Ανακαλύφθηκε η πηγή του άγχους στον εγκέφαλο

Αμερικανοί ερευνητές, που μελετούν τη νευρολογική βάση του άγχους στον εγκέφαλο, ανακάλυψαν «κύτταρα του άγχους» στον ιππόκαμπο, τα οποία όχι μόνο ρυθμίζουν την αγχώδη συμπεριφορά αλλά μπορούν να ελεγχθούν και μέσω φωτοθεραπείας.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του επιστημονικού εντύπου Neuron, αν και η μελέτη έγινε σε εργαστηριακά ποντίκια ενδεχομένως να αλλάξει τον τρόπο διαχείρισης της αγχώδους διαταραχής με την ανάπτυξη αποτελεσματικότερων θεραπευτικών αγωγών.

«Θέλαμε να κατανοήσουμε πως πηγαίνει η συναισθηματική πληροφορία που φτάνει στο αίσθημα άγχους κωδικοποιείται εντός του εγκεφάλου», εξηγεί ο νευροεπιστήμονας Μαζεν Κεϊερμπεκ από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν απεικόνιση ασβεστίου και εισήγαγαν μικροσκόπια μινιατούρες στους εγκεφάλους εργαστηριακών ποντικιών για να καταγράψουν τη δραστηριότητα των κυττάρων του ιππόκαμπου καθώς τα τρωκτικά κινούνταν στο περιβάλλον τους.

Ωστόσο, οι επιστήμονες είχαν δομήσει ειδικούς λαβυρίνθους όπου κάποιες δίοδοι οδηγούσαν σε ανοιχτούς ελεύθερους χώρους και πλατφόρμες, δηλαδή περιβάλλοντα που προκαλούσαν άγχος στα ποντίκια λόγω αυξημένης ευαλωτότητας σε εισβολής.

Όταν λοιπόν τα πειραματόζωα βρίσκονταν σε ένα μη ασφαλές περιβάλλον, οι ειδικοί παρατηρούσαν ότι τα κύτταρα σε ένα τμήμα του ιππόκαμπου, το κοιλιακό CA1, ήταν υπερδραστήρια. Και όσο πιο αγχωμένα ήταν τα ποντίκια, τόσο πιο αυξημένη η νευρωνική δραστηριότητα.

«Έτσι ονομάσαμε τα συγκεκριμένα κύτταρα, κύτταρα άγχους, επειδή δραστηριοποιούνταν μόνον όταν τα πειραματόζωα βρίσκονταν σε σημεία που τους δημιουργούσαν φόβο», εξηγεί η ερευνήτρια Ρενε Χεν από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.

Η πηγή των κυττάρων αυτών όπως προαναφέρθηκε εντοπιζόταν στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, μια περιοχή που μεταξύ άλλων ρυθμίζει τις ορμόνες που ελέγχουν τα συναισθήματα.

Και επειδή η ίδια ρυθμιστική διαδικασία εντοπίζεται και στους ανθρώπους, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι οι νευρώνες του άγχους μπορεί να είναι μέρος και της βιολογίας του ατόμου.

«Τώρα που εντοπίσαμε τα κύτταρα αυτά στον ιππόκαμπο, ανοίγονται μπροστά μας νέοι δρόμοι για ανάπτυξη θεραπειών», λέει η Τζέσικα Χιμένεζ από το Κολέγιο Παθολόγων και Χειρουργών Vagelos του Πανεπιστημίου Κολούμπια.

Ωστόσο, αυτό που πραγματικά δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες είναι ότι, οι ειδικοί βρήκαν ήδη τρόπο ελέγχου των κυττάρων αυτών, τουλάχιστον στα τρωκτικά, σε σημείο που να αλλάζει η συμπεριφορά των πειραματόζωων.

Με τη χρήση οπτογενετικής, μια τεχνική που με μια δέσμη φωτός εστιάζει στα κύτταρα στην περιοχή vCA1, μπόρεσαν να σιγήσουν τα κύτταρα του άγχους και τα πειραματόζωα να επιδείξουν μια συμπεριφορά με αυτοπεποίθηση και χωρίς άγχος.

Αλλάζοντας δε τις ρυθμίσεις στη δέσμη φωτός μπόρεσαν να ενισχύσουν τη δραστηριότητα των κυττάρων, και τα τρωκτικά να επιδεικνύουν αγχώδη συμπεριφορά ακόμα και όταν βρίσκονταν σε ασφαλές περιβάλλον.

«Τα κύτταρα αυτά αποτελούν τμήμα ενός εκτεταμένου δικτύου δια του οποίου τα τρωκτικά μαθαίνουν τη σχετική με το άγχος πληροφορία», λέει ο Δρ Κεϊερμπεκ. Αυτό σημαίνει ότι και άλλα νευρωνικά κύτταρα θα πρέπει να εντοπιστούν και να μελετηθούν.

Σε κάθε περίπτωση οι ερευνητές σκοπεύουν να μελετήσουν κατά πόσο η άσκηση ελέγχου στα κύτταρα άγχους στον ανθρώπινο εγκέφαλο μπορεί να ρυθμίσει τη συμπεριφορά του, όπως συνέβη και στα εργαστηριακά ποντίκια.