Το Dawn στην πιο κοντινή επαφή του με τη Δήμητρα

Το διαστημικό σκάφος Dawn (Αυγή) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) ξεκίνησε τους κατάλληλους ελιγμούς για να τεθεί σε λίγες μέρες στην κοντινότερη τροχιά του από το νάνο πλανήτη Δήμητρα, φθάνοντας σε απόσταση μόλις 35 χιλιομέτρων από αυτόν, δέκα φορές πιο κοντά από ό,τι είχε κάνει έως τώρα.

Κάτι τέτοιο, που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ, θα επιτρέψει στους επιστήμονες να μελετήσουν τον πλανήτη καλύτερα από κάθε άλλη φορά.

Η Δήμητρα είναι ο μόνος νάνος πλανήτης του εσωτερικού ηλιακού συστήματος, καθώς οι άλλοι νάνοι πλανήτες, όπως ο Πλούτων, βρίσκονται πολύ μακρύτερα. Το Dawn, που διαθέτει μηχανή ιόντων, εκτοξεύθηκε το 2007 και αφού μεταξύ 2011-2012 εξερεύνησε την Εστία -το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη των αστεροειδών μεταξύ Άρη-Δία-, από τον Μάρτιο του 2015 έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, το μεγαλύτερο σώμα στη ζώνη αυτή.

Στις αρχές Ιουνίου το σκάφος θα κατευθυνθεί στην τελική κοντινή τροχιά του πάνω από το νάνο πλανήτη και αμέσως θα αρχίσει να τραβά φωτογραφίες και να συλλέγει επιστημονικά δεδομένα, έτσι ώστε οι επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για τη χημική σύσταση του ανώτερου στρώματος της επιφάνειας της Δήμητρας.

Επίσης αντικείμενο μελέτης θα αποτελέσει ο κρατήρας Occator, στο εσωτερικό του οποίου υπάρχουν παράξενα λαμπερά σημεία, πιθανότατα εναποθέσεις αλάτων άκρως ανακλαστικών στο ηλιακό φως.

Η κόστους 466 εκατομμυρίων δολαρίων αποστολή θα ολοκληρωθεί με αυτές τις πολύ κοντινές διελεύσεις, καθώς το Dawn θα μείνει σε τροχιά γύρω από τη Δήμητρα, όπου και θα τελειώσει τη ζωή του.

Νέα αποστολή ΙΜΑΡ για τον ηλιακό άνεμο

Η NASA ανακοίνωσε εξάλλου ότι αποφάσισε να προχωρήσει στην υλοποίηση μιας ακόμη επιστημονικής αποστολής, του σκάφους ΙΜΑΡ (Interstellar Mapping and Acceleration Probe). Προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2024, με στόχο να συλλέξει δείγματα και να αναλύσει τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου.

Οι επιστήμονες θέλουν να μελετήσουν καλύτερα τα σύνορα της ηλιόσφαιρας, της μαγνητικής «φούσκας» που περιβάλλει και προστατεύει το ηλιακό μας σύστημα. Είναι η περιοχή όπου η συνεχής ροή σωματιδίων από τον Ήλιο, ο λεγόμενος ηλιακός άνεμος, συγκρούεται με σωματίδια που έρχονται από το μεσοαστρικό χώρο πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.

Αυτή η σύγκρουση -λειτουργώνας ως «κοσμικό φίλτρο»- περιορίζει την ποσότητα της επιβλαβούς κοσμικής ακτινοβολίας που εισέρχεται μέσα στο ηλιακό σύστημα, φθάνοντας και στη Γη. Το ΙΜΑΡ θα μελετήσει αυτά τα σωματίδια που «τρυπώνουν» στο ηλιακό μας σύστημα.

Το σκάφος, κόστους σχεδόν 500 εκατομμυρίων δολαρίων, θα διαθέτει δέκα επιστημονικά όργανα και θα τεθεί σε απόσταση 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη στο σημείο «Λαγκράνζ» (L1) προς την κατεύθυνση του Ήλιου. Την ευθύνη της αποστολής έχει το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς (εκεί όπου ήταν επικεφαλής επί χρόνια ο Έλληνας ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής).