Αποκάλυψη: Πώς βλέπουν οι Σκοπιανοί τη συμφωνία με την Ελλάδα και το «Ilidenska»

Διχοστασία επικρατεί στην ΠΓΔΜ σχετικά με τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις για το ονοματολογικό. Λίγες ώρες πριν από τα κρίσιμα ραντεβού Κοτζιά – Ντιμιτρόφ – Νίμιτς στη Νέα Υόρκη, τα ΜΜΕ των Σκοπίων αποτυπώνουν και την κατάσταση που επικρατεί, την απαισιοδοξία για λύση στο πρόβλημα που θα «ξεκλείδωνε» την ένταξη σε ΝΑΤΟ και ΕΕ.

Το ναυάγιο της πρότασης για «Republika Ilidenska Makedonija» από πολλούς στα Σκόπια αντιμετωπίζεται με οργή και επίρριψη ευθυνών στην Αθήνα. Υπάρχουν και οι ακραίοι που δεν δέχονται επ’ ουδενί αυτό το όνομα, ούτε την αποδοχή του erga omnes. Και που ζητούν μεταξύ άλλων να μην υποχωρήσει η κυβέρνηση στην οποία καταλογίζουν σοβαρά λάθη.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει άρθρο της εφημερίδας SLOBODEN PECHAT η οποία ουσιαστικά λέει ότι θα μπορούσε να υιοθετηθεί μια από τις πέντε προτάσεις Νίμιτς με μια διαφορά. Ο προσδιορισμός να βρίσκεται στο τέλος και σε παρένθεση, π.χ. «Republika Makedonija (Gorna)».

Αυτό το σκηνικό χάους και πλήρους διάστασης απόψεων που επικρατεί στη γειτονική χώρα δείχνει κι ότι πολύ δύσκολα θα υπάρξει μια συμφωνία και ακόμη πιο δύσκολα να περάσει από τον λαό της ΠΓΔΜ.

Αναλυτικά τα δημοσιεύματα των σκοπιανών ΜΜΕ έχουν ως εξής:

Το πρακτορείο ειδήσεων MIA αναφέρει ότι το θέμα του ονόματος συζητήθηκε στη συνάντηση που είχε χθες στην Ουάσιγκτον ο έλληνας ΥΠΕΞ, Νίκος Κοτζιάς, με τον βοηθό ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, W. Mitchell.

Προσθέτει ότι σε δηλώσεις μετά τη συνάντηση με τον αμερικανό ομόλογό του, Michael Pompeo, ο έλληνας ΥΠΕΞ επισήμανε την ανάγκη να υιοθετηθεί μία από τις ονομασίες που έχει προτείνει ο προσωπικός απεσταλμένος του ΓΓ του ΟΗΕ, Matthew Nimetz. Το πρακτορείο σχολιάζει ότι με τη δήλωση αυτή ο έλληνας ΥΠΕΞ απέρριψε εμμέσως το όνομα «Republika Ilidenska Makedonija», όπως είχε απορρίψει παλαιότερα και μία από τις προτάσεις Nimetz, δηλαδή το όνομα «Republika Makedonija (Skopje)». Το τηλεγράφημα του MIA αναπαράγεται από αρκετά ηλεκτρονικά ΜΜΕ της ΠΓΔΜ, με σχεδόν πανομοιότυπους τίτλους – «Ο Κοτζιάς ζητά να γίνει αποδεκτή μία από τις προτάσεις του Nimetz”.

Δηλώσεις αντιπροέδρου κυβέρνησης ΠΓΔΜ, Μπουγιάρ Οσμάνι

Μιλώντας στην ενημερωτική εκπομπή «Top Tema» του τ/σ «TELMA», ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα, Μπουγιάρ Οσμάνι, ανέφερε ότι η πρόταση για «Republika IlidenskaMakedonija» είναι «μαγική φόρμουλα που ενσωματώνει όλες τις ψηφίδες ενός επιτυχούς μωσαϊκού», επειδή, όπως είπε, δίνει τη δυνατότητα συναίνεσης μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και των εθνοτικών κοινοτήτων στην ΠΓΔΜ και, την ίδια στιγμή, δίνει τη δυνατότητα να ικανοποιηθούν τα βασικά αιτήματα της Ελλάδας, δηλαδή ένα όνομα για όλες τις χρήσεις, που θα κάνει σαφή διαχωρισμό με την ελληνική περιοχή της Μακεδονίας.

Ανέφερε, ακόμα, ότι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται στη βάση της αρχής πως «τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί αν δεν συμφωνηθούν όλα» και πρόσθεσε ότι η πρόταση για «Ilidenska Republika Makedonija» συνιστά ένα πακέτο, από το οποίο δεν μπορεί να αφαιρεθεί ένα στοιχείο, γιατί, όπως είπε, «αν αλλάξει ένα στοιχείο του πακέτου, αλλάζει όλο το πακέτο».

«Αν αποδεχθούμε άλλη πρόταση για το όνομα, θα πρέπει να ξεκινήσουμε νέες διαπραγματεύσεις για το όλο πακέτο» είπε ο Οσμάνι. «Με αυτήν την πρόταση οι Αλβανοί κάνουν συμβιβασμό και αναμένουμε και οι Έλληνες να κάνουν συμβιβασμό» πρόσθεσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ και τόνισε ότι αν χρειάζεται να δοθούν πρόσθετες εγγυήσεις, αυτό μπορεί να συζητηθεί.

Επίσης, ο Οσμάνι είπε ότι οι δύο πλευρές έφτασαν στο πιο μακρινό σημείο της διαδικασίας και πρόσθεσε ότι η επιστροφή προς τα πίσω από το σημείο αυτό θα προκαλέσει ζημιά. «Η επιστροφή προς τα πίσω δεν σημαίνει επιστροφή στο μηδέν, αλλά επιστροφή κάπου κάτω από το μηδέν. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτήν την ιστορική ευκαιρία» είπε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ.

Με κεντρικό πρωτοσέλιδο τίτλο  «Η Ilidenska στη Νέα Υόρκη», η φιλοκυβερνητική ε/φ «SLOBODEN PECHAT» αναφέρει ότι η πρόταση που κατέθεσε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ για το όνομα «Republika Ilidenska Makedonija» θα βρεθεί εκ των πραγμάτων στην ατζέντα της συνάντησης των ΥΠΕΞ της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ με τον προσωπικό απεσταλμένο του ΓΓ του ΟΗΕ, Matthew Nimetz, στη Νέα Υόρκη στις 24 και 25 Μαΐου.

Στο κύριο άρθρο του ο αρχισυντάκτης της ε/φ, Μπράνκο Γκέροσκι, αναφέρει ότι μετά την απόρριψη «της άριστης πρότασης Ζάεφ για «Republika Ilidenska Makedonija» από την Ελλάδα, η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ θα μπορούσε να προτείνει στην Ελλάδα να επιλέξει η ίδια τον γεωγραφικό προσδιορισμό που της αρέσει από τις προτάσεις Nimetz και αυτός να ισχύει για όλες τις χρήσεις, ακόμα και με τροποποίηση του συντάγματος, όπως ζητάει, υπό τον όρο ότι θα τοποθετηθεί στο τέλος του ονόματος και εντός παρένθεσης – π.χ. «Republika Makedonija (Gorna)».

Ο αρθρογράφος δηλώνει βέβαιος ότι «η κυβέρνηση Τσίπρα θα απέρριπτε μία τέτοια λύση» παρά το γεγονός ότι καλύπτει όλες τις απαιτήσεις της ελληνικής πλευράς: όνομα με γεωγραφικό προσδιορισμό για όλες τις χρήσεις, erga omnes, αλλαγή συντάγματος. «

Και θα την απέρριπτε επειδή η Ελλάδα θέλει τον επιθετικό προσδιορισμό πριν το ουσιαστικό «Μακεδονία», διότι έτσι ο επιθετικός προσδιορισμός θα αλλάζει τη σημασία του ουσιαστικού», υποστηρίζει ο Γκέροσκι και προσθέτει: «Ας μην είμαστε αφελείς. Η σημερινή ελληνική κυβέρνηση είναι προφανές ότι υπαναχωρεί από την πολιτική συναίνεση που επιτεύχθηκε στην Αθήνα το 2005, ότι στη βάση του σύνθετου ονόματος θα είναι ο όρος «Μακεδονία».

«Η κυβέρνηση Τσίπρα κάνει βήμα προς τα πίσω, βήμα προς την κατεύθυνση του τορπιλισμού των διαπραγματεύσεων. Αυτό που προσπαθεί να κάνει τώρα είναι να αλλάξει το όνομα «Μακεδονία», η χώρα μας να αποκτήσει νέο όνομα και στο εσωτερικό και εμείς να γίνουμε «Νεομακεδόνες», «Βορειομακεδόνες» ή «Ανωμακεδόνες». Ας αντιληφθούμε, επιτέλους, ότι έχουμε μία νέα κατάσταση στις διαπραγματεύσεις: αυτή τη στιγμή οι Αθηναίοι ζητούν να αλλάξουν την εθνική μας ταυτότητα. Την οποία εμείς δεν θέλουμε και δεν πρέπει να αποποιηθούμε. Και ήρθε η στιγμή αυτό να ειπωθεί με σαφήνεια και ηχηρά» αναφέρει ο Γκέροσκι.

Σε άρθρο γνώμης στην ίδια ε/φ ο αναλυτής Σάσο Ορντάνοφσκι εκτιμά πως η πρόταση για «Republika Ilidenska Makedonija» φαίνεται να υπέστη μερική κατάρρευση μετά την απόρριψή της από τους Έλληνες, «αλλά και από το VMRO-DPMNE, τα εδώ φιλορωσικά σχήματα, την «τουρκική» φράξια του BESA του Κασάμι και την εθνικιστική «Συμμαχία για τους Αλβανούς» του Ζιγιαντίν Σέλα» – «μία απροσδόκητη ετερόκλητη παρέα» σχολιάζει ο αρθρογράφος.

Σημειώνει, ακόμα, πως η εξέλιξη αυτή είχε ως αποτέλεσμα να δεχθεί κριτική ο Ζάεφ από όλα εκείνα τα τμήματα της κοινής γνώμης στην ΠΓΔΜ που, για διαφορετικούς λόγους το καθένα, είναι δυσαρεστημένα από την κυβέρνησή του, περιλαμβανομένων διαφόρων πρώην αξιωματούχων του κυβερνώντος SDSM «και των διαχρονικών γκρινιάρηδων αναλυτών». Σύμφωνα με τον αρθρογράφο, αυτό ήταν το πρώτο ισχυρό χτύπημα που δέχθηκε ο Ζάεφ από τη στιγμή που εισήλθε φουριόζος ως επικεφαλής των προσπαθειών για ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, «εξοργίζοντας διάφορα κέντρα στην χώρα και στο εξωτερικό».

Κατάρρευση

«Δεν ήταν δύσκολο να προβλέψει κανείς ότι αυτά τα κέντρα θα προσπαθούσαν να οδηγήσουν σε κατάρρευση την ένταξή μας στο ΝΑΤΟ μέσω των επιρροών που διαθέτουν στην Ελλάδα, επειδή στην «Μακεδονία» δεν διαθέτουν ισχυρές προσβάσεις. Και έτσι φαίνεται πως συνέβη.

Οι προοδευτικές δυνάμεις και εδώ και εκεί βρίσκονται σε σκληρή σύγκρουση με τις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης, οι οποίες από προχθές πανηγυρίζουν» υποστηρίζει ο Ορντάνοφσκι και εκτιμά ότι μετά τη διαφαινόμενη προσωρινή, έστω, εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις για το θέμα του ονόματος, θα πρέπει να αναμένεται μία ισχυρή επανάκαμψη των αντιδυτικών πολιτικών κύκλων στην ΠΓΔΜ, όπως συνέβη και σε άλλες βαλκανικές χώρες, με στόχο να εμποδιστεί η πορεία προς το ΝΑΤΟ, κάτι που δεν περιλαμβάνει μόνο την αναμενόμενη «σκληροπυρηνική ρητορική», «αλλά και τον κίνδυνο για προβοκάτσιες και αποσταθεροποιητικές ενέργειες».

Σε αυτό το πλαίσιο, καταλήγει ο αρθρογράφος, το ερώτημα είναι αν οι δυτικές χώρες θα σταματήσουν να ενθαρρύνουν απλώς την Ελλάδα και την ΠΓΔΜ και θα προβούν σε πιο αποφασιστικές παρεμβάσεις, προκειμένου να αξιοποιηθεί η εναπομένουσα θετική ενέργεια από την ιστορική προσέγγιση των θέσεων των δύο χωρών στο θέμα του ονόματος.

Τι θέλει η Ελλάδα

Η ε/φ «NEZAVISEN VESNIK» επισημαίνει ότι παρά την έμμεση απόρριψη της πρότασης από την Ελλάδα, ο πρωθυπουργός Ζάεφ με χθεσινές δηλώσεις του επέμεινε ότι το «Republika Ilidenska Makedonija» μπορεί να αποτελέσει τη βάση μίας λύσης αποδεκτής και από τις δύο πλευρές. Σε κύριο άρθρο της υπό τον τίτλο «Τι θέλει η Ελλάδα;», η αρχισυντάκτης της ε/φ, Σλομποντάνκα Γιοβάνοφσκα, αναφέρει ότι για πρώτη φορά από τότε που ανέλαβε την διακυβέρνηση της ΠΓΔΜ, η αυτοπεποίθηση του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ έχει εμφανώς δεχθεί πλήγμα, καθώς η πρότασή του για «Republika Ilidenska Makedonija» δεν απορρίφθηκε μόνο από την Ελλάδα, αλλά συνάντησε ισχυρή αντίδραση και από μεγάλο μέρος της αντιπολίτευσης και της κοινής γνώμης στην ΠΓΔΜ.

Η αρθρογράφος ασκεί κριτική σε όλους εκείνους στην ΠΓΔΜ που, όπως γράφει, ζουν σε έναν φανταστικό κόσμο, πιστεύουν ότι το θέμα του ονόματος μπορεί να λυθεί χωρίς η χώρα να κάνει υποχωρήσεις και θεωρούν προδοσία την αλλαγή του συντάγματος, που έτσι και αλλιώς έχει αλλάξει πολλές φορές. Ακόμα, σημειώνει ότι σε όλη την πορεία της διαπραγμάτευσης η κυβέρνηση της πΓΔΜ έχει κάνει σειρά υποχωρήσεων, «αλλά αυτή τη φορά πήρε και μερικές υποχωρήσεις από την ελληνική πλευρά».

Η αρθρογράφος εκτιμά ότι «οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν φτάσει στο τέλος, αλλά απ’ ότι φαίνεται βρίσκονται μόλις στην αρχή» και σημειώνει πως το ερώτημα που τίθεται είναι τι θέλει η Ελλάδα και τι είναι διατεθειμένη να δώσει η ΠΓΔΜ για να γίνει μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Επίσης, αναρωτιέται αν το «τελευταίο επεισόδιο» με τη συνάντηση των πρωθυπουργών των δύο χωρών στη Σόφια ήταν απλά ένας τρόπος για να περάσει στην κοινή γνώμη η αρχή erga omnes, «επειδή με τις απορρίψεις του νέου ονόματος τις τελευταίες δύο ημέρες, σε μεγάλο βαθμό και με δική μας ευθύνη, το όνομα αυτό «κάηκε», ενώ η αρχή erga omnes έμεινε».

«Με δεδομένο τον τρόπο που εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις μέχρι σήμερα, η κοινή γνώμη της χώρας θα πρέπει να προετοιμαστεί για μία δύσκολη «πτήση». Το δύσκολο μέρος της διαπραγμάτευσης τώρα ξεκινά και όσο περισσότερο διαρκέσει, τόσο θα δημιουργεί χώρο για μεγαλύτερες υποχωρήσεις από «μακεδονικής» πλευράς, επειδή σκοπός της Ελλάδας είναι προφανώς να πάρει τα πάντα και όχι η επίτευξη συμβιβαστικής λύσης στο θέμα του ονόματος της χώρας μας. Ο τελικός σκοπός της είναι ο ίδιος που ήταν και στην αρχή, όσο και αν αλλάζουν οι όροι και η ρητορική της διαπραγμάτευσης.

Σκοπός της είναι ο «μακεδονικός» λαός και η γλώσσα να είναι όσο το δυνατόν πιο μη-«μακεδονικά», με ψευτο-προσδιορισμούς, με σλαβικές αναγραφές, με αμετάφραστα ονόματα και άλλες ήδη γνωστές μορφές εμπαιγμού του τελικού συμβιβασμού. Κανένας γεωγραφικός, ιδεολογικός, χρονικός ή πολιτικός προσδιορισμός δεν θα ικανοποιήσει την όρεξη των πολιτικών κομμάτων στην Αθήνα αν δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τη «μακεδονική» ταυτότητα κάθε πολίτη της χώρας» σημειώνει η αρθρογράφος.

«Γι’ αυτό, όσο περισσότερο επιβαρύνεται η θέση του Ζάεφ από κάποιες πατριωτικές φαντασιώσεις και από ψευτοεπιχειρήματα του τύπου «δεν χρειαζόμαστε την ΕΕ και το ΝΑΤΟ», τόσο περισσότερο διευκολύνονται οι εξτρεμιστές στην Αθήνα να ζητούν πράγματα, που δεν έχουν καμία λογική σύνδεση με τον πολιτικό συμβιβασμό.

Η «Μακεδονία» δεν θα νικήσει αν τα παρατήσει από αυτές τις διαπραγματεύσεις, αν τα παρατήσει από την διατύπωση προτάσεων, αν τα παρατήσει από τους στρατηγικούς της στόχους», προσθέτει η αρθρογράφος.

Εθνικιστές

Η εθνικιστική ε/φ «NOVA MAKEDONIJA» κάνει λόγο για «πλήθος αντιδράσεων μετά τη δημοσιοποίηση του προσδιορισμού «Ilidenska» και καταγγέλλει ότι οι διαπραγματεύσεις για το θέμα του ονόματος είναι «άνευ αντικειμένου» και «δεν συνάδουν με τις αρχές του διεθνούς δικαίου».

Σε δηλώσεις του στην ε/φ ο πρώην πρέσβης Ρίστο Νίκοφσκι κατηγορεί την κυβέρνηση Ζάεφ ότι έχει κάνει «σοβαρά και ανεπίτρεπτα λάθη που δεν διορθώνονται» στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του θέματος της ονομασίας, αποδεχόμενη πλήρη και ουσιαστική αλλαγή του συντάγματος.

Ο Νίκοφσκι δηλώνει βέβαιος πως ο έλληνας πρωθυπουργός «αποδέχθηκε να μεταφέρει στην Αθήνα την αδιανόητη πρόταση για «Ilidenska Republika Makedonija» με μοναδικό σκοπό να δείξει ότι η όποια λύση πρέπει να είναι erga omnes, δηλαδή και για εσωτερική χρήση». «Ας μην κοροϊδευόμαστε, την επόμενη περίοδο η Αθήνα δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να αποποιηθεί αυτό αυτό το εξαιρετικό για την ίδια επίτευγμα» προσθέτει ο Νίκοφσκι.