Η ελληνική ακροδεξιά τρομοκρατία: Μια ιστορία 40 χρόνων

Η υπόθεση της ακροδεξιάς τρομοκρατίας στην Ελλάδα πηγαίνει πίσω στον χρόνο, πολύ πριν εμφανιστεί η Χρυσή Αυγή και οι (άτυπες) παραοργανώσεις της. Από την χαραυγή της μεταπολίτευσης αντιμετωπίζουμε φαινόμενα εξτρεμιστικής ακροδεξιάς βίας, κυρίως με επιθέσεις σε γραφείο αριστερών κομμάτων και νεολαίων.

Η πρώτη εμφάνιση του Φύρερ Νίκου Μιχαλολιάκου στη δημόσια σφαίρα έρχεται το 1978, όταν συνελήφθη και καταδικάστηκε για μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων στο κέντρο της Αθήνας. Τότε του καθαιρέθηκε κι από τον βαθμό του αξιωματικού των ειδικών δυνάμεων.

Η δεκαετία του ’80 βρίσκει την ελληνική ακροδεξιά πιο οργανωμένη και πιο καλά δικτυωμένη. Το πεδίο δράσης της χωρίζεται σε δύο επίπεδα: Το ένα είναι το σπουδαστικό και το δεύτερο το οπαδικό. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 εμφανίζεται στο Κολέγιο Αθηνών η ακροδεξιά οργάνωση «Ελεύθεροι Μαθητές». Ιδρυτής είναι ο Μάκης Βορίδης. Η ακροδεξιά, ελιτίστικη οργάνωση επεκτάθηκε στο Αρσάκειο και στο Κολέγιο Θεσσαλονίκης.

Η αρχική δράση των «Ελεύθερων Μαθητών» αφορούσε σε τραμπουκισμούς συμμαθητών τους, διαφορετικών αντιλήψεων. Αλλά δεν έμειναν εκεί. Οι τραμπουκισμοί έγιναν ξυλοδαρμοί και οι ξυλοδαρμοί έφτασαν να γίνουν απειλητικά τηλεφωνήματα προς τις οικογένειες Εβραίων συμμαθητών. Σταδιακά ξεκίνησαν να βγαίνουν και στιλέτα εντός και εκτός του σχολείου, πάντα για λόγους εκφοβισμού, ώσπου το 1983 μια ομάδα μαθητών εισέβαλε στο Κολέγιο βεβηλώνοντάς το με ναζιστικά σύμβολα και απειλές κατά καθηγητών.

Ανάμεσα στις απειλές ξεχωρίζει εκείνη κατά ενός συμμαθητή τους, που δίπλα στο όνομά του σημειώθηκε στους τοίχους ότι «θα πεθάνει».

Το 1985 ήταν η χρονιά με το… τσεκούρι, όταν ξανά ο Μάκης Βορίδης, ως αρχηγός της Νεολαίας της φιλοχουντικής ΕΠΕΝ πλέον, διαγράφεται από τον Φοιτητικό Σύλλογο της Νομικής. Ο λόγος ήταν η παρουσία του εισβολή μελών της ΕΠΕΝ στη Νομική Σχολή. Δύο μήνες αργότερα νεολαίοι της ΕΠΕΝ πραγματοποίησαν καταδρομική επίθεση στα Εξάρχεια κατά διαδηλωτών.

Στα γήπεδα, σε ό,τι αφορά την ακροδεξιά, μεσουρανεί η ΝΟΠΟ, η Ναζιστική Οργάνωση Παναθηναϊκών Οπαδών, που ιδρύθηκε το 1977 αλλά γιγαντώθηκε κατά την δεκαετία του ’80. Οι οπαδοί με τα ξυρισμένα κεφάλια και τις ναζιστικές χειρονομίες, οι οπαδοί με τα ναζιστικά σύμβολα χρησιμοποιούσαν το γήπεδο για να προσηλυτίσουν νέους, τους οποίους χρησιμοποιούσαν αργότερα ως «στρατιώτες» σε καταδρομικές, ρατσιστικές επιθέσεις στα Ιλίσια, στου Ζωγράφου και σε γύρω περιοχές.

Μέλος της ΝΟΠΟ ήταν και ο Ηλίας Παναγιώταρος της Χρυσής Αυγής. Η οργάνωση διαλύθηκε από τον πρόεδρο της ΠΑΕ Γ. Βαρδινογιάννη.

Εντονη παρουσία

Η δεκαετία του ’90 ξεκινά έντονα. Το ρατσιστικό κύμα λαμβάνει τεράστιες διαστάσεις, η δε κατάρρευση του Ανατολικού μπλοκ με το μεταναστευτικό ρεύμα που δημιούργησε δίνει στην ακροδεξιά το πάτημα που περίμενε. Τότε ξεκινά και η μαζική δράση της Χρυσής Αυγής, που αν και είχε ιδρυθεί το 1980, το μακεδονικό ζήτημα των αρχών του ’90 έφερε τη ναζιστική οργάνωση σε ένα «μαύρο» προσκήνιο. Μέχρι το 1998 της καταλογίζονται δεκάδες επιθέσεις σε μετανάστες, αλλά η επίθεση που την έκανε γνωστή ήταν η δολοφονική ενέργεια κατά του αριστερού φοιτητή Δημήτρη Κουσουρή. Υποκινητής ήταν ο Περίανδρος, κατά κόσμο Αντώνιος Ανδρουτσόπουλος. Στις 16 Ιουνίου του 1998 στα δικαστήρια της Ευελπίδων πραγματοποιούνταν δύο συγκεντρώσεις, η μία αλληλεγγύης σε συλληφθέντες κατά την διάρκεια διαμαρτυρίας έξω από το κτίριο του ΑΣΕΠ και η δεύτερη προς συμπαράσταση στην δίκη έξι μελών της Χρυσής Αυγής.

Μετά από ανταλλαγή συνθημάτων, οι χρυσαυγίτες, οπλισμένοι με ρόπαλα, ακολούθησαν και επιτέθηκαν σε τρεις αριστερούς φοιτητές. Εγκατέλειψαν αιμόφυρτο τον Δημήτρη Κουσουρή, θεωρώντας ότι έχει πεθάνει. 7 χρόνια αργότερα ο Περίανδρος συνελήφθη και το 2008 καταδικάστηκε.

Η (κοινοβουλευτική) άνοδος της Χρυσής Αυγής 

Η δεκαετία του 2000 βρίσκει την Χρυσή Αυγή να έχει οικειοποιηθεί την κρίση στα Ίμια του 1996, οργανώνοντας κάθε χρόνο φιέστες μίσους. Ωστόσο η πρώτη της «μεγάλη» εμφάνιση είναι το 2006, όταν στο περιθώριο φιέστας για τα Ίμια 20 χρυσαυγίτες έριξαν στο έδαφος περαστικό νεαρό και τον χτυπούσαν βίαια, ακόμα και με πέτρες στο κεφάλι.

Έκτοτε οι επιθέσεις αυξάνονται κατά δεκάδες, με αποκορύφωμα τις 2 Φεβρουαρίου του 2008 όταν ομάδα χρυσαυγιτών επιτίθεται σε αντιφασιστική διαμαρτυρία μαχαιρώνοντας διαδηλωτή και καταφεύγοντας πίσω… από τα ΜΑΤ. Τότε γίνεται και η πρώτη τηλεοπτική εμφάνιση του Ηλία Κασιδιάρη στο MEGA που ως αρχηγός του Μετώπου Νεολαίας δηλώνει ότι ο διαδηλωτής… ήταν Αλβανός από το χωριό του!

Έκτοτε και μέχρι το 2012 η χρυσαυγίτικη δράση έχει κομβικά σημεία: Οι ρατσιστικές επιθέσεις από τη μία, οι «αγανακτισμένοι» κάτοικοι από την άλλη. Με δουλειά πόρτα-πόρτα στις γειτονιές και με μαζική στρατολόγηση νέων σε γυμναστήρια, σχολές πολεμικών τεχνών και… γήπεδα, η ναζιστική οργάνωση μπαίνει στην Βουλή κατά τις εκλογές του 2012.

Δύο δολοφονίες και ένα επίδικο

Το 2013 συνταράσσεται από δύο δολοφονίες. Η πρώτη είναι του μετανάστη Σαχζάτ Λουκμάν, που μαχαιρώθηκε τον Ιανουάριο εκείνης της χρονιάς όταν πήγαινε με το ποδήλατο στην δουλειά του. Δολοφονήθηκε από Τάγμα Εφόδου της Χρυσής Αυγή που έκανε περιπολία στα Πετράλωνα και οι δύο δράστες καταδικάστηκαν για ανθρωποκτονία από πρόθεση και οπλοφορία.

Τον Σεπτέμβριο του 2013 έρχεται η δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η οποία… ανακάτεψε την ακροδεξιά τράπουλα. Οι διώξεις των χρυσαυγιτών έφεραν μία περίοδο εσωτερικής διαμάχης και εσωστρέφειας για την ναζιστική οργάνωση, που όμως «καλύφθηκε» από την δράση νέων μορφωμάτων. Ξεκινά η συχνότερη εμφάνιση των Ανένταχτων Μαιάνδριων Εθνικιστών και της Combat 18, που εξαρθρώθηκε στην αρχή του 2018. Τον Φεβρουάριο του 2015 αναλαμβάνουν την ευθύνη για την βεβήλωση στο μνημείο του Παύλου Φύσσα και για την επίθεση στο Αντιφασιστικό Στέκι Pasamontana στον Κορυδαλλό.–Τον Μάιο του 2015, αναλαμβάνουν τις επιθέσεις στο αυτοδιαχειριζόμενο ‘Αγρός’ στο Ιλιον και στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Περιστερίου. Λίγο αργότερα έρχεται και η βεβήλώση του εβραϊκού νεκροταφείου της Νίκαιας.

Βεβαίως, το πεδίο κατά το οποίο δραστηριοποιήθηκε κυρίως η ακροδεξιά κατά την τελευταία 3ετία, είναι το προσφυγικό. Η αυξημένη προσφυγική ροή του 2015 ξύπνησε ξανά εικόνες από τους «αγανακτισμένους» κατοίκους που ανέδειξαν την Χρυσή Αυγή. Αυτήν την φορά ήταν κάτοικοι νησιών αλλά, πολύ εντονότερα, «αγανακτισμένοι» γονείς που υποστήριζαν ότι η ένταξη των προσφυγόπουλων στα σχολεία «θα γεμίσει τα ελληνόπουλα αρρώστιες» γιατί «τα ξένα παιδιά δεν είναι εμβολιασμένα».

Επιχείρημα που καταρρίπτει η ιατρική κοινότητα, αφού τα προσφυγόπουλα, όπως αποδεικνύεται, εμβολιάζονται όπως όλα τα υπόλοιπα παιδιά.

Ωστόσο το αφήγημα περί «αλλοίωσης του ελληνικού πολιτισμού» αποτελεί το ψωμοτύρι της ελληνικής ακροδεξιάς, εντός και εκτός κοινοβουλίου. Οι πάμπολλες επιθέσεις κατά κοινωνικών χώρων από τη μία και χώρων θρησκευτικής λατρείας από την άλλη, πυκνώνουν. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η άτυπη κατάληψη του χώρου που πρόκειται να στηθεί το τέμενος στον Βοτανικό.

Τον Ιούλιο του 2016 ομάδα ακροδεξιών, ακολουθώντας το μοτίβο των συσσιτίων και των αιμοδοσιών «μόνο για Έλληνες» καταλαμβάνει τον χώρο, διατυμπανίζοντας ότι θα μετατράπει σε Στέγη Αστέγων (πάλι μόνο Ελλήνων).

Το προφίλ των σύγχρονων νεοναζί τρομοκρατών της Combat 18

H «Combat 18 Hellas» είναι παρακλάδι της νεοναζιστική οργάνωση «Combat 18», η οποία είχε έντονη δράση στο Ηνωμένο Βασίλειο τη δεκαετία του ’90 και όχι μόνο. Έγινε γνωστή μέσα από επιθέσεις σε μετανάστες, αριστερούς και μειονότητες.

Στην Ελλάδα έχει αναλάβει την ευθύνη πλήθους επιθέσεων, συνεργαζόμενη  ανά περιπτώσεις με τους γνωστούς Ανένταχτους Μαίανδρους Εθνικιστές, που συχνά ταυτίζονται λόγω των κοινών τους δράσεων. Συμμετείχαν σε πογκρόμ κυρίως κατά Ρομά σε περιοχές όπως το Μενίδι, με μία κλιμάκωση μετά τον θάνατο του 11χρονού μαθητή σε σχολείο της περιοχής από αδέσποτη σφαίρα στο περασμένο Ιούνιο.

Τα ναζιστικά παρακλάδια των βρετανικών σχημάτων (ξεκινώντας από τους Oi προηγούμενων δεκαετιών και με αποκορύφωμα την δράση της δεκαετίας του ’90) είναι θαυμαστές και ιδεολογικά τέκνα τους σεσημασμένου «Περίανδρου» που είναι μέχρι και σήμερα ιδεολογικός καθοδηγητής των ναζιστικών ομάδων. Όπως είναι ευρέως γνωστό, ο Περίανδρος ήδη πριν φυλακιστεί, αλλά κυρίως μετά, ανέπτυξε μία έντονα κριτική στάση απέναντι στην Χρυσή Αυγή. Ο λόγος είναι ότι θεωρούσε τη ναζιστική οργάνωση κάπως «μαλθακή» και την κατηγορούσε για ιδεολογικές εκπτώσεις με μόνο στόχο την εξουσία. Έτσι, καθιερώθηκε σαν μία -ας πούμε- ανόθευτη έκφραση του ναζισμού, με δεδομένο ότι  η Χρυσή Αυγή φόρεσε κοινοβουλευτικό μανδύα.