Χάος για το όνομα των Σκοπίων – Ο ρόλος της Εκκλησίας της Αχρίδας

Σκηνικό εμφυλίου στήνεται στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ για την ονομασία της και για την αποδοχή ή όχι της χρήσης έναντι όλων. Η σύγκρουση σε πολιτικό και όχι μόνο επίπεδο, για την κατ’ αρχήν συμφωνία με την Ελλάδα  – όπως τουλάχιστον ανακοίνωσε ο Ζόραν Ζάεφ- θέτει σε νέες βάσεις τις διαπραγματεύσεις. Και σίγουρα δεν προοιωνίζεται ευνοϊκή εξέλιξη, όπως θα επιθυμούσαν οι δύο πρωθυπουργοί.

Παράλληλα, και η πολιτική σύγκρουση στην Αθήνα μεταξύ κυβέρνησης και ΝΔ με εκατέρωθεν αιχμηρές ανακοινώσεις και το Μαξίμου να λέει ότι δεν υπάρχει συμφωνία θολώνει ακόμη περισσότερο το τοπίο.

Η κυβέρνηση στη χθεσινή της ανακοίνωση ανέφερε: «Προϋπόθεση για τη λύση και την ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΝΑΤΟ και ΕΕ είναι η συμφωνία για σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, με ισχύ έναντι όλων, που προϋποθέτει και τη συνταγματική αναθεώρηση.

Η ΝΔ δε χρειάζεται να βιάζεται. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία συμφωνία».

Αδειασμα

Η τελευταία φράση «αδειάζει» από τη μια τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Κοτζιά, ο οποίος υποστηρίζει ότι υπάρχει συμφωνία και μένει να επικυρωθεί από τους δύο πρωθυπουργούς, αλλά και τον ίδιο τον Ζόραν Ζάεφ που στη χθεσινή συνέντευξη τύπου δήλωσε ότι υπάρχει κατ’ αρχήν συμφωνία. Ανακοίνωνε μάλιστα και τις επόμενες κινήσεις που θα κάνει η ελληνική πλευρά ώστε να ανοίξει ο δρόμος για το ΝΑΤΟ, γεγονός που έδειχνε τη σιγουριά του σκοπιανού πρωθυπουργού για τη συμφωνία με την Ελλάδα.

Το παρασκήνιο είναι έντονο καθώς στη γειτονική χώρα σήκωσε αντάρτικο ο πρόεδρος Ιβανόφ, ο οποίος προέρχεται από το ακραίo VMRO του Ν. Γκρουέφσκι. Ο σκοπιανός πρόεδρος έδειξε εμφανώς ενοχλημένος για το γεγονός ότι δεν είχε καμιά ενημέρωση από την κυβέρνηση ενώ ξεκάθαρα φάνηκε να μην αποδέχεται λύση στο ζήτημα της ονομασίας για όλες τις χρήσεις ή erga omnes».

Όμως, στην ΠΓΔΜ υπάρχει κι άλλο ένα μεγάλο μέτωπο, αυτό της Εκκλησίας και πώς θα ονομάζεται. Πρόκειται για ένα μείζον θέμα το οποίο αποτέλεσε πεδίο αντιπαράθεσης και στην Ελλάδα, άλλωστε η Εκκλησία της Ελλάδας έχει θέσει το θέμα σε υψηλό επίπεδο κι έχει κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Το Μαξίμου στη χθεσινή ανακοίνωσή του αναφέρθηκε στο ζήτημα λέγοντας ότι «το μόνο που υπάρχει μέχρι στιγμής είναι η απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου να διενεργήσει τα δέοντα, προκειμένου να ικανοποιήσει το αίτημα του Πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ για απάλειψη του όρου «Μακεδονία» από την ονομασία της Εκκλησίας των βορείων γειτόνων μας».

Ο ρόλος της Εκκλησίας

Όμως, τα πράγματα δεν είναι και τόσο απλά, τουλάχιστον έτσι όπως τα μεταδίδουν τα μέσα ενημέρωσης στα Σκόπια.

Μια ιστοσελίδα της εφημερίδας Sloboden Pechat, είχε εκτενές άρθρο για το ζήτημα της Εκκλησίας, πόσο ακανθώδες είναι αυτό και κυρίως η «παγίδα» που κρύβεται για την ελληνική πλευρά.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πράγματι εστάλη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο επιστολή από την Εκκλησία της ΠΓΔΜ με την οποία ζητά να γίνει αυτοκέφαλη με το όνομα «Αρχιεπισκοπή Αχρίδας και Πρώτης Ιουστινιανής». Τώρα το όνομα είναι «Μακεδονική” Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Αχρίδας».

Εκ πρώτης όψεως αυτή η εξέλιξη είναι θετική για την Ελλάδα. Όμως, σε δηλώσεις που έκανε ο εκπρόσωπος της Εκκλησίας της γείτονος, Μητροπολίτης” Ντέμπαρ και Κίτσεβο Τιμόθεος, επιβεβαίωσε την ύπαρξη επιστολής προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, υποστήριξε όμως ότι με αυτήν ζητείται να χορηγηθεί στην Eκκλησία της πΓΔΜ καθεστώς αυτοκέφαλης εκκλησίας «και τίποτε περισσότερο».

Αλλά, ακόμη περισσότερο έχουν οι δηλώσεις που κάνει για το όνομα τονίζοντας ότι το ιδανικό θα ήταν να τους δώσουν το όνομα Αρχιεπισκοπή Αχρίδας διότι έτσι εξασφαλίζουν ιστορία 1.000 ετών.

Συγκεκριμένα αναφέρει ο Μητροπολίτης, σύμφωνα πάντα με την σκοπιανή εφημερίδα: «Πολύ δύσκολα οι Ελληνες θα αποδεχθούν το όνομα «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησίας, όμως σε κάθε περίπτωση η Αρχιεπισκοπή Αχρίδας αντιπροσωπεύει μία ιστορία και είναι αξιοπρεπές όνομα για εμάς.

Δεν γνωρίζω τι επιστολή έστειλε ο Πρωθυπουργός Ζάεφ, αλλά εμείς είμαστε οι ανανεωτές της  Αρχιεπισκοπής Αχρίδας στο πρόσωπο της “Μακεδονικής” Ορθόδοξης Εκκλησίας και αν μας αναγνωρίσουν το Αρχιεπισκοπή Αχρίδας θα σημαίνει ότι έχουμε χιλιετή ιστορία. Αν κάποιος το σκεφτεί έστω και λίγο, θα πρέπει να είναι ευγνώμων αν μας δώσουν το Αρχιεπισκοπή Αχρίδας, παρά το “Μακεδονική” Ορθόδοξη Εκκλησία, που δημιουργήθηκε το 1946».

Αμφίβολη ψήφιση

Όλα αυτά που συμβαίνουν στην ΠΓΔΜ, η αντίδραση μεγάλου μέρους του πολιτικού κόσμου και οι εξελίξεις με την Εκκλησίας, θέτουν εν αμφιβόλω την αποδοχή της όποιας συμφωνίας έχει γίνει. Και σίγουρα πολύ δύσκολα μπορεί να κυρωθεί και από τον λαό της ΠΓΔΜ σε ένα δημοψήφισμα που θα ακολουθήσει μια «προεκλογική» περίοδος πόλωσης και συγκρούσεων.

Σε κάθε περίπτωση, εκκρεμεί η τηλεφωνική επικοινωνία Τσίπρα – Ζάεφ ώστε να ξεκαθαριστεί τι είδους συμφωνία έχει γίνει, αν ισχύουν οι φήμες περί «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» αλλά και τις λεπτομέρειες, για το έθνος, τη γλώσσα, πότε θα γίνουν οι συνταγματικές αλλαγές για να ισχύσει το erga omnes, αν η Ελλάδα θα δώσει το πράσινο φως για ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και ποιες θα είναι οι διαβεβαιώσεις που θα λάβει για τις υποχρεώσεις που έχει η κυβέρνηση Ζάεφ.

Οσο για την πλευρά της Ελλάδας, υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν, κυρίως δε η στάση που θα κρατήσει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ σε μια ενδεχόμενη ψηφοφορία που θα έρθει στη Βουλή.

ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο παρουσιάζουν, μία συλλεκτική ιστορική έκδοση, «ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ».

Τι είναι η Μακεδονία; Πώς εξαπλώθηκε η μακεδονική εποποιΐα διαδίδοντας τον ελληνομακεδονικό πολιτισμό;

Πώς η ιστορική και πολιτική της εξέλιξη έφτασαν μέχρι τις μέρες μας, επηρεάζοντας τη σύγχρονη ελληνική ιστορία;

Ένα βιβλίο-ντοκουμέντο από τον σπουδαίο ιστορικό, Χάμοντ Νίκολας Τζ. Λ.