Κώστα Βαξεβάνη, δημοσιογραφία δεν είναι να μπλέκεσαι με τις «υπηρεσίες»

Ενοχλήθηκε ο Κώστας Βαξεβάνης επειδή έγραψα ότι οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να είναι «βαποράκια της ΕΥΠ».

Άλλωστε, αυτός είναι που υπερηφανεύεται ότι τον είχε βάλει στο στόχαστρο ένα κύκλωμα τέως πρακτόρων της ΕΥΠ, που προσπάθησε να τον σπιλώσει παρουσιάζοντας πλαστές αποδείξεις ότι είχε πληρωθεί από την ΕΥΠ.

Μόνο που τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα.

Γιατί όταν μιλάμε για τις ελληνικές «υπηρεσίες» και πρωτίστως την ΕΥΠ ας μην φανταστούμε ούτε τη CIA, ούτε ταινίες με ήρωα τον James Bond.

Μιλάμε για χώρους όπου συναντιέται η μακρά παράδοση της ρουφιανιάς της μετεμφυλιακής περιόδου, με κομματικές και ενδοκομματικές αντιπαραθέσεις, επιχειρηματικά συμφέροντα και όλα αυτά σε διαρκή διάβρωση από ξένες μυστικές υπηρεσίες, κυρίως αμερικανικές που δρουν άλλωστε ως κράτος εν κράτει.

Αυτό το χάος είναι δομικά ανίκανο να κάνει τη δουλειά που υποτίθεται ότι πρέπει να κάνει, δηλαδή να υπερασπίζεται την «εθνική ασφάλεια».

Όμως, αυτό το χάος, στο οποίο κυριαρχούν οι διάδρομοι, το κουτσομπολιό, τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη αλλά και τεράστιες και πρακτικές δυνατότητες παρακολούθησης, είναι ιδιαίτερα ικανό να κάνει «δουλίτσες», επιχειρηματικές και κομματικές.

Δεν ξέρω εάν έχουν καταφέρει να κάνουν ποτέ μια παρακολούθηση της προκοπής ως προς κάποια έξωθεν απειλή. Άλλωστε, από εκείνη την αμήχανη συνέντευξη του Βουλγαράκη για τις υποκλοπές και τα «κινητά-σκιές» ξέρουμε ότι τελικά όλα τα ακούν οι Αμερικανοί.

Όμως, έχουν κάνει πολλές παρακολουθήσεις που αφορούν επιχειρηματίες ή τους εκάστοτε κομματικούς αντιπάλους. Βλέπετε, τα «βαλιτσάκια», οι «κοριοί» ή απλώς η πρόσβαση σε απόρρητες πληροφορίες είναι σπουδαία εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν ποικιλοτρόπως.

Κυρίως γιατί είναι «πληροφορίες» που ενώ είναι αποσπασματικές και επιλεκτικές, φαντάζουν αυθεντικές, εφόσον έχουν το κύρος των «υπηρεσιών».

Κάποιες φορές αυτό τον μηχανισμό τον διαχειρίζεται η ίδια η διοίκηση της υπηρεσίας. Για λογαριασμό της όποιας κυβέρνησης ή ενίοτε και της όποιας κυρίαρχης κομματικής πτέρυγας. Ενάντια σε άλλες κομματικές τάσεις, άλλους πολιτικούς, ή επιχειρηματίες που δεν κατανοούν «προς τα που φυσά ο άνεμος».

Άλλες φορές, εμφανίζονται «κυκλώματα» εντός των υπηρεσιών που κάνουν δουλειές για πάρτη τους ή που προσπαθούν να αναρριχηθούν ακόμη και κατασκευάζοντας ή «φουσκώνοντας» ιστορίες.

Κάποτε τα αντίπαλα κυκλώματα… βραχυκυκλώνονται και τότε έρχονται στο προσκήνιο διάφορα.

Το απίστευτο αλαλούμ εδώ και μερικά χρόνια με αλληλοκατηγορίες μεταξύ πρακτόρων, «αποκαλύψεις», «έγγραφα», ατέλειωτα δημοσιεύματα σε απίστευτα blog,  αναρτήσεις «ηχητικών», δικαστήρια, σε σχέση με νυν και πρώην πράκτορες της ΕΥΠ είναι ενδεικτικό.

Η τωρινή ΕΥΠ, υπό τον Γιάννη Ρουμπάτη, δεν είναι έξω από αυτό το παιχνίδι. Και αυτή με το παραδοσιακό παιχνίδι της ρουφιανιάς και της αξιοποίησης πληροφοριών ασχολείται.

Άλλωστε, βλέπουμε το φαινόμενο με «κυβέρνηση της αριστεράς» να ενεργοποιούνται ανεξέλεγκτοι μηχανισμοί καταστολής. Ποιος θα το περίμενε ότι επί ημερών Τσίπρα το Τμήμα Προστασίας του Πολιτεύματος θα έκανε παρακολουθήσεις, βιντεοσκοπήσεις και φωτογραφήσεις διαδηλωτών για να φτιάχνει δικογραφίες εναντίον παλαιών συντρόφων του όπως ο Παναγιώτης Λαφαζάνης;

Όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι το Μαξίμου ενδιαφέρεται πάρα πολύ για τα στοιχεία που μπορεί να συγκεντρώνει σήμερα η ΕΥΠ του Ρουμπάτη.

Φάκελοι φτιάχνονται και υλικό συγκεντρώνεται για δικογραφίες που μπορεί να μην φτάσουν ποτέ σε ακροατήριο δικαστηρίου, αλλά μπορούν να αποτελέσουν πολιτικά και κομματικά εργαλεία.

Ο βασικός τρόπος για να κάνει τη δουλειά του τέτοιο υλικό είναι η «διαρροή» στον Τύπο. Η «αποκάλυψη». Το «εντυπωσιακό πρωτοσέλιδο», συχνά συμπληρωμένο από τη φράση «μίλησαν οι κοριοί της ΕΥΠ».

Γιατί σκοπός δεν είναι να διαλευκανθούν υποθέσεις. Να αποκαλυφθούν οι υπόγειες διαδρομές του πολιτικού χρήματος και οι μηχανισμοί της διαφθοράς. Να οδηγηθούν οι υπεύθυνοι στη δικαιοσύνη.

Σκοπός είναι να κολλήσουν «ρετσινιές», να υπάρχουν υποψίες και υπόνοιες, να νιώθουν διάφοροι ότι είναι  «υπό επιτήρηση» και άρα να «μαζεύονται», ενίοτε και να ξεκινούν υποθέσεις διώξεων αλλά με σκοπό τη δικαστική ομηρία και όχι την καταδίκη.

Σε αυτό το παιχνίδι χρειάζονται και «πρόθυμοι» δημοσιογράφοι. Αυτοί που θα περάσουν από το Μαξίμου, θα παραλάβουν τον «φάκελο της εβδομάδας», θα βάλουν κάποιον να γράψει το σχετικό αφήγημα, δεν θα το διασταυρώσουν, δεν θα αναρωτηθούν «γιατί μου δίνουν αυτόν τον φάκελο και όχι κάποιον άλλο», δεν θα κάνουν δικό τους ρεπορτάζ, δεν θα αναζητήσουν άλλες πηγές. Απλώς θα τον δημοσιεύσουν. «Αποστολή εξετελέσθη».

Ο Κώστας Βαξεβάνης, είτε θέλει να το παραδεχτεί, είτε όχι κομμάτι αυτού του παιχνιδιού είναι και μάλιστα με τον κυνικό τρόπο που το παίζει η σημερινή κυβέρνηση.

Μόνο που αυτό δεν είναι δημοσιογραφία.

Γιατί ξεχνάει πως δημοσιογραφία είναι να μπορείς να χρησιμοποιήσεις την πηγή σου, συμπεριλαμβανομένων και τέτοιων πηγών, για να βρεις κάτι, να φέρεις την αλήθεια στο φως, να αναδείξεις τα «κακώς κείμενα».

Δημοσιογραφία δεν είναι να σε χρησιμοποιεί η πηγή σου για «βαποράκι» δήθεν αποκαλύψεων που απλώς χτυπούν όποιον πολιτικό ή επιχειρηματία θέλει η κυβέρνηση να χτυπήσει.

Γιατί τότε δεν είσαι πια δημοσιογράφος, αλλά κομμάτι ενός μηχανισμού εξουσίας. Και μάλιστα στη χειρότερη εκδοχή του.

Μόνο όσο κυνικοί και εάν γίνονται οι δημοσιογράφοι, οι μηχανισμοί εξουσίας είναι πάντα πιο κυνικοί. Και εύκολα κάνουν στην άκρη όποιον δεν τους είναι πια χρήσιμο. Τον αντιμετωπίζουν ως αναλώσιμο. Και εάν τους ρωτήσεις, απαντούν σαν την ιστορία με τον σκορπιό και το βάτραχο: «τι να κάνω, είναι στη φύση μου».

Σκέψου το αυτό την επόμενη φορά που θα ετοιμάζεις το επόμενο πρωτοσέλιδο «χτύπημα». Για να το εγκρίνει και να το επιμεληθεί ο Καρτερός.