Στατίνες: Μειωμένη προστασία για άλλες ασθένειες εκτός από τις καρδιακές

Τα φάρμακα που συνταγογραφούνται συνήθως για τη μείωση του κινδύνου καρδιακής προσβολής μπορεί να έχουν περιορισμένη χρήση για τη θεραπεία άλλων ασθενειών, σύμφωνα με έρευνα με επικεφαλής την Ελληνίδα ερευνήτρια Ευρώπη Θεοδωράτου που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Annals of Internal Medicine.

Προηγούμενες μελέτες παρουσίαζαν ενδείξεις ότι τα φάρμακα μείωσης χοληστερόλης, οι στατίνες, θα μπορούσαν να βοηθήσουν άτομα που πάσχουν από καρκίνο, άνοια ή νεφρική νόσο.

Οι ερευνητές εξέτασαν εκατοντάδες μελέτες και βρήκαν θετικές ενδείξεις ότι τα φάρμακα θα μπορούσαν να ωφελήσουν τους ανθρώπους με ορισμένες ασθένειες, εκτός από τις αποδεδειγμένες επιδράσεις τους στην καρδιακή νόσο, αλλά τα αποτελέσματα είναι ασαφή.

Οι ερευνητές λένε ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποστηρίζουν μια αλλαγή στις τρέχουσες οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο συνταγογραφούνται αυτά τα φάρμακα.

Οι στατίνες είναι μια ομάδα φαρμάκων που βοηθούν στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα. Συχνά συνταγογραφούνται σε άτομα άνω των 50 ετών για να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Ένα ευεργετικό όφελος που είναι εμπεριστατωμένο.

Οι ερευνητές με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου αξιολόγησαν τα αποτελέσματα από 256 μελέτες που είχαν διερευνήσει τα οφέλη της λήψης στατίνων για 278 μη καρδιακές παθήσεις. Και διαπίστωσαν ότι οι στατίνες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη θανάτων από νεφρική νόσο, κάτι το όποιο είναι ήδη αναγνωρισμένο στις κλινικές οδηγίες. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην επίδραση των φαρμάκων στη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων, καθώς δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι στατίνες μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της λειτουργίας των νεφρών.

Η επιστημονική ομάδα βρήκε επίσης στοιχεία ότι οι στατίνες μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της εξέλιξης του καρκίνου, κάτι που απαιτεί περαιτέρω έρευνα.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης το ρόλο των στατίνων στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και διαπίστωσαν ότι «τα τρέχοντα δεδομένα είναι ανεπαρκή για να συμπεράνουμε αν οι στατίνες βοηθούν στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου». Θα χρειαστεί περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί εάν η θεραπεία έχει κάποιο όφελος για αυτούς τους ασθενείς.

Προηγούμενες μελέτες είχαν προτείνει ότι η λήψη στατινών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της νόσου Αλτσχάιμερ και της άνοιας, ενώ άλλες μελέτες ανέφεραν πιθανές δυσμενείς επιπτώσεις στη μνήμη και τη σκέψη. Η τελευταία μελέτη δεν εντόπισε κανένα θετικό ή αρνητικό συσχετισμό.

Ο μυϊκός πόνος είναι μια συχνά αναφερθείσα ανεπιθύμητη ενέργεια από τη λήψη στατίνων. Οι ερευνητές δεν βρήκαν ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία γι’ αυτή την παρενέργεια. Παρόλα αυτά αξίζει να αναφερθεί ότι πολλές από τις αρχικές μελέτες δεν παρουσίαζαν επαρκώς τα δεδομένα τους για τις παρενέργειες και έτσι οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι τα φάρμακα δεν προκαλούν μυϊκό πόνο.

Οι ερευνητές παρατήρησαν μέτρια αύξηση του διαβήτη μεταξύ των ανθρώπων που έλαβαν στατίνες, αλλά υποστηρίζουν ότι τα στοιχεία δεν επαρκούν για να δικαιολογήσουν τη μη λήψη των φαρμάκων. Παρόλα αυτά αναφέρουν ότι τα συμπεράσματά τους υπογραμμίζουν τη σημασία των συμβουλών για τον τρόπο ζωής των ασθενών που παίρνουν στατίνες οι οποίοι ενδέχεται να διατρέχουν τον κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη.

Ο Δρ Ευρώπη Θεοδωράτου, η οποία ήταν επικεφαλής της έρευνας στο Ινστιτούτο Usher του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, εξηγεί μιλώντας στο in.gr ότι «ο ρόλος των στατινών στη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης καρδιακών παθήσεων είναι επιβεβαιωμένος. Τα αποδεικτικά στοιχεία ότι τα φάρμακα αυτά προσφέρουν οφέλη για μη καρδιακές παθήσεις είναι όμως λιγότερο ξεκάθαρα. Τα στοιχεία που βρήκαμε υποστηρίζουν έναν ευνοϊκό ρόλο των στατίνων για μερικές μόνο ασθένειες. Η απουσία βλαβερών παρενεργειών που σχετίζονται με τη λήψη στατινών είναι καθησυχαστική. Ωστόσο, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα ότι κάποιες από τις παρενέργειες – όπως ο σοβαρός μυϊκός πόνος – είναι πολύ σπάνιες για να τις αποκλείσουμε με βεβαιότητα».

Απαντώντας ως προς το έναυσμα για τη νέα αυτή ανασκόπηση μελετών, η Δρ Θεοδωράτου λέει ότι «οι στατίνες έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως για τη μείωση της καρδιακής νοσηρότητας και θνησιμότητας τόσο στην πρωτογενή όσο και στη δευτερογενή πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου (CVD). Λόγω της παγκόσμιας έκτασης χρήσης στατίνων τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον αυξήθηκε σημαντικά όσον αφορά την πιθανή επίδραση αυτών των φαρμάκων σε μη καρδιαγγειακά νοσήματα. Ως εκ τούτου, πραγματοποιήσαμε μια ανασκόπηση για να συνοψίσουμε τη βιβλιογραφία και να αξιολογήσουμε την εγκυρότητα και την αξιοπιστία των στοιχείων που αφορούν τα μη-καρδιαγγειακά νοσήματα».