Χαΐνης Δ. Αποστολάκης: Είμαι διατεθειμένος να αναλάβω αμισθί οποιοδήποτε πόστο

Συνέντευξη στην Ελισάβετ Σταμοπούλου

«Όποιος καλλιτέχνης δεν είναι, άμεσα ή έμμεσα, πολιτικό όν, απλά δεν είναι καλλιτέχνης», δηλώνει ο Χαΐνης, Δημήτρης Αποστολάκης, που τόσο ο ίδιος όσο και η καλλιτεχνική δημιουργία του μοιάζουν με «ηφαίστειο που εξακοντίζει τη λάβα του ακτινωτά προς όλες τις κατευθύνσεις». Φιλοσοφημένος καλλιτέχνης και φυσικός, πορεύεται με αποφθέγματα και ποιητικές παροιμίες στη ζωή του, και λίγο πριν τη μεγάλη συναυλία των Χαΐνηδων, την Τετάρτη, στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, αναφέρει: «Η παράσταση έχει νόημα όταν και μόνο όταν γίνεται τελετή».

Στη συνέντευξή του στο in.gr, ο κ. Αποστολάκης μιλά για τις προσωπικότητες εκείνες που ξεχωρίζει, ενώ παράλληλα πιστεύει πως οι αληθινοί καλλιτέχνες «(που σε κάθε εποχή είναι ελάχιστοι) είναι τυφλοί προφήτες» και πως «η αληθινή τέχνη είναι ισόποσα καταστροφική όσο και δημιουργική».

Σε ερώτηση για τις ακραίες φωνές των ημερών μας σημειώνει: «Για να βρίσκεις το μέτρο, κάθε φορά, χρειάζεται πορεία προς τα άκρα και συνεπώς εξερεύνηση και διεύρυνση αυτών».

Εικοσιπέντε χρόνια πορείας μετρούν οι Χαΐνηδες. Κοιτάζοντας πίσω στο 1990, τι έχει διατηρηθεί ανέπαφο στη μνήμη μας από τη δεκαετία αυτή;
Τίποτα δε μένει ανέπαφο στη μνήμη των ανθρώπων, γιατί η μνήμη μας δεν είναι ανακλητική αλλά ανακατασκευαστική. Ο παρατηρητής αλλάζει στην πορεία του χρόνου, συνεπώς αλλάζει και το παρατηρούμενο (βασική αρχή της κβαντομηχανικής).

Ποια τα συναισθήματα λίγο πριν τη μεγάλη συναυλία σας στην Τεχνόπολη και σε ποια κατάσταση θα θέλατε να μεταφέρετε το κοινό;
Δεν είμαι μεταφορέας καταστάσεων ούτε χαρακτηρίζω ‘κοινό’ τους συνεκκλησιαζόμενους μου. Πάντα πριν τις παραστάσεις έχω την αγωνία να σταθώ στο ύψος των ιερατικών καθηκόντων μου. Γιατί η παράσταση έχει νόημα όταν και μόνο όταν γίνεται τελετή. Τελετή σημαίνει αφήνω το κέλυφος του ατομικού μου εγώ και καταβυθίζομαι στο συλλογικό χωροχρονικό ρευστό, διατρέχοντας τους αέναους κύκλους της φθοράς και της αναγέννησης. Αυτή η διαδικασία είναι μυστηριακή και αποκαλυπτική και αναδομεί έναν καινούργιο εαυτό, πιο κοντά στο ‘νέο’ και το «φυσικό» και μακρύτερα από το ‘γερασμένο’ και το ‘κοινωνικό’.

Οι μουσικοί με τον τρόπο τους δεν σταματούν να σχολιάζουν καίρια κοινωνικοπολιτικά ζητήματα. Πιστεύετε πως είμαστε ώριμοι να κρίνουμε αυστηρά τον απέναντι;
Θεωρώ πως δεν μπορούμε να κρίνομε κανένα, παρά μόνο να επανερμηνεύσουμε καταστάσεις. Αυτό είναι χρήσιμο μόνο όταν συντείνει στην ποιητική, δυναμική αρμονία των μερών με σκοπό τη
συν-κίνηση του Όλου.

Με ποιους στίχους τραγουδιών σας θα θέλατε να κατευνάσετε, όσο είναι δυνατόν, τις ακραίες φωνές των ημερών μας;
Η αληθινή τέχνη είναι ισόποσα καταστροφική όσο και δημιουργική. Δεν έχει στόχο να κατευνάσει κανένα άκρο. Γιατί το μέτρο δεν είναι μετριότητα. Για να το βρίσκεις, κάθε φορά, χρειάζεται πορεία προς τα άκρα και συνεπώς εξερεύνηση και διεύρυνση αυτών.

Οι φωνές και τα τραγούδια των μουσικών βλέπετε να «πιάνουν τόπο» στις μέρες μας;
Οι αληθινοί καλλιτέχνες (που σε κάθε εποχή είναι ελάχιστοι) είναι τυφλοί προφήτες. Τα λόγια τους σκληρά και ακαταλαβίστικα για τους πολλούς, εμπεριέχουν τα σπέρματα της οραματικής μας ύπαρξης. Αυτά γίνονται εν μέρει κατανοητά με χρονοκαθυστέρηση. Στις μέρες μας υπάρχουν περισσότερα ευήκοα ώτα γιατί ο σημερινός άνθρωπος είναι απελπισμένος. Κι όπως είπε και ο Πέτρος ο Σύρος, ο απελπισμένος είναι ο μόνος ελεύθερος άνθρωπος.

Ποιο είναι το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε μέσω της μουσικής σας στη Δύση και ποιο στην Ανατολή;
Η καλλιτεχνική δημιουργία είναι ένα ηφαίστειο που εξακοντίζει τη λάβα του ακτινωτά προς όλες τις κατευθύνσεις. Η αθλιότητα του πεινασμένου προσφυγόπουλου της Ανατολής είναι δυïκώς ανάλογη με την αθλιότητα της χλιδής του βολεμένου αστού της Δύσης. Η ετερονομία των θεοκρατικών καθεστώτων της Ανατολής είναι δυïκώς ανάλογη με την ετερονομία των καπιταλιστικών κοινωνιών της Δύσης.

Ως μουσικός και φυσικός, εάν σας έλεγαν να ξεχωρίσετε μια προσωπικότητα από το κάθε πεδίο ποια θα ήταν αυτή;
Τον εαυτό μου τον μαστορεύουν καθημερινά χιλιάδες καλλιτέχνες και επιστήμονες. Από το Θαλήτα και τους Ομηρίδες της αρχαιότητας μέχρι το Ντεμπισί και το Σένμπεργκ του 20ου αιώνα. Από το Δημόκριτο του 5ου π.Χ. αιώνα μέχρι το συγκαιρινό μας Γκριγκόρι Πέρελμαν, που απέδειξε την εικασία του Πουανκαρέ, απαρνούμενος μεγάλα βραβεία και χρηματικά έπαθλα, προτιμώντας να ζει μοναχικά και φτωχικά.

Με ποια αποφθέγματα πορεύεστε στη ζωή σας;
Όλη μου η ζωή είναι γεμάτη από ποιητικές παροιμίες και αποφθέγματα. Πάντα στον αφρό της ανεμοδαρμένης σκέψης μου έρχεται η πάγια θέση των Σούφι: Ότι γίνεται είναι καλό. Το κακό δεν υπήρξε ποτέ.

Τάσσεστε υπέρ ή κατά της ενεργού συμμετοχής των καλλιτεχνών στην πολιτική; Κάτι τέτοιο έχει σταθεί για σας ως πιθανό σενάριο;
Όποιος καλλιτέχνης δεν είναι, άμεσα ή έμμεσα, πολιτικό όν, απλά δεν είναι καλλιτέχνης. Όποιοι «καλλιτέχνες» ασχολούνται με το ρεάλπολιτικ είναι ή αφελείς ή αριβίστες ή ξεπεσμένοι ή γελοία υποκείμενα. Γιατί όπως είχε πει ο Γκαίτε: Ο καλλιτέχνης επιδιώκοντας το ανέφικτο επιτυγχάνει το μέγιστο του εφικτού. Είμαι διατεθειμένος να αναλάβω αμισθί οποιοδήποτε πόστο αν το κρίνει και το προτείνει μια αυτοοργανωμένη, αυτοθεσμιζόμενη κοινότητα.

Θα σας γυρίσω πίσω «Τση γιαγιάς τα παραμύθια», για να μου πείτε τα παραμύθια που ποτέ δεν θα ξεχάσετε…
Μ’ αρέσουν τα παραμύθια όλων των λαών. Ο μύθος είναι η λαïκή κοσμογονική αφήγηση. Μου έρχονται τώρα στο μυαλό δυο παραμύθια που άκουσα μικρός. Το ένα είναι κρητικό, «Ο κύκλος στο σταυροδρόμι», ένα μεταφυσικό αφήγημα για την εκμάθηση της λύρας παρουσία δαιμόνων και το άλλο είναι ένα ρώσικο, «Η φλογερή καρδιά του Ντανκό», που το νόημα του συνοψίζεται στη μαντινάδα:
Ε ουρανέ ρίξε φωτιά κι όσες καρδιές καούνε
θα φέξουν στα περάσματα οι άλλες να διαβούνε.

entertainment.in.gr