Δέκα ταινίες μας εισάγουν στον κόσμο του μπαλέτου

Μαντώ Σιώμου

Το μπαλέτο δεν είναι μόνο χορός, είναι πάνω απ’όλα έμπνευση, και όπως και ο κινηματογράφος, τέχνη.

Μέσα από την μεγάλη οθόνη μας δίνεται η δυνατότητα να βιώσουμε τον πόνο, την σκληρή δουλειά, την αντιπαλότητα, τον έλεγχο, την ομορφιά αλλά και την απόλυτη δύναμη ενός χορευτή καθώς και την κομψή μορφή αυτής της τέχνης.
Ταινίες με θέμα το μπαλέτο, περιστρέφονται γύρω από την ζωή των χορευτών και μας συνεπαίρνουν στον κόσμου του χορού.

The Red Shoes

«Τα κόκκινα παπούτσια» των Μάικλ Πάουελ και Εμερικ Πρέσμπεργκερ, παραγωγής 1948, με πρωταγωνιστές τους Άντον Γουόλμπρουκ, Μόιρα Σίρερ, Μάριους Γκέρινγκ και Λεονίντ Μασίν, αποτελεί ταινία-ύμνο στον χορό. Δοσμένο με άρτιο κινηματογραφικό τρόπο ήταν το πρώτο φιλμ που αντιμετώπισε σοβαρά τον κλασσικό χορό ενώ απέσπασε Όσκαρ Σκηνογραφίας και Mουσικής.

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομότιτλο παραμύθι τουΧανς Κρίστιαν Άντερσεν και παρόλο που στηρίζεται στην ιστορία του Άντερσεν, εικάζεται ότι έχει εμπνευστεί από την σχέση του διάσημου ιμπρεσάριου της εποχής Σεργκέι Ντιαγκίλεφ, ιδρυτή των ρωσικών μπαλέτων, με τη Βρετανίδα μπαλαρίνα Νταϊάνα Γκουλντ.

Σήμερα, τα «Κόκκινα παπούτσια» χαρακτηρίζονται από τον Μάρτιν Σκορσέζε ως η μία από τις δύο πιο όμορφες έγχρωμες ταινίες που έχουν γυριστεί ποτέ (μαζί με το «Ποτάμι» του Ζαν Ρενουάρ).

Ο αυταρχικός ιμπρεσάριος Μπόρις Λερμοντόφ απαιτεί από τους συνεργάτες του απόλυτη αφοσίωση στην τέχνη τους αλλά και στον ίδιο. Κάτω από αυτήν τη σχεδόν βασανιστική καθοδήγηση, η νεαρή αριστοκρατικής καταγωγής μπαλαρίνα Βικτόρια Πέιτζ, βρίσκεται ξαφνικά με την πρώτη της μόλις πρωταγωνιστική εμφάνιση στο μεταίχμιο να εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα ύψη επιτυχίας.

The Turning point

Η «Κρίσιμη Καμπή» είναι δραματική ταινία, παραγωγής 1977 σε σενάριο Άρθουρ Λόρεντς και σκηνοθεσία Χέρμπερτ Ρος. Οι πρωταγωνίστριες της ταινίας Αν Μπάνκροφτ και Σίρλεϊ Μακ Λέιν, πλαισιώνονται από τους Τομ Σκέριτ, Λέσλι Μπράουνι και Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ.
Η ταινία απέσπασε 11 υποψηφιότητες για Όσκαρ χωρίς όμως να κερδίσει κανένα.

Δυο φίλες από τα παλιά η Ντίντι και η Έμμα ξανασυναντιούνται μετά από πολλά χρόνια με αφορμή τη περιοδεία της χορευτικής ομάδας της Έμμα στην αμερικανική ύπαιθρο. Όταν ήταν νέες δούλευαν και οι δυο ως χορεύτριες μπαλέτου για την ίδια ομάδα, υπήρξαν καλύτερες φίλες και σκληρές αντίπαλοι. Η Ντίντι, όμως, σταμάτησε να ασχολείται με το χορό σε νεαρή ηλικία και αφιερώθηκε στην οικογένεια, ενώ η Έμμα συνέχισε και έγινε αστέρας στο χώρο του μπαλέτου. Μετά τη συνάντηση η Έμμα καλεί την κόρη της Ντίντι, Εμίλια, επίσης χορεύτρια, να γίνει μέλος της χορευτικής της ομάδας στη Νέα Υόρκη. Όταν η Έμίλια ερωτεύεται ένα νεαρό Ρώσο καλλιτέχνη, βάζει σε κίνδυνο την καριέρα της και η Έμμα την βοηθάει να σταθεί στα πόδια της. Το γεγονός αυτό γίνεται αφορμή ώστε η Ντίντι και η Έμμα να ομολογήσουν την αλήθεια που έκρυβαν τόσο καιρό μέσα τους.

White Nights

Η ταινία «Λευκές Νύχτες», του 1985 σε σκηνοθεσία Τέιλορ Χάκφορντ με τους Μιχαήλ Μπαρίσνικοφν, Ιζαμπέλα Ροσελίνι, Γκρεγκ ρι Χάινς και Έλεν Μίρεν, φημίζεται για την σημαντική αναφορά της σε θέματα της δεκαετίας του 80 ενώ εμπλουτίζεται από χορό και μουσική.

Η ταινία έχει βραβευθεί με Όσκαρ καλύτερης μουσικής για το τραγούδι του Λάιονελ Ρίτσι «Say You, Say Me».

Ένας Ρώσος χορευτής που έχει αυτομολήσει στη Δύση βρίσκεται ξανά στη Σοβιετική Ένωση, όταν το αεροπλάνο με το οποίο ταξιδεύει κάνει αναγκαστική προσγείωση στη Σιβηρία. Ένας πράκτορας της KGB τον δελεάζει, τάζοντάς του άνετη ζωή και δουλειά στα μπαλέτα Κίροφ, αλλά ο Νικολάι σχεδιάζει να αποδράσει.

Billy Eliot

Η ταινία «Μπίλι Έλιοτ: Γεννημένος Χορευτής», παραγωγής 2000 σε σκηνοθεσία Στίβεν Ντάλντρι, με τους Τζέιμι Μπελ, Γκάρι Λιούις, Τζούλι Γουόλτερς, αφηγητείται την ιστορία ενός 11χρονου αγοριού στην προσπάθειά του να γίνει χορευτής.

Η ταινία έγινε μεγάλη καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία, απέσπασε αρκετά βραβεία και υποψηφιότητες και το 2005 ανέβηκε στο θέατρο με τη μορφή μιούζικαλ.

Στην επαρχιακή Αγγλία του 1984, κι ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγάλη απεργία των ανθρακωρύχων, ο 11χρονος Μπίλι κάνει κρυφά μαθήματα μπαλέτου, αντί να προπονείται στην πυγμαχία. Η κλίση του στο χορό παρεξηγείται από το κοινωνικό και οικογενειακό του περιβάλλον, που έχει μια άλλη νοοτροπία και κουλτούρα, χάρη όμως στην επιμονή της δασκάλας του ο Μπίλι καταφέρνει να θριαμβεύσει.

Center Stage

Η ταινία, «Κεντρική σκηνή», παραγωγή του 2000, σε σκηνοθεσία Νίκολας Χάιτνερ με τους Αμάντα Σκαλ, Ίθαν Στίφελ, Πίτερ Γκάλαχερ, Σάσα Ραντέσκι και Ζόε Σαλντάνα περιστέφεται γύρω από τα όνειρα, τις προσδοκίες, τον αγώνα και τη καθημερινότητα μιας ομάδας εφήβων, που γίνονται δεκτοί στην Αμερικανική Ακαδημία Χορού και ετοιμάζονται για να αντιμετωπίσουν τόσο το σκληρό ανταγωνισμό στο χώρο όσο και τον εαυτό τους, που θα πρέπει να αντέξει κάθε λογής προκλήσεις και αντιξοότητες.

Η Τζόντι είναι το κορίτσι της διπλανής πόρτας, η Εύα είναι η επαναστάτρια, η Μορίν είναι η τέλεια πριμαντόνα, ο Κούπερ είναι ο υπερόπτης της παρέας, ο Τσάρλι είναι το καλό παιδί και ο Σεργκέι είναι ο Ρώσος Δον Ζουάν. Είναι όλοι τους νεαρά παιδιά γεμάτα συναισθήματα, ενεργητικότητα, χαρίσματα και ελπίδες. Είναι σπουδαστές που θυσιάζουν τις απλές καθημερινές χαρές για την σκληρή πολύωρη εξάσκηση. Χορεύουν στον ρυθμό που επιτάσσει κάθε είδος και ονειρεύονται να φτάσουν στην κορυφή, με την δύναμη του σώματος και την χάρη της καρδιάς…


Save the Last Dance

Η ταινία «Φύλαξε τον τελευταίο χορό», παραγωγής 2001, σε σκηνοθεσία Τόμας Κάρτερ με τους Τζούλια Στάιλς, Σον Πάτρικ Τόμας και Κέρι Ουάσινγκτον συμπεριλαμβάνει μια από τις καλύτερες χορογραφίες σε ταινία.

Η Σάρα, μια κοπέλα της λευκής μεσοαστικής τάξης του Σικάγο, που ονειρεύεται να γίνει χορεύτρια του κλασικού μπαλέτου, ερωτεύεται τον Ντέρεκ, ένα νεαρό μαύρο που ζει στους ρυθμούς του hip-hop. Ο κοινωνικός περίγυρος του Ντέρεκ, ωστόσο, δεν βλέπει με καλό μάτι αυτό τον «παράταιρο» φυλετικά δεσμό.

A Time for Dancing

Η ταινία «Ο Χορός της ζωής» είναι ένα κοινωνικό δράμα του 2002, σε σκηνοθεσία του Πήτερ Γκίλμπερτ και πρωταγωνιστές τους Λαρίσα Ολέινικ, Σίρι Άπλμπι και Πίτερ Κογιότ, βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Νταβίντ Γουίλς Έργουιν.

Η Σαμ, μοναχοκόρη μιας σκληρά εργαζόμενης, χωρισμένης γυναίκας, αντιμετωπίζει τη ζωή απαισιόδοξα, ενώ η Τζουλς είναι η προσωποποίηση της χαράς της ζωής, με έναν κύκλο φίλων και συγγενών να της δίνει αμέριστη αγάπη. Οι διαφορές των δύο κοριτσιών πολλές, η αγάπη που τις ενώνει, όμως, ο χορός. Η φιλία θα τις ενώσει, ώσπου μια ασθένεια θα απειλήσει τη ζωή της Τζουλς. Τότε η Σαμ θα ανακαλύψει τη χαρά της προσφοράς, την απόλαυση της αγάπης και την επιθυμία να χορέψεις τον χορό της ζωής με αισιοδοξία και ελπίδα, όσο αυτός κρατήσει…

Ballerina

Η «Μπαλαρίνα» είναι ένα ντοκιμαντέρ του 2006, σε σενάριο και σκηνοθεσία Μπέρτραντ Νορμαν, που ακολουθεί τις προπονήσεις, τις πρόβες, και την καθημερινή ζωή πέντε ρωσίδων μπαλαρίνων, σε διαφορετικά στάδια της σταδιοδρομίας τους. Η ταινία δείχνει αποσπάσματα από τα μαθήματα στην Ακαδημία Μπαλέτου Βαγκάνοβα, καθώς και παραστάσεις στο θέατρο Μαρίινσκι.

Black Swan

Η ταινία «Μαύρος Κύκνος» είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ παραγωγής 2010 σε σκηνοθεσία Ντάρεν Αρονόφσκι και σενάριο των Μαρκ Χέιμαν, Αντρές Χέινζ και Τζον ΜακΛάφλιν, βασισμένη στο έργο του Τσαϊκόφσκι «Η Λίμνη των Κύκνων». Πρωταγωνιστούν οι Νάταλι Πόρτμαν, Μίλα Κούνις και Βενσάν Κασέλ. Η ταινία έλαβε πέντε υποψηφιότητες για Όσκαρ μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας, κερδίζοντας εκείνο στην κατηγορία Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της Νάταλι Πόρτμαν. Η ηθοποιός βραβεύτηκε επίσης με Χρυσή Σφαίρα, BAFTA και Screen Actors Guild Award Α’ Γυναικείου Ρόλου.

Η Νίνα είναι μια μπαλαρίνα στη Νέα Υόρκη και ο χορός παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή της. Ζει με την ψυχαναγκαστική πρώην μπαλαρίνα μητέρα της, η οποία της ασκεί ασφυκτική πίεση. Όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής Τόμας Λίροϊ αποφασίζει να αντικαταστήσει την πρίμα μπαλαρίνα για την παράσταση «Η Λίμνη των Κύκνων», η Νίνα είναι η πρώτη του επιλογή, αλλά θα πρέπει να κερδίσει τον ρόλο από την ανταγωνίστριά της, τη νέα χορεύτρια Λίλι. Καθώς αναπτύσσεται μια ιδιόμορφη φιλία ανάμεσα στις δύο αντίπαλες χορεύτριες, η Νίνα έρχεται όλο και περισσότερο σε επαφή με την σκοτεινή της πλευρά…

Fisrt Position

Το ντοκιμαντέρ «Πρώτη θέση» της Μπες Κάργκμαν, παραγωγής 2011, ακολουθεί την προετοιμασία έξι νέων χορευτών για τo Youth America Grand Prix στην Νέα Υόρκη, έναν ετήσιο διαγωνισμό για τους χορευτές ηλικίας 9-19, για να κερδίσουν μια θέση στην ελίτ της εταιρείας μπαλέτου ή της σχολής.

Το ντοκιμαντέρ διεισδύει στα άδυτα του μπαλέτου, προσφέροντας μια εναλλακτική, παρασκηνιακή ματιά στην καθημερινότητα έξι νέων χαρισματικών χορευτών. Με διαφορετικές κουλτούρες και ρίζες να τους προσδιορίζουν, προετοιμάζονται για έναν από τους πιο σημαντικούς διαγωνισμούς μπαλέτου στον κόσμο, κόντρα στους τραυματισμούς, τις αποτυχίες, τις προκαταλήψεις και την ανέχεια.

Ο τίτλος «Πρώτη θέση» έχει ληφθεί από μία από τις πέντε βασικές τοποθετήσεις των ποδιών στο κλασικό μπαλέτο.

entertainment.in.gr