενώ κάποια γονίδια φαίνονται να εμπλέκονται – έστω και σε μικρό βαθμό – στη νοημοσύνη, όμως κανένας μεμονωμένος παράγοντας δεν έχει συνδεθεί σαφώς με το IQ. Σύμφωνα ωστόσο με μια νέα μελέτη, ίσως αυτό το οποίο καθορίζει τον δείκτη ευφυΐας ενός ατόμου είναι το πόσο μεγάλοι είναι οι νευρώνες του και πόσο γρήγορα λειτουργούν.

Οι ερευνητές από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ στην Ολλανδία με επικεφαλής τη Νατάλια Γκονούνοβα εξέτασαν 35 άτομα με όγκο ή σοβαρή επιληψία α οποία επρόκειτο να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο. Προτού μπουν στο χειρουργείο οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε τεστ IQ ενώ κατά τη διάρκεια της επέμβασης ελήφθησαν μικροσκοπικά δείγματα υγιούς εγκεφαλικού ιστού από τον κροταφικό λοβό τους – μια περιοχή του εγκεφάλου η οποία σχετίζεται με την κατανόηση των οπτικών πληροφοριών, την αναγνώριση της γλώσσας και τον σχηματισμό των αναμνήσεων.

Οπως αναφέρουν οι επιστήμονες στην πλατφόρμα επιστημονικών δημοσιεύεσεων bioarXiv, εξετάζοντας τα δείγματα του εγκεφαλικού ιστού είδαν ότι τα εγκεφαλικά κύτταρα των ατόμων που είχαν υψηλότερο IQ ήταν μεγαλύτερα από εκείνα των εθελοντών με χαμηλότερο δείκτη ευφυΐας. Τα μεγαλύτερα εγκεφαλικά κύτταρα είχαν επίσης περισσότερους και μακρύτερους δενδρίτες. Οι δενδρίτες είναι οι αποφυάδες με τις οποίες οι νευρώνες συνδέονται μεταξύ τους και το γεγονός ότι ήταν μεγαλύτεροι και μακρύτεροι υποδηλώνει σύμφωνα με τους ερευνητές ότι ενδεχομένως οι συγκεκριμένοι νευρώνες μπορούν να λαμβάνουν και να επεξεργάζονται περισσότερες πληροφορίες.

Παράλληλα η ερευνητική ομάδα εξέτασε την ικανότητα των εγκεφαλικών κυττάρων να μεταδίδουν ηλεκτρικά σήματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι νευρώνες των ατόμων με χαμηλότερο δείκτη ευφυΐας μπορούσαν να επεξεργαστούν τα σήματα με χαμηλή συχνότητα αλλά επεδείκνυαν κόπωση και γίνονταν βραδύτεροι καθώς η συχνότητα αυξανόταν. Οι νευρώνες των εθελοντών με υψηλό IQ δεν επιβραδύνονταν στις υψηλές συχνότητες. Με βάση μοντέλα δραστηριότητας εγκεφαλικών κυττάρων, οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι οι νευρώνες των ατόμων με χαμηλότερο δείκτη IQ γενικώς στέλνουν σήματα με μικρότερη ταχύτητα, κάτι το οποίο συνάδει με παρατηρήσεις που δείχνουν ότι τα άτομα με υψηλότερο δείκτη IQ τείνουν να έχουν ταχύτερο χρόνο αντίδρασης στα ερεθίσματα.

Η μελέτη προσφέρει τα πρώτα ευρήματα που υποδηλώνουν ότι η ανθρώπινη ευφυΐα μπορεί να καθορίζεται από τις ιδιότητες των εγκεφαλικών κυττάρων, αλλά ήδη προκαλεί αντιδράσεις. Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι η ευφυΐα είναι μια ιδιότητα εξαιρετικά σύνθετη ώστε να επηρεάζεται μόνο από τον συγκεκριμένο παράγοντα ενώ πολλοί επισημαίνουν ότι αυτή τη στιγμή δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τον ακριβή λόγο για τον οποίο κάποιοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερα εγκεφαλικά κύτταρα από άλλους – με άλλα λόγια δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα αν οι μεγαλύτεροι νευρώνες κάνουν το IQ υψηλότερο ή το αντίστροφο.