Αγγελική Δαρλάση: «Είμαι πεπεισμένη πως τα αγάλματα έχουν ‘φωνή’»

Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

Στις 16 Νοεμβρίου το νέο μυθιστόρημα της βραβευμένης συγγραφέα Αγγελικής Δαρλάση, «Όταν έφυγαν τ’ αγάλματα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Το βιβλίο προλογίζει η Άλκη Ζέη και αφορά μια ιστορία για την ταυτότητα, τη φιλία και την ανθρωπιά, με φόντο τη σχετικά άγνωστη ιστορία της απόκρυψης των αγαλμάτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου.

Λίγο πριν το βιβλίο βρεθεί στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και στα χέρια των μικρών (αλλά και των μεγάλων) αναγνωστών, η Αγγελική Δαρλάση μιλάει στο in.gr για αυτό και μας δίνει μια γεύση του, επιλέγοντας ορισμένα αποσπάσματα για εμάς.

Το νέο σας βιβλίο έχει τίτλο «Όταν έφυγαν τ’ αγάλματα». Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό.
«Κάποτε ήταν ένα κορίτσι που είχε ακούσει τα αγάλματα να τραγουδάνε, είχε χορέψει μαζί τους στο φως του φεγγαριού, τα είχε δει να δακρύζουν. Επειδή, βλέπετε, τις νύχτες τα αγάλματα ζωντανεύουν. Η Αγγελίνα, η ηρωίδα του βιβλίου μου, το ήξερε αυτό∙ εξαιτίας της δουλειάς των γονιών της μεγάλωσε μέσα στο μουσείο. Επιπλέον έχει γεννηθεί με ένα χέρι καλό και ένα «μισό» («καταραμένο» το λέει η ίδια) κι αυτό την έκανε να μοιάζει ακόμη περισσότερο με τα, ακρωτηριασμένα, αγάλματα που ήταν οι καλύτεροί της φίλοι. Όλα όμως θα αλλάξουν όταν ο Μουσολίνι κηρύξει τον πόλεμο στην Ελλάδα και τότε θα διαπιστώσει πως ακόμα και τα αγάλματα θα κινδυνεύσουν.
»Είναι μια ιστορία για την ενηλικίωση, την αναζήτηση ταυτότητας και τη βιωμένη ανάγκη διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Μια ιστορία που έχει φόντο την πραγματική ιστορία της απόκρυψης των αγαλμάτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου».

Γνωρίζουμε ότι μέσα στις σελίδες του βιβλίου θα συναντήσουμε και την Άλκη Ζέη. Θέλετε να μας μιλήσετε για αυτή τη συνάντηση;
«Είχα τη μεγάλη χαρά και τιμή η κυρία Άλκη Ζέη να διαβάσει το «χειρόγραφό» μου, να της αρέσει και να γράψει ένα προλογικό σημείωμα για το βιβλίο. Για εμένα που ως παιδί κοιμόμουν με τα βιβλία της στο προσκεφάλι μου μπορείτε να καταλάβετε πόσο σημαντικό και όμορφο γεγονός είναι αυτό. Θεωρώ άλλωστε πως της χρωστάω πολλά. Η τόλμη της να εισαγάγει την πολιτική σε βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά και νέους με επηρέασε βαθιά και νομίζω πως συνέτεινε και συνολικότερα στη διαμόρφωση της άποψής μου για το τι σημαίνει ‘γράφω για παιδιά και για νέους’».

Ποιος είναι ο σκοπός του βιβλίου, το μήνυμα που θέλετε να περάσετε και σε ποιο αναγνωστικό κοινό απευθύνεται;
«Σκοπός μου δεν ήταν άλλος από το να φανταστώ, να διηγηθώ και να μοιραστώ την ιστορία του συγκεκριμένου κοριτσιού και μέσα από τα μάτια της, την ιστορία των απλών ανθρώπων που συμμετείχαν σ’ αυτή την, τεράστιας σημασίας, επιχείρηση της απόκρυψης των αρχαιοτήτων. Για το πώς το παρελθόν συνεχίζει να υπάρχει στο παρόν, ακόμη κι αν δεν το αντιλαμβανόμαστε. Για την αξία του να πιστεύεις σε ιδανικά που σε καθορίζουν ως άνθρωπο. Τη βρήκα γοητευτική, συναρπαστική και βαθιά ανθρώπινη ιστορία.
»Δεν γράφω ποτέ με σκοπό να περάσω κάποιο μήνυμα. Η τέχνη πάντα έχει τους δικούς της κώδικες, τον δικό της τρόπο για να αγγίξει καρδιά και νου. Άρα, υπό αυτό το πρίσμα, το μόνο που μένει να κάνεις είναι να υπηρετείς με αφοσίωση, σκληρή δουλειά και ειλικρίνεια την τέχνη σου (στην προκειμένη αυτή του λόγου) να καταθέσεις τα όσα εσένα σε «τρώνε» και να ελπίζεις πως κάπου μπορεί να αγγίξεις τους αναγνώστες σου. Αναγνώστες που μπορεί να είναι είτε παιδιά και νέοι είτε ενήλικοι».

Ποια φαντάζεστε πως θα ήταν η τύχη των αγαλμάτων αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά;
«Πριν λίγο καιρό φιλοξενήθηκα για κάποιες ημέρες στο Δίστομο. Μίλησα με ανθρώπους που μπορεί να ήταν στην ηλικία μου, όμως κάπου στα λόγια τους, στο βλέμμα τους υπήρχε η σκιά από το σημάδι του τεράστιου πόνου που άφησε πίσω της η σφαγή. Γενιές μετά κι οι πληγές δεν έχουν επουλωθεί, με διαβεβαίωναν και πράγματι μπορούσα να το νιώσω. Δεν κλείνουν εύκολα οι πληγές από τη βαρβαρότητα…
»Αν λοιπόν τα πράγματα είχαν συμβεί διαφορετικά, και τα αγάλματα δεν είχαν κρυφτεί, το πιο πιθανόν θα μιλούσαμε πάλι για άλλου είδους μεν, βαρβαρότητες δε. Για πληγές στον πολιτισμό που δεν θα έκλειναν… Άλλωστε σε ιστορικά καταγεγραμμένες περιπτώσεις που οι αρχαιότητες δεν κρύφτηκαν, αυτό που συνέβηκε ήταν πράγματι βανδαλισμοί και λεηλασίες από τους κατακτητές.
»Θα αναφερθώ μονάχα σε ένα πρόσφατο παράδειγμα-πληγή μεγάλη για τον πολιτισμό: στην καταστροφή της Παλμύρας… Πώς να επουλωθεί αυτή η πληγή που άφησε πίσω της η βαρβαρότητα;»

Αν φανταστούμε ότι τα αγάλματα είχαν φωνή, τι θα μας έλεγαν σήμερα;
«Ξέρετε, προσωπικά είμαι πεπεισμένη πως τα αγάλματα έχουν «φωνή». Νομίζω πως πολλοί αρχαιολόγοι ή και όσοι άλλοι δουλεύουν κοντά στ’ αγάλματα θα μπορούσαν να εξομολογηθούν ανάλογες εμπειρίες.
»Πως δηλαδή τα αγάλματα ψιθυρίζουν ιστορίες τόσο παλιές όσο κι οι άνθρωποι, ιστορίες θλιμμένες και χαρούμενες, ιστορίες που μιλάνε για έρωτα, προδοσία, φιλίες, ελπίδα, πόνο, υποσχέσεις, αγώνα, ματαιώσεις, συμπόνια, δικαιοσύνη, αγάπη, όνειρα…
»Μας λένε πως το να είμαστε άνθρωποι είναι αυτό που μας κάνει… ξεχωριστούς. Κι ότι μόνο έτσι μάς αξίζει να πορευόμαστε: με ανθρωπιά».

Διαβάστε ένα απόσπασμα του βιβλίου

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Τα αγάλματα μακριά από τα ανθρώπινα βλέμματα ζωντανεύουν. Η Αγγελίνα το γνωρίζει αφού μεγάλωσε μέσα στο Μουσείο σχεδόν. Το ότι έχει ένα καλό κι ένα… μισό, «καταραμένο» χέρι την κάνει να μοιάζει ακόμα περισσότερο με τα αγάλματα, που με εξαίρεση τον Τίκο είναι οι καλύτεροι φίλοι της. Τι κι αν ο Τίκο δεν βλέπει σχεδόν χωρίς τα γυαλιά του; Μπορεί να βλέπει πράγματα που άλλοι αγνοούν.

Όταν η Ιταλία του Μουσολίνι κηρύξει τον πόλεμο στην Ελλάδα ο φόβος να επικρατήσει στην Ευρώπη το σκοτάδι του ναζισμού γίνεται εντονότερος. Κι όσοι σχετίζονται με το Μουσείο –από τους αρχαιολόγους, όπως η κυρία Σέμνη, μέχρι τους φύλακες και τον μαρμαροτεχνίτη πατέρα της Αγγελίνας, την καθαρίστρια Μικρασιάτισσα μητέρα της ή και τη μεγαλοαστή νονά της– έχουν την ίδια αγωνία, το ίδιο κοινό μυστικό που συνοψίζεται σε μια και μόνο φράση: «Να προλάβουμε…».

Τα δυο παιδιά σύντομα θα ανακαλύψουν τη σημασία εκείνου του μυστικού∙ πίσω από τις κλειστές πόρτες του Μουσείου, πραγματοποιείται μια μεγάλη επιχείρηση, δίνεται ένας ιδιαίτερα σημαντικός αγώνας για τη χώρα και τον πολιτισμό. Ένας αγώνας που τα δυο παιδιά θα μεταφέρουν με τον δικό τους τρόπο και στις γειτονιές τους.

Μια βαθιά ανθρώπινη κι αντιπολεμική ιστορία για την αναζήτηση ταυτότητας, την ενηλικίωση, τη φιλία και την ανάγκη συνέχισης και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς∙ βασισμένη στην πραγματική ιστορία της απόκρυψης των αρχαιοτήτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Αγγελική Δαρλάση γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα και όνειρό της το παιδικό ήταν να γίνει συγγραφέας. Αφού σπούδασε Θεατρολογία (Τμήμα θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών), Παραστατικές Τέχνες (The Royal Central School of Speech and Drama) και δημιουργική γραφή (σε Αθήνα και Λονδίνο) κι αφού σκηνοθέτησε και δίδαξε αποφάσισε πως, επιτέλους, ήρθε ο καιρός να γίνει και… συγγραφέας. Έκανε την αρχή με θεατρικά έργα αποσπώντας βραβεύσεις και διακρίσεις σε θεατρικούς διαγωνισμούς συγγραφής θεατρικών έργων. Λίγο μετά ήρθε και το πρώτο της μυθιστόρημα για παιδιά και νέους Ονειροφύλακες που τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο. Ακολούθησαν κι άλλα βιβλία κι άλλα θεατρικά έργα που έφεραν μαζί τους διακρίσεις, βραβεύσεις και πολλή αγάπη από μικρούς και μεγάλους αναγνώστες (και θεατές). Έχει δουλέψει σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση. Έχει σκηνοθετήσει θεατρικές παραστάσεις, performances, συναυλίες. Έχει διδάξει Θέατρο, Θεατρική αγωγή και Δημιουργική γραφή. Έχει μεταφράσει θέατρο και πεζογραφία. Καλεσμένη του The Greek play project συμμετέχει, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, στο Τhink Τank θεατρικών συγγραφέων σε διεθνές πρόγραμμα της Ένωσης Ευρωπαϊκών Θεάτρων. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας θεάματος Η Άλλη Πλευρά και της ανεξάρτητης δισκογραφικής εταιρείας Puzzlemusik. Διδάσκει δημιουργική γραφή (σε μικρούς και σε μεγάλους) και φυσικά… γράφει.

entertainment.in.gr