Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Στα δέκα καλύτερα μουσεία του κόσμου

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Η ημέρα των εγκαινίων φάνταζε αδύνατη. Πριν από μερικούς μήνες όμως το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) σήκωσε αυλαία, γεγονός που πρωταγωνίστησε στα μέσα ενημέρωσης ως ενθαρρυντική πρωτοβουλία που φτάνει σε μια υφεσιακή περίοδο. Η νέα εικαστική στέγη που κοσμεί τον ελληνικό πολιτιστικό χάρτη δεν έχει περάσει απαρατήρητη από τον διεθνή Τύπο. Φιγουράρει τρίτη στη λίστα του Guardian με τα δέκα πιο εντυπωσιακά μουσεία του 2017.

Το ΕΜΣΤ, που κατάφερε να ανοίξει τις πύλες του για το κοινό μετά από μακροχρόνια πάλη με την γραφειοκρατία και τις συγκρούσεις στο ΔΣ, περιγράφεται ως στολίδι του ελληνικού πολιτισμού από τα μέσα New York Times, Condé Nast Traveler, The Spaces και Widewalls.

Αναφερόμενος στο ΕΜΣΤ, ο Guardian αναφέρει ότι το Μουσείο θα αποκαλύψει τη μόνιμη συλλογή του τους φθινοπωρινούς μήνες. Μιλά για μια παραμυθένια ανακατασκευή μετά από μια δεκαετία οικονομικών και γραφειοκρατικών εμποδίων.

Το ΕΜΣΤ εγκαινίασε στις 31 Οκτωβρίου τον χώρο των περιοδικών του εκθέσεων, με τους Κρίσιμους Διαλόγους: Αθήνα- Αμβέρσα, μια συμπαραγωγή του ΕΜΣΤ και του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας.

Θεωρητικό και οπτικό διάλογοαποτελεί η έκθεση που περιλαμβάνει πάνω από 70 έργα και διαρθρώνεται σε 22 θεματικές.

Μια Ευρώπη πολυπρόσωπη, ένας κόσμος που βιώνει το ρατσισμό και ένα δράμα που γεννήθηκε εξαιτίας της προσφυγικής κρίσης ανήκουν, μεταξύ άλλων, στην πλούσια θεματική ατζέντα του ΕΜΣΤ που υποδέχθηκε πλήθος κόσμου τη βραδιά των εγκαινίων.

«Έγινε ένα σημαντικό βήμα, ένα βήμα που είναι στην κατεύθυνση μιας εκπλήρωσης συλλογικής επιθυμίας» είχε δηλώσει στη συνέντευξή της στο in.gr η διευθύντρια του Μουσείου, Κατερίνα Κοσκινά.

«Ένα μουσείο που έχει καθυστερήσει τόσο πολύ να λειτουργήσει στην τελική του μορφή και έρχεται να πει κάτι σε μια περίοδο που όλος ο κόσμος αλλάζει, δεν μπορεί να μην λαμβάνει υπόψη του την διεθνή συγκυρία», είχε επισημάνει χωρίς να προσκολλάται στα λάθη και τις καθυστερήσεις του παρελθόντος.

«Έχω κουραστεί να ακούω ένα σορό φορτισμένα αρνητικά σχόλια για ένα πράγμα που μπουσουλάει. Θα ήθελα, είναι ευχή και όχι παράπονο, να δω περισσότερο θετική σκέψη και διάθεση απέναντι σε μια προσπάθεια που γίνεται» είχε τονίσει.

Χωρίς να επιδίδεται σε παιχνίδι απόδοσης ευθυνών, είχε αναφέρει ότι η καθυστέρηση για την λειτουργία του ΕΜΣΤ δεν οφείλεται μόνο στο μουσείο. «Ψάχνουμε να βρούμε ευθύνες εκεί όπου δεν υπάρχουν ή εκεί όπου ενδεχομένως δεν είναι τόσο σοβαρές».

Η λειτουργία ολόκληρου του χώρου του ΕΜΣΤ αποτελεί το επόμενο στοίχημα. Aπαραίτητη προϋπόθεση, όμως, για την λειτουργία ολόκληρου του κτιρίου είναι και η στελέχωση του προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ.

«Εάν φύγουμε τρέχοντας χωρίς να είμαστε ακόμα έτοιμοι, τότε κινδυνεύουμε να γλιστρήσουμε», είχε δηλώσει η κ. Κοσκινά.

«Παράθυρα» συζητήσεων έχει ανοίξει το θέμα της συντήρησης του νέου πολιτιστικού φορέα, ενός φιλόδοξου σχεδίου για το οποίο έχουν διατυπωθεί και ανησυχίες.

Η έκθεση Κρίσιμοι Διάλογοι θα διαρκέσει μέχρι τις 29 Ιανουάριου 2017 και πλαισιώνεται από μια σειρά παράλληλων δράσεων:

Ματιές στο Βέλγιο

Το Ματιές στο Βέλγιο είναι ένα πρόγραμμα προβολών με έργα από Βέλγους καλλιτέχνες σε επιμέλεια του Ingo Starz & του Κωνσταντίνου Καρδακάρη σε συνεργασία με τον Αντρέα Σινέλ, επιμελητή και συντονιστή προγράμματος του Argos-Centre for Art and Media, και πραγματοποιείται στο πλαίσιο της έκθεσης Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα.
Το πρόγραμμα αν και εστιάζει στο έργο μεμονωμένων καλλιτεχνών, παρουσιάζει μια γενική εικόνα της Βελγικής media art με επιλογή βίντεο και φιλμ μικρού μήκους που συνδέονται μέσα από την κοινή θεματολογία, τις καλλιτεχνικές συνεργασίες και τους τόπους.

Κάθε προβολή συνοδεύεται από παρουσίαση- συζήτηση.

Πρόγραμμα

Πέμπτη 19 Ιανουαρίου | 19:30 – 21:30
Σάββατο 21 Ιανουαρίου | 12:00 – 14:00

Pierre Coulibeuf
O Dr. Fabre θα σας γιατρέψει, 2013
35mm film ψηφιοποιημένο σε αρχείο HD
Διάρκεια 61’
Συμμετοχή: Jan Fabre και Ivana Jozic
Με αγγλικούς υπότιτλους

Η ταινία του Pierre Coulibeuf παρουσιάζει performances του Βέλγου καλλιτέχνη Jan Fabre στην περιοχή της Αμβέρσας. Πρόκειται για κάτι παραπάνω από ένα είδος απλής αναπαράστασης. Ο Jan Fabre μετατρέπεται σε έναν ηθοποιό στο έργο του Coulibeuf. Τα όρια μεταξύ ντοκιμαντερίστικης οπτικής και μυθοπλαστικής αφήγησης εξαφανίζονται.

Παρουσίαση- συζήτηση:
Κατερίνα Κοσκινά, Διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) 19/01/17
Ορέστης Ανδρεαδάκης, Καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 21/01/17

Πέμπτη 26 Ιανουαρίου | 19:30 – 21:30
Σάββατο 28 Ιανουαρίου | 12:00 – 14:00

ARGOS @ EMST
Ένα πρόγραμμα προβολών με έργα Βέλγων καλλιτεχνών από τη συλλογή του Argos – Centre for Art and Media

Jef Cornelis, Marcel Broodthaers: Musée d’art du XVIIe siècle, 1969
16mm film, ασπρόμαυρο, με ήχο/
Διάρκεια 4’ 58’’
Με αγγλικούς υπότιτλους

Luc Deleu, Filip Francis & De nieuwe Coloristen, Inktpot, 1971
Super 8 φιλμ, έγχρωμο
Διάρκεια 5’ 14’’

Jacques-Louis Nyst, L’objet, 1974
Ασπρόμαυρο, με ήχο
Διάρκεια 10’ 43’’
Με αγγλικούς υπότιτλους

Eric Pauwels, Violin Fase, 1986
16mm φιλμ, έγχρωμο, με ήχο
Διάρκεια 11’ 44’’

Anne-Mie Van Kenckhoven, Dance of the seven veils, 1991
Βίντεο, έγχρωμο, με ήχο
Διάρκεια 6’ 36’’

Johan Grimonprez, LOST NATION January 1999, 1999
Βίντεο, έγχρωμο, με ήχο
Διάρκεια 16’ 57’’

Ria Pacquée, Cantaert Hunter 8906020, 2003
Βίντεο, έγχρωμο, με ήχο
Διάρκεια 3’ 01’’

Nicolas Provost, Plot Point , 2007
Βίντεο υψηλής ανάλυσης, έγχρωμο
Διάρκεια 13’ 39’’

An van. Dienderen, LILI, 2015
Ψηφιακό βίντεο, έγχρωμο, με ήχο
Διάρκεια 12’ 00’’

Το Σάββατο 28/01/2017 ο Αντρέα Σινέλ, επιμελητής και συντονιστής προγράμματος του Argos-Centre for Art and Media θα παρουσιάσει πρόγραμμα προβολών.

Εκπαιδευτικές δράσεις

Διευρυμένοι Διάλογοι
Διάρκεια: 19/01/2017 – 29/01/2017
Επιμέλεια: Γιάννης Βασταρδής, Τάκης Ζερδεβάς, Μαρίνα Τσέκου

Η έκθεση Διευρυμένοι Διάλογοι προέκυψε μέσα από δύο παράλληλες εκπαιδευτικές δράσεις, τις οποίες το ΕΜΣΤ οργάνωσε στο πλαίσιο της έκθεσης Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα, σε συνεργασία με τη Σχολή Φωτογραφίας Focus και το Φωτογραφικό Εργαστήριο της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω.

Tο ΕΜΣΤ συνεργάστηκε με τη Σχολή Φωτογραφίας Focus, για πρώτη φορά, παρέχοντας σε νέους σπουδαστές τη δυνατότητα, παράλληλα με τις σπουδές τους, να εφαρμόσουν την τέχνη της φωτογραφίας μέσα στον χώρο του Μουσείου. Στον ελεύθερο χρόνο τους οι σπουδαστές επισκέπτονταν την έκθεση Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα και φωτογράφιζαν τον εκθεσιακό χώρο και τα έργα. Μέσα από αυτή τη δράση ασκήθηκαν στις τεχνικές της φωτογραφικής λήψης, ανέπτυξαν τη δημιουργικότητά τους και επινόησαν τρόπους φωτογραφικής προσέγγισης του θέματος.

Η σταθερή πλέον, από το 2009, συνεργασία του ΕΜΣΤ με το Φωτογραφικό Εργαστήριο της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω συνεχίστηκε και φέτος. Αυτή τη φορά τα μέλη του Φωτογραφικού Εργαστηρίου πραγματοποιούσαν τις τακτικές συναντήσεις τους στον χώρο του ΕΜΣΤ ή και επισκέπτονταν ελεύθερα την έκθεση ο καθένας μόνος του, προσεγγίζοντας φωτογραφικά τα εκτιθέμενα έργα. Σκοπός της δράσης ήταν τόσο η άσκηση στην τέχνη της φωτογραφίας όσο και η εξοικείωση με τον χώρο του μουσείου και τη σύγχρονη τέχνη.

Οι δύο παράλληλες δράσεις διήρκησαν σχεδόν δύο μήνες. Σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα τα μέλη των δύο ομάδων εργάστηκαν με ενθουσιασμό, ενδιαφέρον και αφοσίωση, ενώ καθένας με την ιδιοσυγκρασία του διαμόρφωσε προσωπική στάση, ανέπτυξε διαλόγους, εμβάθυνε και απόλαυσε αισθητικά την έκθεση Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα και τα έργα της. Τα ατομικά και ομαδικά φωτογραφικά πρότζεκτ που δημιουργήθηκαν παρουσιάζονται στην έκθεση Διευρυμένοι Διάλογοι.

Τα φωτογραφικά έργα της έκθεσης Διευρυμένοι Διάλογοι αποκαλύπτουν την ξεχωριστή φαντασία, ευαισθησία και ευρηματικότητα των δημιουργών τους ενώ επιβεβαιώνουν την πεποίθηση των επιμελητών της έκθεσης Κρίσιμοι Διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα, ότι «τα έργα τέχνης έχουν την ικανότητα να μεταδίδουν συνεχώς καινούργιες σημασίες και ανοιχτές ερωτήσεις, καθώς και να εγκαινιάζουν τον πολυπόθητο διάλογο, το βασικό εφαλτήριο για τον ανθρώπινο πολιτισμό».

Η έκθεση Διευρυμένοι Διάλογοι αποτελεί τόπο συνάντησης των δημιουργών και αφορμή για επικοινωνία και ανάπτυξη νέων διαλόγων μεταξύ τους, με αφορμή αυτή τη φορά τα δικά τους έργα, τις δικές τους τόσο διαφορετικές όσο και κοινές οπτικές. Οι Διευρυμένοι Διάλογοι επιδιώκουν να αναπτυχθούν και σε ένα ακόμη επίπεδο καθώς καλούν τους θεατές να συμμετέχουν στους Διαλόγους, να ενεργοποιήσουν τη φαντασία τους, να θέσουν τα δικά τους ερωτήματα, ενδεχομένως να αλλάξουν στάση και να επανεξετάσουν στερεοτυπικές αντιλήψεις.

Οι δράσεις εντάσσονται στον ευρύτερο κοινωνικό και εκπαιδευτικό προσανατολισμό του ΕΜΣΤ που έχει ως στόχο το μουσείο, χωρίς αποκλεισμούς, να αποτελεί έναν ελκυστικό χώρο καλλιέργειας, ψυχαγωγίας, έκφρασης και επικοινωνίας για ανθρώπους με διαφορετικά χαρακτηριστικά, ενδιαφέροντα και ανάγκες. Φιλοδοξία τους είναι ο διάλογος να συνεχιστεί και μετά το τέλος τους.

Ιδέα: Γιάννης Βασταρδής,Φωτογράφος, καθηγητής Focus – Μαρίνα Τσέκου, Επιμελήτρια ΕΜΣΤ
Οργάνωση – Συντονισμός: Μαρίνα Τσέκου – Γιάννης Βασταρδής – Ανδρέας Πλιάτσικας, ειδικός θεραπευτής 18 Άνω
Επιμέλεια έκθεσης: Γιάννης Βασταρδής, Τάκης Ζερδεβάς, Μαρίνα Τσέκου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ