Δύο ονόματα στο τραπέζι μετά το «ναυάγιο» στο… Ιλιντεν

Ούτε 24 ώρες δεν κράτησε το… θαύμα με το όνομα «Μακεδονία του Ίλιντεν» ή Republika Ilindenska Makedonija που έριξαν στο τραπέζι οι Σκοπιανοί. Λίγες ώρες μετά τη συνάντηση Ζόραν Ζάεφ – Αλέξη Τσίπρα, από την πλευρά των Σκοπίων διέρρευσε –με εντελώς αδιάκριτο τρόπο- σε ΜΜΕ, το σχέδιο που είχε καταθέσει η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ.

Μια διαρροή που ενόχλησε την ελληνική κυβέρνηση και με τρόπο ο κ. Τσίπρας την Παρασκευή το σχολίασε στη Βουλή. Το όνομα αυτό ξύπνησε πολύ άσχημες μνήμες στην Ελλάδα αλλά στα Σκόπια είναι σίγουρο ότι ενθουσίασε του Σλαβομακεδόνες.

Όπως ήταν αναμενόμενο η πρόταση αυτή αποδοκιμάστηκε από όλα τα κόμματα, αν και από την κυβέρνηση έδειχναν ότι θα μπορούσε να αποτελέσει βάση συμφωνίας με την απόλυτη υπενθύμιση ότι κάτι τέτοιο θα γινόταν μόνο με συνταγματικές αλλαγές για εφαρμογή erga omnes.

Με την ανακοίνωση που εξέδωσε το απόγευμα χθες το Μαξίμου ουσιαστικά έβαλε «ταφόπλακα» στο σχέδιο για λύση με βάση το «Ίλιντεν». Ιδιαίτερη σημασία έχει ωστόσο το γεγονός ότι η κυβέρνηση κάνει σαφή αναφορά στις προτάσεις του ειδικού διαμεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς.

Επί της ουσίας η υπόθεση της διαπραγμάτευσης με την ΠΓΔΜ ξεκινά από την αρχή, ή μάλλον από εκεί που την άφησαν οι κ. Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ, παρουσία του Μάθιου Νίμιτς. Υπενθυμίζουμε ότι η πρόταση με τα πέντε ονόματα του γνώστη πλέον της υπόθεσης κι εμπλεκόμενου επί 27 έτη αμερικανού διπλωμάτη ήταν:

Republika Nova Makedonija (Δημοκρατία της Νέας Μακεδονίας)

Republika Severna Makedonija (Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας)

Republika Gorna Makedonija (Δημοκρατία της Άνω Μακεδονίας)

Republika Vardarska Makedonija (Δημοκρατία της Μακεδονίας του Βαρδάρη)

Republika Makedonija (Skopje) [Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)]

Η σύντομη γραφή των ονομάτων προτείνεται αντιστοίχως να είναι:

Nova Makedonija

Severna Makedonija

Gorna Makedonija

Vardarska Makedonija

Makedonija (Skopje).

Από την αρχή, ωστόσο, για διάφορους λόγους είχαν απορριφθεί το δεύτερο, το τέταρτο και το πέμπτο όνομα. Αντιθέτως, «ζεστά» παρέμεναν» τα Nova Makedonija και Gorna Makedonija. Το ένα έχει χρονικό προσδιορισμό και διπλωμάτες έλεγαν ότι μπορεί να είναι μια λύση αφού μιλά για ένα νέο κράτος, μια νέα Μακεδονία που δεν σχετίζεται με την παράδοση, με την ιστορία και τον πολιτισμό της Μακεδονίας. Το μειονέκτημα που έκανε πολλούς να αντιδρούν, είναι ο αλυτρωτισμός που κρύβει το «Νέα». Όπως εξηγούσαν από τότε πολιτικοί και αναλυτές, μοιάζει με τις περιοχές που εγκαταστάθηκαν έλληνες πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία (Νέα Σμύρνη, Νέα Ιωνία κ.λπ.) που πάντα κρύβουν την ελπίδα για τα παλαιά εδάφη, εμπεριέχουν δηλαδή αλυτρωτισμό.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το Nova Makedonija είναι πιο κοντά στα «θέλω» των δύο πλευρών αλλά η Αθήνα επιμένει και πάλι στο erga omnes «εδώ και τώρα».

Οσο για το Gorna Makedonija, με τον γεωγραφικό προσδιορισμό, έχει το θετικό ότι είναι κοντά στην εθνική γραμμή που χαράχτηκε την προηγούμενη 10ετία. Και αυτό, όμως, έχει μειονεκτήματα κι έχει προκαλέσει αντιδράσεις στις δύο χώρες.

Οι διαπραγματεύσεις μπαίνουν σε άλλη φάση μετά το ναυάγιο του «Ιλιντεν» και είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο η Ευρώπη όσο και οι ΗΠΑ πιέζουν για λύση το συντομότερο. Η χθεσινή τηλεφωνική επικοινωνία Πενς με Τσίπρα δείχνει ότι η Ουάσιγκτον θα επιθυμούσε άρση του αδιεξόδου ώστε να πάρει η ΠΓΔΜ το εισιτήριο για ένταξή της στην Ατλαντική Συμμαχία.

Το επιδιώκουν φοβούμενες ότι αν υπάρξει καθυστέρηση θα βρουν κενό και θα αποκτήσουν ισχυρή επιρροή οι Ρώσοι και οι Τούρκοι.

Ο χρόνος τελειώνει και είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει μέχρι τον Ιούνιο συμφωνία που θα κυρωθεί από τις δύο χώρες και ταυτόχρονα θα γίνει δημοψήφισμα στα Σκόπια. Δεν αποκλείεται η γειτονική χώρα να πάρει «σύσταση» για το ΝΑΤΟ αλλά όχι πλήρη ένταξη και να ενεργοποιηθεί μια συμφωνία για μεταβατική περίοδο.

Στην Ελλάδα, πάντως, δεν είναι εύκολο να βρεθεί κοινός τόπος και να συναινέσουν τα κόμματα σε ένα όνομα. Ισως ακόμη δυσκολότερο είναι να υπάρξει κοινή γραμμή στην ΠΓΔΜ, έπειτα από την απόρριψη της «Μακεδονίας του Ίλιντεν».