Αντι Γουόρχολ: ο βασιλιάς της pop-art που μετέτρεψε σε τέχνη ένα κονσερβοκούτι

Επιμέλεια: Μαρία Παπουτσή

Ο πολυσχιδής Αντι Γουόρχολ αναμφισβήτητα παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του προηγούμενου αιώνα. Ζωγράφος, σκηνοθέτης, συγγραφέας, εκδότης, μουσικός παραγωγός, ηθοποιός, μοντέλο και ιδρυτής της pop-art με ό,τι και αν καταπιάστηκε άφησε το στίγμα του μέχρι και σήμερα.

Ο Andrew Warhola –που ήταν το πραγματικό του όνομα- γεννήθηκε στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια στις 6 Αυγούστου του 1928 και ήταν γόνος μεταναστών από τη Σλοβακία.

Από πολύ μικρή ηλικία ξεχώρισε για τις καλλιτεχνικές του τάσεις. Σπούδασε εφαρμοσμένη τέχνη στο πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον.

Στα 21 του χρόνια εγκαταλείπει τη μικρή πόλη που γεννήθηκε και εγκαθίσταται στη Ν. Υόρκη όπου εργάζεται ως σχεδιαστής παπουτσιών.

Σταθμός στην καριέρα του στάθηκε η γνωριμία του με τον Αλέξανδρο Ιόλα ο οποίος διέκρινε την καλλιτεχνική του φλέβα και τον παρότρυνε να δουλέψει ως γραφίστας στο περιοδικό Glamour.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, ο Γουόρχολ αφοσιώνεται στον κινηματογράφο, σκηνοθετώντας ταινίες που χαρακτηρίζονταν από τη διάθεση πειραματισμού και πρόκλησης, το ερωτικό στοιχείο και ενίοτε την ασυνήθιστη διάρκειά τους.

Η μεγάλη επανάσταση, όχι μόνο η προσωπική του αλλά γενικότερα στη σύγχρονη τέχνη, έγινε το 1962 με τους πίνακες της σειράς «Campel Soup».

Από το 1963 μέχρι το 1968 βρήκε χρόνο και σκηνοθέτησε περισσότερες από 60 ταινίες. Δίνοντας νέο ή μάλλον το μοναδικό νόημα στην έννοια του «underground», όπου η φιλμογραφία του δεν απέχει πολύ από το υπόλοιπο έργο του. «Είναι οι ταινίες που ελέγχουν τα πράγματα στην Aμερική από τότε που εφευρέθηκε ο κινηματογράφος. Σου δείχνουν τι να κάνεις, πώς να το κάνεις, πότε να το κάνεις, πώς να νιώσεις γι’ αυτό και πώς να δείχνεις ότι νιώθεις γι’ αυτό» είχε δηλώσει.

Από το 1962 μέχρι το 1968 ένα παλαιό πρώην εργοστάσιο το οποίο ονομάστηκε Factory στέγασε τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες. Ο χώρος σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα έγινε πόλος έλξης συγκέντρωσης διασημοτήτων, καλλιτεχνών, μελών της αβάν γκαρντ και αντεργκράουντ κουλτούρας, τοξικομανών, ομοφυλόφιλων, μουσικών και φιλότεχνων.
Η απόπειρα δολοφονίας του στον παραπάνω χώρο, από τη Βαλερί Σολάνας, στις 3 Ιουνίου του 1968, έγινε αιτία ο Γουόρχολ να κρατήσει αποστάσεις από τον αντισυμβατικό περίγυρό του και άρχισε να συναναστρέφεται περισσότερο με πλούσια άτομα της υψηλής κοινωνίας.

Από το έργο του στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, ξεχωρίζουν οι κατά παραγγελία προσωπογραφίες που τύπωνε ως μεγεθύνσεις φωτογραφιών Polaroid, πολλές από τις οποίες αφορούσαν πολιτικές φυσιογνωμίες και διασημότητες του Χόλιγουντ.

Σε ένα ολιγοήμερο πέρασμά του από την Ελλάδα το 1983 ο Γουόρχολ φιλοξενήθηκε μαζί με τον τον Aμερικανό συγγραφέα Tρούμαν Kαπότε για λίγες ημέρες στη βίλα του Iόλα στην Aγία Παρασκευή.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής τον απασχόλησαν επί το πλείστον θρησκευτικά θέματα της αναγέννησης, όπως ο Μυστικός Δείπνος (1986).

Επίσης υπήρξε συλλέκτης έργων, κυρίως κοσμημάτων, διακοσμητικής και λαϊκής τέχνης, τα οποία δημοπρατήθηκαν μετά το θάνατό του. Το Μουσείο Άντι Γουόρχολ, με πλούσια συλλογή έργων του, εγκαινιάστηκε το 1994 στο Πίτσμπουργκ.

Το 2014 αναδείχθηκε ο καλλιτέχνης που έχει πουλήσει τα περισσότερα έργα τέχνης σε δημοπρασίες. Για την ακρίβεια άλλαξαν χέρια 1.295 έργα του αξίας 653,2 εκατ. δολαρίων σύμφωνα με τη διαδικτυακή βάση δεδομένων ArtNet – αφήνοντας πίσω του τον διασημότερο καλλιτέχνη του 20ού αιώνα Πάμπλο Πικάσο και τον επίσης δημοφιλή – και περιζήτητο από τους συλλέκτες – Φράνσις Μπέικον;

Πέθανε το Φεβρουάριου του 1987 στη Νέα Υόρκη μετά από επιπλοκές κατά τη διάρκεια επέμβασης αφαίρεσης της χολής του.

Είπε…

• «Το σεξ είναι το μεγαλύτερο τίποτα όλων των εποχών»
• «Η φανταστική αγάπη είναι πολύ καλύτερη από την πραγματική αγάπη. Το να μην το κάνεις ποτέ είναι πολύ συναρπαστικό. Τα πιο συναρπαστικά αξιοθέατα βρίσκονται μεταξύ δύο αντιθέτων που δεν συναντιούνται ποτέ».
• «Λένε πάντα ότι ο χρόνος αλλάζει τα πράγματα, αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να τα αλλάξεις μόνος σου».
• «Στο μέλλον ο καθένας θα είναι παγκοσμίως διάσημος για δεκαπέντε λεπτά».

entertainment.in.gr