Νέα ακαδημαϊκή χρονιά: Τι αλλάζει για τους φοιτητές και φοιτήτριες των ΑΕΙ

Μια χρονιά επιστροφής στην «κανονικότητα» θα επιδιωχθεί να είναι η φετινή στα ανώτατα Ιδρύματα της χώρας με σειρά νέων θεσμών που στόχο έχουν να αλλάξουν την εικόνα της ανώτατης εκπαίδευσης. Τα παραπάνω φυσικά απαιτούν χρόνο, αποφάσεις οργάνων και προσεκτικό σχεδιασμό, οπότε η φετινή χρονιά ξεκινάει κυρίως με μια μόνο σημαντική εξέλιξη για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες των ελληνικών ΑΕΙ: τις μόνιμες πια ηλεκτρονικές εγγραφές τους στα πανεπιστήμια  και την αποφυγή κάθε σχετικής δια ζώσης παρουσίας ή ενέργειας.

Έτσι, ξεκίνησε ήδη η διαδικασία ηλεκτρονικών διαδικασιών στα ΑΕΙ, οποία θα διαρκέσει έως και Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου. Η εγγραφή των επιτυχόντων στα ΑΕΙ θα γίνεται  υποχρεωτικά ηλεκτρονικά, μέσω του πληροφοριακού συστήματος ηλεκτρονικών εγγραφών του υπουργείου Παιδείας (στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://eregister.it.minedu.gov.gr). Με βάση τις διατάξεις του νέου Νόμου Πλαισίου για τα ΑΕΙ που ψηφίστηκε πρόσφατα μάλιστα, απλοποιείται και επεκτείνεται η χρήση ηλεκτρονικών μεθόδων διδασκαλίας όπως και όποτε αυτό χρειαστεί, χωρίς φυσικά να ενθαρρύνεται η χρήση των σχετικών διατάξεων. Τα μαθήματα θα ξεκινήσουν σε όλα τα ΑΕΙ της χώρας κανονικά και οι καθηγητές και οι καθηγήτριες τους θα προσπαθήσουν να «επανοικοδομήσουν» την καθημερινότητα της διδασκαλίας μέσα στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΕΚΠΑ: Στα 200 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου για 2η φορά

Κατά τα άλλα, το επόμενο χρονικό διάστημα και σε διαφορετικούς χρόνους εφαρμογής, ανάλογα με τους εσωτερικούς κανονισμούς και τις αποφάσεις κάθε Ιδρύματος (πιθανότατα ωστόσο όχι στο πρώτο εξάμηνο λειτουργίας των πανεπιστημίων), οι φοιτητές και φοιτήτριες θα υποδεχτούν το επόμενο χρονικό διάστημα τις παρακάτω αλλαγές στην καθημερινότητα τους:

• Την δυνατότητα ίδρυσης περισσότερων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών ανά τμήμα, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για την υποστήριξή τους που θα τους δώσει την δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με καινούργιο διδακτικό περιεχόμενο. Επίσης, σε περιπτώσεις απροόπτων, πιο ευέλικτα θα είναι τα πανεπιστήμια τους  στο να πάρουν αποφάσεις για την παράταση των μαθημάτων του εξαμήνου τους (καταργείται δηλαδή το όριο 13 εβδομάδων).
• Στις περιπτώσεις των προγραμμάτων σπουδών που απαιτούν την πρακτική άσκηση των φοιτητών και φοιτητριών (θεσμός που ωστόσο επεκτείνεται) θα δημιουργηθεί στα ΑΕΙ Μονάδα Υποστήριξης Φοιτητών (υποστήριξη πρακτικής άσκησης, διασύνδεση με επιχειρήσεις, υπηρεσίες συμβουλευτικής).

• Οι νέοι ερευνητές (πτυχιούχοι, διδακτορικοί, μεταδιδακτορικοί κλπ) θα μπορούν να συμμετέχουν σε εταιρικά σχήματα ή νεοφυείς επιχειρήσεις (start ups) τις οποίες θα μπορούν να δημιουργούν οι καθηγητές, τα τμήματα ή τα πανεπιστήμια τους με αντικείμενο την κοινή έρευνα που γίνεται με την βοήθεια τους. Η δημιουργία αυτών των εταιριών μάλιστα θα ενθαρρύνεται ιδιαίτερα, όπως και η συμμετοχή τους σ αυτές.
• Ψηφίστηκαν και κατ επέκταση θα πρέπει να αρχίσουν ήδη να διοργανώνονται νέοι θεσμοί που θα επιστρέψουν υψηλά επίπεδα κινητικότητας στα ΑΕΙ. Ένας από αυτούς είναι τι «εσωτερικό Erasmus» μεταξύ ομοειδών ή μη προγραμμάτων σπουδών ελληνικών πανεπιστημίων και ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο. Ο θεσμός αυτός βέβαια είναι πιθανόν να δημιουργήσει δυσκολίες στην συνεννόηση μεταξύ ΑΕΙ, καθώς είναι προφανές ότι οι περισσότερες αιτήσεις θα γίνονται από περιφερειακά προς κεντρικά πανεπιστήμια τα οποία έχουν ήδη υπερσυσσώρευση φοιτητών και φοιτητριών και είναι πιθανόν να τις αρνούνται. Κατά τα άλλα, θα ξεκινήσει η οργάνωση των περίφημων κοινών προγραμμάτων σπουδών διεπιστημονικού χαρακτήρα (joint degree – απονομή από κοινού τίτλου σπουδών) και διπλών προγραμμάτων σπουδών (dual major – απονομή δυο πτυχίων) με άλλα τμήματα του ίδιου ή άλλου πανεπιστημίου εντός ή εκτός Ελλάδας. Θεσμοθετούνται και προγράμματα σπουδών δευτερεύουσας κατεύθυνσης (minor degree) τουλάχιστον ενός έτους για προπτυχιακούς φοιτητές με απονομή διακριτού τίτλου σπουδών.

• Τα νέα ΤΕΙ. Δίνεται στα πανεπιστήμια η δυνατότητα για την διοργάνωση προγραμμάτων εφαρμοσμένων επιστημών και τεχνολογίας με διάρκεια 7 εξαμήνων (3,5 ετών) 210 ECTS (το ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων) και υποχρεωτική πρακτική άσκηση. Πρόκειται για την νέα μορφή των πρώην ΤΕΙ μέσα πανεπιστήμια, που όμως επίσης είναι πιθανόν να συναντήσει την απροθυμία πολλών πανεπιστημίων να την ξεκινήσουν, καθώς εισάγει και τον προπτυχιακό κύκλο σπουδών κάτω των 4 ετών (η χώρα μας είχε μαχηθεί με σθένος στο παρελθόν στο να κρατήσει τον 4ετή πρώτο κύκλο σπουδών κατά την εφαρμογή της Συνθήκης της Μπολόνια που εισήγαγε τον 3ετή κύκλο σπουδών και ενέταξε τα επόμενα «πακέτα» σπουδών σε μεταπτυχιακά ή διδακτορικά προγράμματα).
• Από αυτή την χρονιά εισάγεται και ιδρυματικός κατάλογος μαθημάτων για την «ελευθερία λήψης μαθημάτων από προγράμματα σπουδών άλλων τμημάτων, της ίδιας ή άλλης Σχολής του ΑΕΙ, με δυνατότητα αναγνώρισης ECTS» (έως 10% των συνολικών ECTS).

• Απελευθερώνονται τα δίδακτρα στις μεταπτυχιακές σπουδές (κάτι που μπορεί να αυξήσει τα ποσά στην παρακολούθηση τους) και δίνεται δυνατότητα ανταποδοτικών υποτροφιών με κυρίαρχα όμως, εκτός των κοινωνικών, τα κριτήρια αριστείας (από 7,5 και πάνω πρέπει να είναι ο βαθμός πτυχίου στους αιτούντες)

• Ασφάλεια; Τα πανεπιστήμια «δειλά-δειλά» θα αρχίσουν να εγκαθιστούν συστήματα ασφαλείας με προσωπικές ψηφιακές κάρτες εισόδου, ελέγχους και πειθαρχικές ποινές για την περίπτωση καταστροφών. Ήδη στις εισόδους του κτιρίου Διοίκησης του Αριστοτέλειου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εγκαταστάθηκαν μηχανήματα ελέγχου εισόδου (τα περίφημα «τουρνικέ» που είναι περιστρεφόμενος μηχανισμός από μέταλλο ο οποίος επιτρέπει να εισέρχεται σε αυτόν ένα άτομο κάθε φορά).

• Τα πειθαρχικά μέτρα για τους φοιτητές οι οποίοι προκαλούν προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των πανεπιστημίων  ή φθορές σε κτίρια, εξοπλισμό η «παρεµπόδιση της εύρυθµης λειτουργίας του Α.Ε.Ι., συµπεριλαµβανοµένης τόσο της εκπαιδευτικής, ερευνητικής ή διοικητικής λειτουργίας του όσο και της λειτουργίας των µονοµελών και συλλογικών οργάνων και των υπηρεσιών του, καθώς και της χρήσης των εγκαταστάσεων και του εξοπλισµού του» θα είναι: έγγραφη επίπληξη, απαγόρευση συµµετοχής σε εξετάσεις ενός ή περισσοτέρων µαθηµάτων, για µία ή περισσότερες εξεταστικές περιόδους, προσωρινή ή µόνιµη απαγόρευση χρήσης εξοπλισµού ή εγκαταστάσεων του ιδρύµατος, προσωρινή αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας από έναν έως είκοσι τέσσερις   µήνες ή και  οριστική διαγραφή.