Κρίστοφερ Νόλαν: «Τα σινεμά πρέπει να βελτιωθούν, αλλιώς θα χάσουν το κοινό τους»

Μαρία Πετροπούλου

«Καθοριστικής σημασίας η χρήση του φιλμ» τόνισε ο Κρίστοφερ Νόλαν, ένας από τους ισχυρότερους σκηνοθέτες στον κόσμο, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Λονδίνου (BFI), στο πλαίσιο συζήτησης για την απειλή εξαφάνισης των παραδοσιακών μέσων δημιουργίας, από την έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας.

«Οι αλυσίδες σινεμά πρέπει να βελτιώσουν ριζικά την εμπειρία που προσφέρουν στους θεατές και στις επόμενες γενιές. Είναι επιτακτική ανάγκη. Διαφορετικά, θα χάσουν το κοινό τους» δήλωσε ο δημιουργός επικών ταινιών (Interstellar, Inception).

Ωστόσο, υπάρχει και ένα μεγαλύτερο πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, προσέθεσε ο Νόλαν. «Για κάποιο λόγο, έχει γίνει αποδεκτό από τους θεατές ότι θα βρίκονται απλώς σε ένα άδειο δωμάτιο, με μια τηλεόραση και θα βλέπουν μια ταινία, ότι αυτό είναι το σωστό».

«Αυτό πρέπει να αλλάξει, γιατί αν δεν αλλάξει, τότε θα ξεχάσουμε και τις ταινίες, και τον ψηφιακό κόσμο. Εάν η κινηματογραφική βιομηχανία δεν επενδύσει στο να καθιστά ξεχωριστή την εμπειρία των θεατών, τότε οι τελευταίοι θα σταματήσουν να πηγαίνουν σινεμά».

Παράλληλα, ο σκηνοθέτης επεσήμανε ότι όσες έρευνες έχουν δείξει ότι οι νεότεροι θεατές δεν αξιολογούν την εμπειρία τους στο σινεμά, «είναι πράγματα χωρίς υπόσταση». Η εμπειρία πρέπει να είναι φανταστική, «αλλιώς φυσικά και τα σινεμά θα αδειάσουν».

Σε συζητήσεις με τους υπεύθυνους κινηματογραφικών στούντιο, ο Νόλαν τάσσεται με πάθος υπέρ της χρήσης φιλμ, ωστόσο, εκείνοι επιμένουν ότι «στο τέλος της ημέρας αυτό που μετρά είναι η ιστορία, το σενάριο».

«Όμως όχι, δεν είναι έτσι», τοποθετήθηκε ο σκηνοθέτης. «Αυτό τους εξηγώ. Αν μετρούσε μόνο η ιστορία, τότε θα κάναμε ραδιοφωνικές εκπομπές, θα ήταν και φθηνότερο».

Παρά την πίεση της μετάβασης στον ψηφιακό κόσμο, πολλοί σκηνοθέτες συνέχισαν να χρησιμοποιούν φιλμ, τόνισε ο Νόλαν, ενώ ύμνησε τον Κουέντιν Ταραντίνο για την ενέργειά του να τοποθετήσει συγκεκριμένων προδιαγραφών προτζέκτορες σε 100 σινεμά, έτσι ώστε οι θεατές να δουν την επόμενη ταινία του, The Hateful Eight, όπως αρμόζει.

Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ στο Λονδίνο, ο σκηνοθέτης υπενθύμισε ότι η βιομηχανία έχει περάσει τόσο ισχυρές περιόδους τεχνολογικής ανάπτυξης, που μερικές φορές «έχασε τον δρόμο» και μπέρδεψε ποια είναι η βασική αξία του κινηματογράφου. «Ένα παράδειγμα είναι η δεκαετία του 1980, τότε που η μόδα ήθελε να ‘χρωματοποιηθούν’ οι ασπρόμαυρες ταινίες».

«Αμφιβάλλω αν ο κόσμος γνωρίζει καλά τι σημαίνει η ψηφιακή μετάβαση από το φιλμ. Δεν πρόκειται απλά για μια αλλαγή του αρχικού υλικού. Είναι εντελώς διαφορετικό», εξήγησε ο Νόλαν, ενώ απέρριψε όσα επιχειρήματα χρησιμοποιούν οικονομικούς παράγοντες για να υπερασπιστούν την αυξανόμενη χρήση ψηφιακών μέσων.

«Αυτή η άποψη, ότι το φιλμ είναι πιο ακριβό, είναι μια θέση που έχουν υιοθετήσει οι ιδιοκτήτες κινηματογράφων και οι διανομείς ταινιών και το έχουν ‘περάσει’ στους θεατές, οι οποίοι με τη σειρά τους το δέχονται, χωρίς όμως να βλέπουν καμιά μείωση στο εισιτήριο».

Ο Νόλαν ανέφερε την περίπτωση της εικαστικού Τασίτα Ντιν. Ως δημιουργός οπτικοακουστικών έργων, η Ντιν χρησιμοποιούσε συγκεκριμένων προδιαγραφών φιλμ και όταν το 2011 ένιωσε ότι της «παίρνουν μακριά» τον καλλιτεχνικό της σύμμαχο, ίδρυσε μαζί με άλλους δημιουργούς, το savefilm.org, μια πρωτοβουλία προσπάθειας για διάσωση του φιλμ και επεξήγηση των ριζικών διαφορών του φιλμ με το ψηφιακό, ως μέσα παραγωγής. «Το φιλμ βρισκόταν σε κίνδυνο. Αισθάνθηκα ότι χωρίς αυτό δεν θα μπορέσω να δημιουργήσω ξανά», είχε δηλώσει η ίδια.

«Στον κόσμο της τέχνης, η απουσία του μέσου δημιουργίας είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Δεν γίνεται να μην υπάρχει το φιλμ. Είναι η πρώτη φορά που ένα τέτοιο μέσο, που προσέφερε τόσα πολλά στον κόσμο μας, βρισκόταν σε τέτοιο κίνδυνο. Νομίζω, όμως, ότι ο κόσμος συνειδητοποίησε το μέγεθος του προβλήματος. Ένιωσα ότι υπήρξε μια τεράστια ‘πολιτιστική’ παρεξήγηση» είχε επίσης εξηγήσει η Ντιν.

Η καλλιτεχνική διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Λονδίνο, Χέδερ Στιούαρτ, παραδέχτηκε ότι μόλις επισημάνθηκε ότι το Φεστιβάλ προέβαλε όλο και συχνότερα ταινίες με καθαρά ψηφιακά μέσα, συνειδητοποίησε ότι υπάρχει δρόμος για βελτίωση.

Το ντιμπέιτ στο Φεστιβάλ, σχετικά με την χρήση του φιλμ και της ψηφιακής τεχνολογίας, ήταν η αφορμή να τεθούν προβληματισμοί σχετικά με το μέλλον του φιλμ και πως αυτό μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλες βιομηχανίες στον χώρο του πολιτισμού.

entertainment.in.gr