Στο εργαστήρι των τεχνητών ματιών

Ο οφθαλμοπροσθετικός Γιαν Μύλερ-Ούρι ανοίγει ένα από τα πολλά συρτάρια στο ιατρείο του. Μέσα του κρύβονται δεκάδες τεχνητά μάτια σε όλα τα χρώματα της ίριδας, το καθένα τους είναι ένα μοναδικό κομμάτι. Ο γερμανός ειδικός επιλέγει κάθε φορά το χρώμα που προσεγγίζει περισσότερο το φυσικό χρώμα ματιών του εκάστοτε ασθενή. Το τελικό σχήμα του κάθε ματιού δίνεται με τη βοήθεια ενός ειδικού φλόγιστρου στο Ινστιτούτο Τεχνητών Ματιών της οικογένειας Μύλερ. Η οικογενειακή αυτή επιχείρηση κατασκευάζει γυάλινα μάτια από το 1860.

«Ο καθένας μπορεί να χάσει κάποιο μάτι», λέει ο Μύλερ-Ούρι –είτε από κάποια ασθένεια, είτε σε πόλεμο, είτε εξαιτίας ατυχήματος. Όπως λέει, ο νεώτερος ασθενής του ήταν μόλις 14 ετών και ο μεγαλύτερος… 104! Το εργαστήριό του έχει περί τους 50 ασθενείς. Ανάμεσά τους ορισμένοι γερμανοί στρατιωτικοί που είχαν τραυματιστεί στο Αφγανιστάν. Τα τελευταία χρόνια απευθύνονται σε αυτόν ολοένα και περισσότεροι πρόσφυγες, η πλειοψηφία των οποίων έχει χάσει κάποιο μάτι από θραύσματα μετά από έκρηξη.

«Πολλοί νομίζουν ότι τα γυάλινα μάτια είναι σφαιρικά»

Ο οφθαλμοπροσθετικός από το Βίσμπαντεν κατασκευάζει το τελικό προσθετικό μάτι από ακατέργαστα σφαιρικά κομμάτια. Στο τέλος μοιάζει με μια κυρτή γυάλινη επιφάνεια, σαν κομμάτι από κάποιο τρισδιάστατο παζλ, και προσαρμόζεται ατομικά στην κόγχη του ματιού κάθε ασθενούς. «Πολλοί νομίζουν ότι τα γυάλινα μάτια είναι σφαιρικά. Αν ήταν πράγματι έτσι θα περιστρέφονταν ανεξέλεγκτα μέσα στην κόγχη του ματιού», εξηγεί ο Γιαν Μύλερ-Ούρι.

Στη Γερμανία εργάζονται περίπου 70 οφθαλμοπροσθετικοί, οι οποίοι καλύπτουν επαρκών τις υπάρχουσες ανάγκες των ασθενών στη χώρα, σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό Σύνδεσμο Οφθαλμιάτρων Γερμανίας. Ο εκπρόσωπος του συνδέσμου Λούντγκερ Βόλρινγκ εξηγεί ότι ο βολβός των ματιών αποσύρεται κατά το δυνατόν με τρόπο, ώστε το τεχνητό μάτι να μπορεί να κουνιέται κάπως με τους εναπομείναντες μύες του ματιού. «Έτσι, σε συνδυασμό με ένα καλά προσαρμοσμένο σε μέγεθος και εμφάνιση προσθετικό μάτι, μπορεί να επιτευχθεί εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα», επισημαίνει ο Βόλρινγκ.

Ένα καλά φτιαγμένο γυάλινο μάτι μετά βίας μπορεί να ξεχωρίσει από το κανονικό. Ο Γιαν Μύλερ-Ούρι δεν προσέχει μόνο το χρώμα της ίριδας αλλά και τον σκληρό χιτώνα, το άσπρο μέρος του ματιού. Αυτό είναι σε κάποιους ανθρώπους κάπως κιτρινωπό, σε άλλους μάλλον γαλαζωπό. Με τη βοήθεια του ειδικού φλόγιστρου ο οφθαλμοπροσθετικός σχεδιάζει ακόμη και τις λεπτομέρειες, για παράδειγμα τα αγγεία του ματιού. Κατά τη διάρκεια των εργασιών οι ασθενείς κάθονται δίπλα του. Σε μία με δύο ώρες το τεχνητό τους μάτι είναι έτοιμο να τοποθετηθεί.

Αντρέα Λέμπεκε (dpa) / Άρης Καλτιριμτζής