Αλκίνοος Ιωαννίδης: «Tον τελευταίο χρόνο βλέπω τεράστια αλλαγή στο κοινό των συναυλιών»

Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

Τόσο ως τραγουδοποιός όσο και ως συνομιλητής, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης έχει το ιδιαίτερο εκείνο ταλέντο να αιχμαλωτίζει την προσοχή του ακροατή του από τις πρώτες λέξεις, είτε όταν τραγουδά ή όταν ξεκινάς μια κουβέντα μαζί του (στην προκειμένη περίπτωση συνέντευξη) με τον ευθύ, ειλικρινή του λόγο και τη δομημένη σκέψη του.
Έχοντας ως αποσκευή μια Μικρή Βαλίτσα -όπως είναι ο τίτλος της τελευταίας δισκογραφικής του δουλειάς- πριν από ένα χρόνο, ξεκίνησε ένα μεγάλο μουσικό ταξίδι σε Ελλάδα και εξωτερικό, γεμάτο εικόνες, εμπειρίες, σκέψεις και στιγμές ξεχωριστές, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε κάθε ταξίδι. Τώρα, αυτός ο δρόμος τον οδηγεί -μαζί με τους «ανήσυχους και εφευρετικούς μουσικούς του»– και πάλι στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, την αφετηρία των ζωντανών του εμφανίσεων, για να παρουσιάσει στο κοινό -τους «συνεργάτες την ώρα της μουσικής» όπως το χαρακτηρίζει- την εξέλιξη της 12μηνης αυτής διαδικασίας.

Ταξιδεύετε με τη «Μικρή Βαλίτσα» σχεδόν ένα χρόνο τώρα. Ποιες είναι οι εικόνες που έχετε συγκεντρώσει από αυτό το μουσικό ταξίδι;
«Νομίζω πως η περιοδεία του τελευταίου χρόνου ήταν η πιο έντονη που κάναμε ποτέ. Εδώ, δηλαδή στην Ελλάδα και στην Κύπρο, ένιωσα για πρώτη φορά πως το κοινό δεν ερχόταν για να περάσει την ώρα του, αλλά για να ζήσει κάτι σημαντικό, για να μοιραστεί κάτι μαζί μας και με τους συνανθρώπους του, για να συν-βιώσει. Στο εξωτερικό, η μεγάλη περιοδεία που κάναμε μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά πολλούς νέους μετανάστες και να μοιραστώ τις αγωνίες και τα όνειρά τους. Πάντα είχα σχέση με τους απόδημους, πάντα με συγκινούσε η συνάντηση μαζί τους, πάντα ένιωθα την τεράστια δύναμη που δίνει η νοσταλγία στη ζωή τους. Στην Ευρώπη όμως, είχαμε πάντοτε κυρίως «ξένο» κοινό. Οι δεύτερες και τρίτες γενιές μεταναστών δεν άκουγαν αυτό το τραγούδι. Με εξαίρεση την Αγγλία, λίγοι Έλληνες έρχονταν στις συναυλίες μας. Έχω κάνει συναυλίες στο εξωτερικό, όπου δεν υπήρχε ούτε ένας Έλληνας στο κοινό. Οι άνθρωποι όμως που έφυγαν πρόσφατα, έρχονται μαζικά στις συναυλίες μας στα νέα τους μέρη. Και η επαφή μαζί τους ήταν κάτι πολύ σημαντικό για μένα».

Ένα χρόνο μετά είναι ανάλαφρη ή βαριά η «Μικρή Βαλίτσα» για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη;
«Κάθε αποσκευή είναι ανάλαφρη ή βαριά ανάλογα με τις δυνάμεις που έχει κανείς να την σηκώσει. Πάντως, ό,τι και να συμβαίνει, όποιες δυσκολίες και να προκύπτουν, το τραγούδι δίνει μεγάλη δύναμη. Όταν εκφράζει πράγματι αυτό που συμβαίνει γύρω και μέσα μας, τότε δείχνει δρόμο και μας αλαφραίνει το βήμα. Ευτυχώς, μου συμβαίνει συχνά. Επίσης, η μουσική και τεχνική ομάδα των συνοδοιπόρων μου είναι σπουδαία. Αποτελείται από εξαιρετικούς ανθρώπους, με αισθητική και ηθική, έτοιμους να σηκώσουν οποιοδήποτε βάρος με πίστη, γέλιο και χαρά. Τα προβλήματα στη ζωή, αλλά και στον χώρο του τραγουδιού, είναι τεράστια. Χωρίς ωραίους ανθρώπους δίπλα σου, είναι αδύνατον να χαμογελάσεις, ή να χαρείς ως τα κατάβαθά σου. Το ίδιο συμβαίνει και με το κοινό, ιδιαίτερα τον τελευταίο έναν χρόνο. Βλέπω τεράστια αλλαγή στο κοινό των συναυλιών. Τους αισθάνομαι πια σαν συνεργάτες την ώρα της μουσικής!»

Όταν παρουσιάσατε τον τελευταίο σας δίσκο μάς αποκαλύψατε πως 3 φορές είχατε σκεφτεί να εγκαταλείψετε την Ελλάδα. Θα ήθελα να σας ρωτήσω τι θα συμβουλεύατε τους νέους ανθρώπους ή ακόμα και τα παιδιά σας όταν μεγαλώσουν, αν είχαν την επιθυμία ή το δίλημμα να αφήσουν τον τόπο τους για κάτι καλύτερο.
«Δεν έχω να δώσω συμβουλές. Μόνο την ευχή να γίνουν αυτοί που θέλουν να είναι. Αν η χώρα τους δεν τους το επιτρέπει, εύχομαι να το καταφέρουν αλλού».

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου, έχετε πραγματοποιήσει πολλές ζωντανές εμφανίσεις, αρκετές συνεντεύξεις, έχετε δημοσιεύσει σκέψεις στην προσωπική σας ιστοσελίδα. Υπάρχουν πράγματα που έχετε πει και νιώθετε την ανάγκη να αναιρέσετε, μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα;
«Σε ένα παλιό σου ημερολόγιο δεν διορθώνεις μετά από καιρό αυτά που τότε αισθανόσουν και κατέγραφες. Κάποια πράγματα αναιρούνται από μόνα τους, δεν χρειάζεται να το κάνεις εσύ, εκτός και αν παίρνεις τον εαυτό σου εξαιρετικά σοβαρά, δηλαδή αν είσαι εξαιρετικά γελοίος. Αυτό που δεν αναιρείται, είναι ο δρόμος που διανύεις, μέσα από τα γεγονότα, τα αισθήματα και τα όνειρα. Δεν αναιρείται το πώς δέχτηκες και το πώς εξέφρασες τη ζωή, γύρω και μέσα σου. Αν το έκανες με ειλικρίνεια, είσαι εντός της διαδρομής σου. Αν όχι, τότε είσαι έξω από το δρόμο σου».

Τον Ιανουάριο του 2015 με ένα κείμενό σας εκφράσατε τα συναισθήματά σας εκείνη τη χρονική περίοδο. Σήμερα, μετά από πολλές και σημαντικές (για ακόμη μια φορά) πολιτικές εξελίξεις, πώς νιώθει ο Αλκίνοος Ιωαννίδης;
«Ήταν ένα αισιόδοξο κείμενο, γεμάτο προσδοκίες και ευχές για μια καλύτερη μέρα. Σήμερα, εξακολουθούμε να είμαστε υπό διάλυση, οι προσδοκίες μαράζωσαν και η δυστυχία μεγαλώνει. «Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή». Δεν φτάνει μια αλλαγή κυβέρνησης. Η μεγάλη μου ελπίδα είναι πως μπορούμε εμείς, οι πολίτες, να αλλάξουμε, ώστε να αλλάξουμε και τον τρόπο που κυβερνιέται η χώρα. Ακούγεται ίσως ουτοπικό… Τέτοιες κουβέντες φέρνουν ειρωνικά χαμόγελα στα χείλη των φίλων, που σε χαρακτηρίζουν «ρομαντικό» ή «εκτός πραγματικότητας» και γυρνάνε τη συζήτηση αλλού. Τι καλύτερο όμως έχει να κάνει κανείς στη ζωή του, από το να κυνηγήσει το ανέφικτο; Το θέμα είναι να μην απογοητευόμαστε και να μην τα παρατάμε. Η απελπισία και η αποδοχή της κατάστασης και του εαυτού μας ως έχουν, είναι το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί».

Ποιο είναι για εσάς το αναγκαίο «κακό», που πρέπει όμως να γίνει, στο πλαίσιο πάντα της δουλειάς σας;
«Το αναγκαίο κακό είναι τα σκληρά ωράρια, η αμφιβολία που σε τρώει αν έχει νόημα αυτό που κάνεις, οι μεγάλες απουσίες από το σπίτι, η έλλειψη συνήθειας και καθημερινότητας, η δημόσια υπερέκθεση, ο χρόνος που, μέσα σε αυτή τη διαδικασία, περνάει σφαίρα. Δεν ξέρω όμως να λειτουργώ αλλιώς. Δεν ξέρω να είμαι χομπίστας. Ό,τι κάνω, το κάνω με μανία και χωρίς μέτρο».

Τι είναι αυτό που σας έχει συγκλονίσει περισσότερο τον τελευταίο καιρό;
«Το θέμα των προσφύγων. Και το ότι οι περισσότεροι δεν συγκλονιζόμαστε πια ακούγοντας για συνανθρώπους που πνίγονται στα ίδια νερά που εμείς κάνουμε διακοπές».

«Πάντα θα ξημερώνει» με ποιες προσδοκίες για τον Αλκίνοο Ιωαννίδη;
«Με προσδοκίες για έναν κόσμο όλο και καλύτερο. Κι ας μη γίνει ποτέ τέλειος. Για να νικιέται ολοένα το σκοτάδι, ξανά και ξανά, για να έχει θετικό πρόσημο το πέρασμα του καθενός μας από τον κόσμο».

Έχετε λόγο πολιτικοποιημένο και τοποθετείστε πολιτικά κατά καιρούς. Ωστόσο έχετε δηλώσει πως μέσα στις προθέσεις σας δεν είναι να τραγουδήσετε πολιτικό τραγούδι. Ποιες είναι οι προθέσεις σας όταν δουλεύετε πάνω σε νέο υλικό και πώς αυτοπροσδιορίζεστε μέσα στη μουσική;
«Δεν βάζω στόχους όταν γράφω. Απλά παίρνω ένα όργανο κι ένα κομμάτι χαρτί και τραγουδώ αυτό που μου συμβαίνει, ή αυτό που υπάρχει γύρω μου. Έρχομαι από την παράδοση των «ποιητάρηδων» της Κύπρου, των τροβαδούρων που γυρνούσαν τα χωριά και τραγουδούσαν παλιές ιστορίες, ή τις «ειδήσεις» της εποχής. Σε ένα τραγούδι έμπλεκαν μια ιστορία πολλών αιώνων με μιαν άλλη που συνέβη προχθές στο διπλανό χωριό. Μαζί με αυτά, τραγουδούσαν τα δικά τους αισθήματα και τις αγωνίες των συνανθρώπων τους. Ένας έρωτας, μια νεροποντή, ένα αστείο περιστατικό, μια καταστροφή, ένας Άγιος πάνω σε άλογο, το όνειρο ενός αγρότη, η επιθυμία ενός κοριτσιού, το όραμα μιας γριάς, ένας αδίστακτος αφέντης, ένας δράκος, ένας άγγελος, μια επανάσταση, μια σκέψη, ένας πόλεμος που μαίνεται εδώ και τώρα ή ένας άλλος πόλεμος που έγινε πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια. Μια γειτονοπούλα που κλέβει καρδιές και μαζί μια κοπέλα που την έκλεψαν πιο παλιά και την πήγαν στην Τροία. Είμαστε όλα αυτά και όλα αυτά είναι το τραγούδι μας. Το να ονομάζεται ένας δημιουργός «πολιτικός», «ερωτικός», «λαϊκός» ή «λόγιος», νομίζω πως μικραίνει την τέχνη μας, αλλά και τη ζωή μας».

Επιστρέφετε στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο από τις 30/10 και για 10 παραστάσεις. Πώς θα προσεγγίσετε το πρόγραμμα που θα μας παρουσιάσετε εκεί και τι θα περιλαμβάνει;
«Το πρόγραμμα, που περιλαμβάνει τραγούδια από τη δισκογραφία μου αλλά και διασκευές, έχει αλλάξει πολύ από τις περσινές εμφανίσεις μας στον ίδιο χώρο. Οι εφευρετικοί μουσικοί με τους οποίους συνεργάζομαι δεν μπορούν να καθίσουν ήσυχοι… Ο ήχος μας, ένας ήχος που γεννιέται αποκλειστικά από έγχορδα όργανα, διαμορφώνεται συνέχεια μέσα από τις συναυλίες. Μαζευόμαστε και χωρίς να έχουμε συναυλία και παίζουμε συχνά μεταξύ μας, κάτι σαν πρόβα δηλαδή, χωρίς όμως την υποχρέωση «να βγει η δουλειά». Η χαρά είναι βασικό συστατικό των συναντήσεών μας, και, όποτε παίζουμε σε κοινό, η χαρά αυτή μεγεθύνεται και απλώνει».

Νιώθετε έτοιμος για καινούριες μουσικές προκλήσεις, υπάρχουν νέα πράγματα στα σκαριά;
«Ναι, έχω πολλά πράγματα στα σκαριά που χρονίζουν. Δεν τα προλαβαίνω. Φέτος όμως μπαίνω σε μια τάξη, ή τουλάχιστον έτσι θέλω να πιστεύω. Μέσα στην ανακατωσούρα της περιοδείας που αρχίζει, ελπίζω πως θα καταφέρω να ηχογραφήσω έναν παιδικό δίσκο, ένα συμφωνικό έργο, όπως και τα τραγούδια που φτιάχνουμε εδώ και καιρό με την Σκοτσέζα τραγουδοποιό Karine Polwart. Το πιθανότερο είναι πως πάλι δεν θα προλάβω πολλά πράγματα, είμαι όμως αισιόδοξος…»

entertainment.in.gr