Κάμπος Χίου, μνήμες από το λαμπρό μακρινό παρελθόν

Φημισμένο χιώτικο οικιστικό σύνολο, απλωμένο σε περιοχή που βρίσκεται νοτίως της πρωτεύουσας του νησιού, ο Κάμπος, όπου συνυπάρχουν αρμονικά οι κατοικίες και οι γεωργικές δραστηριότητες, καταφέρνει να διατηρεί το άρωμα αλλοτινών καιρών και μνήμες από το λαμπρό μακρινό παρελθόν του νησιού.

Η ιστορική αφετηρία του οικισμού του Κάμπου ανάγεται στους Βυζαντινούς Χρόνους. Στην κατάφυτη από εσπεριδοειδή περιοχή άρχισαν να χτίζουν από το 14ο αιώνα τις πολυτελείς κατοικίες-πύργους τους τα μέλη της άρχουσας τάξης της Χίου, γενουάτες αριστοκράτες και ντόπιοι άρχοντες.

Πίσω από ψηλούς πετρόχτιστους μαντρότοιχους, φτιαγμένους από την περίφημη θυμιανούσικη πέτρα (πωρόλιθο από τα λατομεία των Θυμιανών, με χαρακτηριστικό κοκκινωπό χρώμα), κρύβονταν αρχοντικά υψηλής αρχιτεκτονικής ποιότητας, ολάνθιστοι κήποι και περιβόλια με εσπεριδοειδή.

Σύμφωνα με τις λεπτομερείς περιγραφές των περιηγητών του 18ου και του 19ου αιώνα, τα αρχοντικά του Κάμπου, που ανέρχονταν σε αρκετές εκατοντάδες, ήταν διώροφες ή τριώροφες κατοικίες με χώρους υψηλής αισθητικής και αρχιτεκτονική επηρεασμένη από αυτήν της Γένοβας.

Διέθεταν ζωγραφιστά ταβάνια, διακοσμητικά κομψοτεχνήματα, επιβλητικές αυλόπορτες, αυλόγυρους με περίτεχνες στέρνες, κρήνες και βοτσαλωτά, βοηθητικά κτίσματα, δεξαμενές και μαγγανοπήγαδα, σκιερές δεντροστοιχίες και ανθόκηπους.

Δυστυχώς, οι κατοικίες του Κάμπου υπέστησαν μεγάλες καταστροφές τόσο από τους Τούρκους (σφαγή της Χίου, 1822) όσο και, κυρίως, από το σεισμό του 1881. Σήμερα σώζονται αρκετά οικοδομήματα νεοκλασικής τεχνοτροπίας, που ανεγέρθηκαν μετά το 1881.

Οι επισκέπτες του Κάμπου έχουν σήμερα τη δυνατότητα να γνωρίσουν ιστορικά διατηρητέα μνημεία («Περιβόλι», «Τεττέρικο» και «Μηταράκικο»), κτίρια εξαίρετης αρχιτεκτονικής που λειτουργούν ως ξενώνες («Μαυροκορδάτικο» και «Περλέας»), καθώς και αξιόλογα εκκλησιαστικά μνημεία (Παναγία Κοκοροβίλια, Άγιος Γεώργιος «Γκιάζου», Παναγία Συριώτισσα, Άγιος Γεώργιος «Τραχύ», Παναγία Καθολικιά και Αγία Αναστασία).

Αντιπροσωπευτικό δείγμα της αρχιτεκτονικής και της κηποτεχνίας του Κάμπου αποτελεί το κτήμα του Φίλιππου Αργέντη, όπου λειτουργεί ξενοδοχείο πολυτελείας («Αργέντικον»).