Ο βουλγαρικός γρίφος για τη συμφωνία και η «Μακεδονία του Πιρίν»

O παράγοντας «Βουλγαρία» περνά απαρατήρητος τις τελευταίες ώρες σχετικά με τη συμφωνία για τη Βόρεια Μακεδονία. Ωστόσο, για πολλούς μπορεί να είναι καταλυτική η θέση της Σόφιας σε μια διακρατική συμφωνία που αφορά μεν Ελλάδα και ΠΓΔΜ αλλά που έχει ιδιαίτερη σημασία για την Βουλγαρία.

Η ανακοίνωση που εξέδωσε χθες το βουλγαρικό υπουργείο Εξωτερικών, εκλήφθηκε από πολλούς ως επιδοκιμασία της συμφωνίας Τσίπρα – Ζάεφ. Δεν είναι, όμως έτσι. Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση ανέφερε: «Η Βουλγαρία αναγνώρισε την Μακεδονία με το συνταγματικό όνομά της, τον Ιανουάριο του 1992 και το νέο όνομα Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί ως λόγος για πιθανή αλλαγή των υφιστάμενων συνόρων ή για βλέψεις απέναντι στους γείτονες και συγκεκριμένα για τη γλώσσα, τον πολιτισμό, την ιστορία και την ταυτότητα τους».

Επισημαίνει τέλος πως θα ζητήσει από τους δύο εταίρους, γειτονικές και φίλες χώρες, να εγγυηθούν ότι η συμφωνία μεταξύ τους θα εφαρμοσθεί.

Πρόκειται για μια ανακοίνωση που δείχνει μούδιασμα της βουλγαρικής κυβέρνησης απέναντι στα νέα δεδομένα και οι αναφορές της δημιουργούν την αίσθηση ότι προσπαθεί να ισορροπήσει σε δύο βάρκες. Η χρήση του όρου Βόρεια Μακεδονία είναι για την Βουλγαρία μη επιθυμητή, κάτι που έχει δηλώσει πριν πέντε μήνες ο πρόεδρος Μπ. Μπορίσοφ.

Είχε πει συγκεκριμένα τον περασμένο Φεβρουάριο, ενώ είχαν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις για το όνομα: «Η Βουλγαρία δεν είναι σύμφωνη στην ονομασία της ΠΓΔΜ να συμπεριλαμβάνεται γεωγραφικός προσδιορισμός. Εναλλακτικές ονομασίες του τύπου «Βόρεια Μακεδονία» είναι απόλυτα απαράδεκτες για μας επειδή τα νοτιοδυτικά τμήματα της Βουλγαρίας συμπεριλαμβάνονται σε παρόμοια ονομασία, από γεωγραφική άποψη. Κι αυτό θα μπορούσε να γίνει προϋπόθεση για εδαφικές διεκδικήσεις εις βάρος της Βουλγαρίας», τόνισε ο κ. Μπορίσοφ.

«Δεν δεχόμαστε»

«Στο πλαίσιο διαφορετικών διαβουλεύσεων που έχουν γίνει μαζί μας στο παρελθόν, συζητήθηκαν διάφορες εκδοχές. Θα επαναλάβω, ότι μια από τις εκδοχές που τέθηκαν υπόψη μου ήταν η ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», αν δεν κάνω λάθος.

Εγώ είπα, ότι αυτό δεν πρόκειται να το δεχτούμε εμείς, επειδή αύριο θα πουν, ότι η πόλη Μπλαγκόεβγραντ (διοικητικό κέντρο της ομώνυμης περιφέρειας στη ΝΔ Βουλγαρία – σ.σ.) είναι «μακεδονική»», τόνισε ο κ. Μπορίσοφ αναφερόμενος στις επιφυλάξεις της Σόφιας για το θέμα.

Ουσιαστικά και τότε και τώρα η Βουλγαρία φοβάται ότι το νέο όνομα θα δημιουργήσει αυτόματα αλυτρωτικές τάσεις απέναντί της.

Αλλωστε, Βόρεια για τους Βούλγαρους είναι η… Βουλγαρική Μακεδονία, γνωστή ως «Μακεδονία του Πιρίν». Πρόκειται για ένα τμήμα της γεωγραφικής Μακεδονίας (περίπου 10% των εδαφών) που κατέλαβαν στους βαλκανικούς πολέμους κατά της Τουρκίας και αναγνωρίστηκε στους Βούλγαρους με δύο συνθήκες, του Βουκουρεστίου το 1913 και της συνθήκης του Νεϊγύ, το 1919.

Η οροσειρά του Πιρίν

Η ονομασία της προήλθε από το βουλγαρικό όνομα Πίριν ή Πιρίν της οροσειράς του Πιρίν που δεσπόζει στην περιοχή. Σημειώνεται ότι στην αρχαιότητα η περιοχή αναφερόταν και ως Παρορβηλία.

Επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η περιοχή αυτή περιελάμβανε τις υποδιοικήσεις (καζάδες) της Τζουμαγιάς, του Πετριτσίου, του Μελενίκου, της Μαχομίας και του Νευροκοπίου των οποίων ο πληθυσμός κατά τις επίσημες οθωμανικές στατιστικές της εποχής υπολογιζόταν περίπου σε 160.000 κατοίκους.

Σήμερα περιλαμβάνει το διαμέρισμα του Μπλαγκόεβγκραντ στην νοτιοδυτική Βουλγαρία. Συνορεύει νότια με την Ελλάδα και προς δυσμάς με την Π.Γ.Δ.Μ., ενώ βρέχεται από τον Στρυμώνα ποταμό. Η συνολική έκτασή του φθάνει τα 6449.5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και o πληθυσμός του είναι 341.245 κάτοικοι.

Αυτό το κομμάτι της Βουλγαρίας, λοιπόν, είναι που βάζει φωτιά στην κυβέρνηση της Σόφιας και που μπορεί να φέρει σημαντικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή μετά τη συμφωνία Ελλάδας – ΠΓΔΜ.