Πέθανε ο μαρξιστής θεωρητικός Σαμίρ Αμίν

Πέθανε χτες Κυριακή 12 Αυγούστου, σε ηλικία 87 ετών, ο Γαλλοαιγύπτιος Σαμίρ Αμίν, ένας από τους γνωστότερους, διεθνώς, «οικονομολόγους της ανάπτυξης», της μαρξιστικής σχολής. Αιτία του θανάτου ήταν σοβαρή επιπλοκή από όγκο στον εγκέφαλο.

Με πλουσιότατο συγγραφικό έργο (πολλά βιβλία του εκδόθηκαν και στα ελληνικά), ασχολήθηκε ενεργά με τα κινήματα και τις αναπτυξιακές προσπάθειες πολλών χωρών του Τρίτου Κόσμου, ενώ υπήρξε και φίλος και σύμβουλος του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, κυρίως πριν από -και στην πρώτη περίοδο μετά- την άνοδό του στην εξουσία. Από το 1980 ήταν επικεφαλής του Φόρουμ του Τρίτου Κόσμου με έδρα στο Ντακάρ της Σενεγάλης.

O Σαμίρ Αμίν γεννήθηκε στο Κάιρο το 1931. Από το 1947 έως το 1957 σπούδασε στο Παρίσι και έγινε μέλος του γαλλικού ΚΚ, από το οποίο αργότερα αποστασιοποιήθηκε. Από το 1957 έως το 1960 εργάσθηκε στην αιγυπτιακή διοίκηση οικονομικής ανάπτυξης και στη συνέχεια στους κόλπους της κυβέρνησης του Μαλί, πριν διοριστεί καθηγητής στα γαλλικά πανεπιστήμια του Πουατιέ και της Βενσέν, καθώς και στο Ντακάρ, σύμφωνα με τον ιστότοπο των εκδόσεων Minuit.

Το βιβλίο του «Η συσσώρευση σε παγκόσμια κλίμακα» («L’accumulation a l’echelle mondiale», 1970) θεωρείται ένα από τα σπουδαιότερα μαρξιστικά βιβλία πολιτικής οικονομίας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

«Η σύγχρονη οικονομική σκέψη χάνει μια από τις επιφανέστερες φυσιογνωμίες της», αναφέρει ο πρόεδρος της Σενεγάλης Μακί Σαλ στον λογαριασμό του στο Twitter υποβάλλοντας τα συλλυπητήριά του «εξ ονόματος ολόκληρου του έθνους» και χαιρετίζοντας έναν άνθρωπο ο οποίος «αφιέρωσε όλη τη ζωή του στη μάχη για την αξιοπρέπεια της Αφρικής, στην υπόθεση των λαών και στους πιο στερημένους».

Απεβίωσε «έπειτα από μια σύντομη περίοδο απώλειας της μνήμης που είχε προκληθεί από έναν όγκο στον εγκέφαλο», έγραψε από την πλευρά του ο σενεγαλέζος οικονομολόγος Σερίφ Σαλίφ Σι στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης LinedIn, υπογραμμίζοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν μεγάλο στοχαστή και αγωνιστή».

Θεωρητικός των σχέσεων κυριαρχίας Βορρά-Νότου, του μαρξισμού και του μαοϊσμού, ο Σαμίρ Αμίν ήταν μια από τις κορυφαίες προσωπικότητες των κινημάτων κατά της παγκοσμιοποίησης.

Έγραψε πολλά κείμενα πάνω στο δίκαιο, την κοινωνία των πολιτών, τον σοσιαλισμό, την αποικιοκρατία και την ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην Αφρική και στον αραβικό κόσμο. Το 1973 εξέδωσε το βιβλίο του «Η άνιση ανάπτυξη: Δοκίμιο για τους κοινωνικούς σχηματισμούς του περιφερειακού καπιταλισμού».

Στη Γαλλία, η μνήμη του χαιρετίσθηκε από τους γάλλους κομμουνιστές: «Εμείς οι διεθνιστές αισθανόμαστε σήμερα λίγο ορφανοί», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Πιέρ Λοράν, εθνικός γραμματέας του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

Απέτισε φόρο τιμής σε έναν «αγωνιστή των αντιαποικιακών μαχών και για την ανεξαρτησία των λαών του ‘Τρίτου Κόσμου’», ο οποίος «συνέβαλε να σπάσει ο ζυγός της αλλοτρίωσης σε όλες τις μορφές της».