Με αφορμή την επικείμενη εμφάνισή του στο Αττικό Άλσος με τη Δήμητρα Γαλάνη στις 18 Σεπτεμβρίου, ο Πέτρος Κλαμπάνης, ο ταλαντούχος μουσικός της τζαζ που διαγράφει ιδιαίτερα σημαντική πορεία διεθνώς, μιλά στο in.gr για το «ταξίδι» του από τη γενέτειρά του, τη Ζάκυνθο, στη Νέα Υόρκη και για την δημιουργική τρέλα της πόλης αυτής.
Με αφορμή την επικείμενη εμφάνισή του στο Αττικό Άλσος με τη Δήμητρα Γαλάνη στις 18 Σεπτεμβρίου, ο Πέτρος Κλαμπάνης, ο ταλαντούχος μουσικός της τζαζ που διαγράφει ιδιαίτερα σημαντική πορεία διεθνώς, μιλά στο in.gr για το «ταξίδι» του από τη γενέτειρά του, τη Ζάκυνθο, στη Νέα Υόρκη και για την δημιουργική τρέλα της πόλης αυτής.
Αγαπά την «αναρχία» της τζαζ και την ταυτόχρονη απαίτησή της για οργάνωση. Τον εμπνέει ο αυτοσχεδιασμός και εξηγεί ότι ο λόγος που επέλεξε να παίζει κοντραμπάσο είναι η «διακριτική δύναμη» του οργάνου αυτού. Μια «διακριτική δύναμη», που αντιπροσωπεύει τον ίδιο τον Πέτρο Κλαμπάνη, αφού είναι η πρώτη εντύπωση που σχηματίζει κανείς, αντικρίζοντάς τον.
Αισθάνεται «εθισμένος» από την ικανοποίηση της επίτευξης των στόχων και από τη δύναμη να δημιουργούνται συνεχώς νέοι, ενώ χαρακτηρίζει την ελευθερία ως τη «χρυσή τομή του μέσα και του έξω σου».
Παράλληλα, τοποθετείται σχετικά με την πολύπλευρη κρίση που πλήττει τη χώρα μας, αλλά και τον ευρύτερο κόσμο, θεωρεί «άκυρα» και «απαράδεκτα» τα ρατσιστικά φαινόμενα της εποχής, ωστόσο, δηλώνει «αρκετά περήφανος» για τον τρόπο που έχουμε αντιμετωπίσει αυτά τα φαινόμενα, ως ομάδα.
Την έννοια της «ομάδας», άλλωστε, την αναφέρει ιδιαίτερα συχνά, αφού πιστεύει ότι μόνο ως ομάδα, ως σύνολο, θα μπορέσουμε να αλλάξουμε τις παλιές νοοτροπίες που κουβαλάμε ως λαός και που βαραίνουν αυτή τη χώρα. Μόνο ως ομάδα θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε κατάσταση. Αυτήν ακριβώς την ομάδα έχει δημιουργήσει ο ίδιος στη Νέα Υόρκη και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «είμαστε όλοι μέρος ενός κοινού στόχου, ένα ψηφιδωτό, όπου ο καθένας δίνει κάτι προσωπικό».
Πέτρο, πες μου λίγα λόγια για σένα. Έχεις γεννηθεί στη Ζάκυνθο και τα τελευταία οκτώ χρόνια ζεις στη Νέα Υόρκη. Άφησες και το Πολυτεχνείο για μουσικές σπουδές. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Ζάκυνθο και η πρώτη μουσική μου εμπειρία ήταν η παραδοσιακή μουσική της Ζακύνθου, με μαντολινάτες και καντάδες. Άρχισα πιάνο και κάποια στιγμή, όταν ήμουν έφηβος, άρχισα να παίζω μπάσο, επηρεασμένος από μια πολύ ωραία συναυλία του Αλκίνοου Ιωαννίδη. Ο Γιώτης Κιουρτσόγλου έπαιζε μπάσο και με εντυπωσίασε πολύ. Μετά πήγα στην Αθήνα, όπου πέρασα για έξι μήνες από το Πολυτεχνείο, στους ναυπηγούς και κάποια στιγμή έδωσα για μουσικολογία επειδή δεν έβρισκα νόημα στη ναυπηγική. Έπειτα, πήγα στο Άμστερνταμ. Έμεινα εκεί για τρία χρόνια, όπου σπούδασα τζαζ, αυτοσχεδιασμό και κοντραμπάσο. Το 2008 μετακόμισα στη Νέα Υόρκη και άρχισα τις σπουδές μου στο Aaron Copland School of Music. Τι σε τράβηξε στη μουσική και συγκεκριμένα στη τζαζ; Η σχέση μου με τη μουσική βασίστηκε από την αρχή στον αυτοσχεδιασμό. Η πρώτη μου εμπειρία ήταν να μαθαίνω κομμάτια στο πιάνο και να επιχειρώ να δώσω μια δική μου κατεύθυνση. Είχα από την αρχή μια ελεύθερη, αν θέλεις, σχέση με τη μουσική και γι αυτό δεν μου ήταν και εύκολο να πειθαρχήσω στην κλασική μουσική. Δεν μου άρεσε να είμαι εκτελεστής κάποιου έργου γραμμένου, μου άρεσε να εκφράζομαι πιο ελεύθερα μέσα από αυτό.
Μίλησέ μου για την εμπειρία σου στη Νέα Υόρκη και για τις σημαντικές συνεργασίες τις οποίες έχει πραγματοποιήσει. Είσαι πολύ νέος και έχεις καταφέρει ιδιαίτερα αξιόλογα πράγματα στο χώρο. Πώς σε κάνει να αισθάνεσαι αυτό; Χαρούμενος. Νομίζω καλά έκανα και ακολούθησα έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο από αυτόν που προετοιμαζόταν για μένα. Νιώθω χαρούμενος γιατί βλέπω ότι οι κόποι όντως επιβραβεύονται. Και νομίζω ότι η Νέα Υόρκη έχει αυτό το χαρακτηριστικό, είναι ένας τόπος όπου η δουλειά μεταφράζεται σε επιτυχία, αν εργαστείς σκληρά. Κάτι που δεν είναι δεδομένο σε άλλα γεωγραφικά μήκη και πλάτη. Αυτή ήταν και η εμπειρία μου στην Ελλάδα. Νιώθω ότι είναι λίγο παρεξηγημένη η έννοια της δουλειάς, δεν είναι αντίστοιχη η επιβράβευσή της. Το θέμα αξιοκρατία, ξέρεις.. Στη Νέα Υόρκη ορίζεσαι πάρα πολύ από τη δουλειά σου, δεν μπορείς να κρυφτείς πίσω από κάτι άλλο, είσαι αυτό που παράγεις, τέλος, απλά και ωραία. Πώς εμπνέεσαι τους τίτλους των άλμπουμ σου; Προσπαθώ πρώτα να φανταστώ τη μεγάλη εικόνα. Έχει να κάνει και με την περίοδο της ζωής μου, με τους ανθρώπους που συναναστρέφομαι, τις εμπειρίες που έχω ζήσει, τις σχέσεις μου, κάποια πράγματα που έχουν να κάνουν με την ωρίμανσή μου και με πως αντιλαμβάνομαι τον κόσμο. Οπότε, ο τίτλος του άλμπουμ έρχεται κάπως στην αρχή της δημιουργικής διαδικασίας και μετά κουμπώνουν και οι συνθέσεις. Για παράδειγμα, το Minor Dispute ήταν έμπνευση της εσωτερικής μάχης που έχουμε με τον εαυτό μας, πως εκμεταλλευόμαστε και πως «αγκαλιάζουμε» τα καλά και τα κακά στοιχεία του χαρακτήρα μας, χωρίς να υπεκφεύγουμε. Δεχόμαστε αυτό που είμαστε.
Μίλησέ μου λίγο για τη τζαζ ως είδος. Διακρίνω μια «αναρχία», η οποία φαντάζομαι υπόκειται σε μια «οργάνωση». Αυτό που λες είναι πολύ σωστό. Η τζαζ φλερτάρει και με τα δυο, με την αναρχία και με την οργάνωση κι επειδή την έχω σπουδάσει όσο μπορώ αυτή τη μουσική, μπορώ να πω ότι βασίζεται σε πολύ ισχυρούς κανόνες, υπάρχει μια φοβερή γραμματική πίσω από αυτή τη μουσική γλώσσα, όπου ο τζαζίστας οφείλει να γνωρίζει. Δεν ξέρω τι θα σου πω πριν στο πω, δεν έχω σχεδιάσει κάτι στο μυαλό μου, αφήνομαι στη στιγμή και χρησιμοποιώ τους κανόνες για να εκφράσω μια ιδέα. Η ελευθερία είναι ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό της. Και φυσικά έχει μια πολύ σοβαρή παράδοση. Είναι «παιδί», αν θέλεις, της ευρωπαϊκής και της αφρικανικής παράδοσης. Παίζεις κοντραμπάσο. Τι σε τράβηξε σε αυτό; Με τράβηξε η διακριτική του δύναμη. Τη στιγμή που αναγνώρισα πόσο ισχυρό είναι και ταυτόχρονα πόσο διακριτική είναι η δύναμή του. αυτό με γοήτευσε. Με έκανε να θέλω να το εξερευνήσω. Έχει να κάνει μάλλον με τον χαρακτήρα μου και το προσωπικό μου γούστο.
Θεωρείς ότι όταν αγγίζουμε τα όνειρα και τους στόχους μας, δημιουργούνται και άλλα; Δεν σταματά αυτό; Σαφώς. Θεωρώ ότι αυτό είναι που μου δίνει δύναμη. Κι επειδή έχω ανακαλύψει αυτή τη δύναμη, νιώθω εθισμένος σε αυτό. Να βρίσκω μέσα από την προσωπική μου αναζήτηση κάτι όμορφο, να το καλλιεργώ, να το δουλεύω και μετά να το μοιράζομαι και να δω πώς αυτό το πράγμα μιλάει στους συνανθρώπους μου. Αυτό σαν διαδικασία με γεμίζει πάρα πολύ και με κάνει να θέλω να ανακαλύπτω περαιτέρω. Πώς είναι να αφιερώνεις τη ζωή σου σε κάτι; Τι θυσίες χρειάζεται; Στη μουσική αφιερώνεσαι, δίνεις ψυχή και σώμα, δεν είναι μια δουλειά κλασικού οκταώρου. Ναι, η μουσική θέλει θυσίες, ο τρόπος τουλάχιστον που έχω ζήσει εγώ. Και ιδιαίτερα σήμερα, όπου ζούμε σε μια περίοδο που η μουσική βιομηχανία κάνει μια «κοιλιά» εμπορικά. Κι αυτό επηρεάζει τους μουσικούς. Δεν παράγουμε, ας πούμε, ποπ μουσική, παράγουμε μια πιο συγκεκριμένη μουσική, που αφορά πιο λίγους ανθρώπους. Αυτό αυτόματα μάς οδηγεί στο να κάνουμε πιο πολλές θυσίες στο να το κάνουμε βιώσιμο. Μιλώντας για μένα, έχω φύγει από τη χώρα μου, που θα μου άρεσε να ζω, έχει πολύ ωραίο καιρό, οι φίλοι μου είναι εδώ. Δεν είναι μια εύκολη απόφαση, ιδιαίτερα στην αρχή. Πώς βλέπεις τις εξελίξεις στη χώρα, πολιτικά και κοινωνικά; Είναι και μια κρίση αξιών, ανθρώπινη, πέρα από οικονομική. Μπορώ να το δω με διάφορους τρόπους. Μπορώ να αναγνωρίσω τη μελαγχολική και την άσχημη πλευρά αυτού του πράγματος. Πολλοί συνάνθρωποί μας υποφέρουν και δυσκολεύονται πολύ σε σχέση με αυτό που είχαν συνηθίσει όλα αυτά τα χρόνια, αλλά δεν μπορώ να μην αναγνωρίζω ότι αυτό ήταν μια αναπόφευκτη έκβαση. Ο τρόπος που επιλέγω να δω αυτή την κατάσταση- μπορεί να φανεί πολύ αισιόδοξος- είναι μια καλή ευκαιρία να αλλάξουμε κάποιες λανθασμένες νοοτροπίες που είχαν υιοθετηθεί τόσα χρόνια. Πιστεύεις ότι πραγματικά μπορούν να αλλάξουν αυτές οι νοοτροπίες; Πιστεύω και θέλω να πιστεύω. Δεν ξέρω τι θα συμβεί και κανείς δεν ξέρει, αλλά από εμάς εξαρτάται. Εξαρτάται από το πώς θα εκμεταλλευτούμε αυτή τη δυσκολία για να την κάνουμε ευκαιρία. Οι δυσκολίες δύναται να προκαλέσουν πρόοδο. Το έχω δει και από τη μικρή μου εμπειρία στη ζωή. Θεωρώ ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε πρόοδο συλλογικά. Θέλει εμπιστοσύνη, να είμαστε μαζί σε αυτό και λιγότερο, εγωισμό, θαρρώ. Πρέπει να λειτουργήσουμε σαν ομάδα κι είναι το πιο δύσκολο, γιατί όταν υπάρχει δυσκολία, συνήθως κλεινόμαστε, γινόμαστε πιο εσωστρεφείς, ο ορίζοντάς μας μικραίνει. Ανέφερες την έννοια «ομάδα» και το «όλοι μαζί». Ζεις στη Νέα Υόρκη, συνεργάζεσαι με άλλες κουλτούρες. Άνθρωποι από κάθε γωνιά του κόσμου, διαφορετικοί χαρακτήρες, διαφορετικά μουσικά όργανα. Πώς αυτή η διαφορετικότητα γίνεται «ένα»; Νομίζω έχει να κάνει με τον αλληλοσεβασμό. Αυτή είναι η νοοτροπία-κλειδί. Έχει να κάνει και με αυτό που έλεγα πριν, ότι «βράζουμε όλοι στο ίδιο καζάνι», είμαστε όλοι μαζί. Και θα μιλήσω για τη μουσική, γιατί αυτή ξέρω. Νιώθω ότι είμαστε στη Νέα Υόρκη μια μεγάλη παρέα ανθρώπων από όλο τον κόσμο, που έχουμε πάει εκεί για έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο, προσπαθούμε να κάνουμε μέσα σε αυτή την υλιστική περίοδο της ιστορίας μας τη μουσική να έχει νόημα. Αυτό μας κάνει ομοιογενείς, νιώθουμε ότι είμαστε μέρος ενός κοινού στόχου και όλοι μας είμαστε σαν ένα ψηφιδωτό, ο καθένας έχει να δώσει κάτι από την προσωπική του πορεία. Πώς είναι να συνεργάζεσαι με τον Greg Osby, τον διάσημο σαξοφωνίστα και επιτυχημένο μουσικό στο χώρο της τζαζ; Ο Greg είναι, εκτός από φοβερός μουσικός, είναι οραματιστής. Έχει όραμα κι αυτό κάνει και την ομάδα να λειτουργεί. Ο τρόπος που σκέφτεται, οι στόχοι που βάζει, μάς κάνει να νιώθουμε ομοιογενείς, μάς εμπνέει. Μαθαίνω κι εγώ μέσα από αυτό, έχω κι εγώ τη μπάντα μου και μαθαίνω να οδηγώ την ομάδα. Έχεις ταξιδέψει λόγω δουλειάς σε πολλά μέρη. Προλαβαίνεις να περιπλανηθείς καθόλου στα μέρη αυτά, να τα δεις πιο ουσιαστικά; Λιγότερο από όσο θα ήθελα, είναι η αλήθεια. Τώρα είχα πάει στην Κολομβία. Στη Μπογκοτά είχα λίγο χρόνο να γυρίσω, είναι σπάνιο αυτό. Η συναναστροφή μου, ωστόσο, γενικά με τους ανθρώπους σε κάθε συναυλία με κάνει να αντιλαμβάνομαι πράγματα της εκάστοτε κουλτούρας, αλλά πραγματικά θα ήθελα να επιστρέψω σε πολλές χώρες. Η αγαπημένη σου έως τώρα; Ποια σε έχει αγγίζει περισσότερο; Μου αρέσει πολύ η Βαρκελώνη, είναι μια πόλη κοντά σε εμάς, ξέρεις, πολιτιστικά, ο καιρός.. Τώρα, βέβαια έχει πάρει μια πιο τουριστική ρότα. Είναι, όμως, φανταστική. Έχει τέχνες, μουσικές σκηνές, θα μπορούσα να δω τον εαυτό μου εκεί. Ένα πολύ ωραίο ταξίδι, επίσης, ήταν στην Ταϊβάν, που είχα κάνει πέρυσι. Νιώθεις ότι είναι μια μακρινή κουλτούρα, αλλά συνειδητοποιείς πόσο φιλόξενο μέρος είναι. Είναι πολύ δεκτικοί με τον δυτικό πολιτισμό. Νιώθεις μια αποξένωση, αλλά ταυτόχρονα και μια εγγύτητα και ήταν πολύ ωραίο αυτό. Να σε πάω λίγο πίσω στη Νέα Υόρκη. Ποια η καθημερινότητά σου εκεί; Η καθημερινότητά μου έχει να κάνει, σαφώς, με τη μουσική. Πολλές πρόβες, μελέτη, οργάνωση του γκρουπ μου, πολλά emails, πολύς χρόνος στον υπολογιστή, πιο πολύς από όσο θα ήθελα, για να είμαι ειλικρινής, αρκετή ώρα στο μετρό, είναι μεγάλη πόλη. Πώς χαλαρώνεις στη Νέα Υόρκη; Δεν χαλαρώνεις!
Θετική, πάντως, η αύρα αυτής της πόλης. Ναι, αυτό είναι άλλωστε το δυνατό της στοιχείο. Δεν τη λες «όμορφη». Είναι ο κόσμος που την κάνει έτσι. Είναι οι άνθρωποι που έχουν επιλέξει για κάποιους λόγους να ζουν εκεί, άνθρωποι με όνειρα, φιλοδοξίες, καλές ή κακές, δεν έχει σημασία, είναι ένα τρένο που πάει, κι αν το εκμεταλλευτείς σωστά, μπορείς να πιαστείς μέσα από αυτό. Πάντως, έχει και όμορφα μέρη. Στο Μπρούκλιν για παράδειγμα, έχει ωραία καφέ και σινεμά. Διανύουμε μια περίοδο στη χώρα, αλλά και ευρύτερα, κατά την οποία παρατηρούνται αρκετά ρατσιστικά φαινόμενα. Εσύ, ως άνθρωπος που ζει έξω και συνεργάζεται με άλλες κουλτούρες, πώς τα βλέπεις αυτά; Ως κάτι πολύ άκυρο και απαράδεκτο. Αναγνωρίζω ότι ζούμε σε μια δύσκολη οικονομική στιγμή, αλλά πρέπει να είμαστε άνθρωποι, μέσα από αυτό θα υπάρξει ελπίδα να βελτιωθεί αυτός ο κόσμος. Θεωρώ ότι δεν πρέπει να υπάρχει καμία θέση στα φαινόμενα ξενοφοβίας. Άλλωστε, είμαστε ένας λαός που από την ιστορία μας ζούσαμε στην Αμερική, στη Γερμανία. Στην ιστορία μας έχουμε βασιστεί πολύ στη μετανάστευση, οπότε, εμείς θα μιλήσουμε για ρατσισμό; Κάθε άλλο. Τα δεινά των συρίων είναι άλλης κλίμακας, οι άνθρωποι έχουν πόλεμο, πρέπει να δείξουμε κατανόηση. Που το κάνουμε, βέβαια. Σε ένα μεγάλο ποσοστό έχουμε λειτουργήσει με υγιή τρόπο. Νιώθω αρκετά περήφανος για τον τρόπο που έχουμε αντιμετωπίσει αυτά τα φαινόμενα, ως ομάδα.
Μίλα μου λίγο για τη Ζάκυνθο, το νησί σου. Τι αναπολείς από εκεί; Την θάλασσα. Νιώθω πολύ τυχερός που μεγάλωσα κοντά στη φύση. Θυμάμαι στην περίοδο καταλήψεων, πηγαίναμε στην παραλία. Είναι ένας πολύ όμορφος τόπος. Η Ζάκυνθος είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση, αν και οποιοσδήποτε μπορεί να το πει αυτό για το νησί του. Είναι ένα «φιλικό» νησί. Έχει έναν μεγάλο κάμπο, έχει αγροτική οικονομία, παράγει λάδι, σταφίδες, και ταυτόχρονα έχει και τα βουνά, έχει και την άγρια ομορφιά. Και δεν είναι ένας τόπος μεταναστευτικός. Οι ζακυνθινοί μένουν εκεί, δεν είναι περιπετειώδης λαός. Τι είναι για σένα η ελευθερία; Την ανέφερες αρκετές φορές. Πιστεύω στην ελευθερία και όχι στην αναρχία. Η ελευθερία έχει να κάνει με το πώς εκφράζεσαι σε σχέση με το περιβάλλον σου, το στοιχείο του σεβασμού είναι αλληλένδετο με την ελευθερία. Έχει να κάνει πολύ και με τη γνώση του εαυτού σου και του περιβάλλοντός σου. Είναι μια χρυσή τομή του μέσα και του έξω σου. Το καλό πρόσωπο της ελευθερίας έρχεται από μια εσωτερική υγεία. Αλλά αυτή η υγεία έχει να κάνει με διάφορους παράγοντες και πολύ με το περιβάλλον. Η ελευθερία έκφρασης είναι ζητούμενο. Όσο πιο ελεύθεροι νιώθουμε μέσα σε μια κοινωνία, τόσο πιο αποδοτική μπορεί να είναι η κοινωνία και μπορεί να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες του καθενός. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου; Θα είσαι με τη Δήμητρα Γαλάνη στις 18 Σεπτεμβρίου; Ναι, έχουμε κάνει ένα γκρουπ με τη Δήμητρα, το Χρήστο Ραφαηλίδη, τον Θωμά Κωνσταντίνου και τον Σπύρο Μάνεσση κι έχουμε δημιουργήσει το Chronos Project. Ξεκίνησε το 2013 με μένα, τη Δήμητρα και το Χρήστο και το στοίχημα είναι πώς η παράδοσή μας, η ελληνική και η πιο σύγχρονη έχει νόημα σήμερα. Έχει πολύ νόημα για εμάς να πάρουμε το υλικό και να το μετασχηματίσουμε με τους δικούς μας όρους. Έχει πολλά στοιχεία τζαζ. Για την ελευθερία αυτή μιλούσα και πριν. Τη χρησιμοποιούμε εδώ. Είναι πολύ ωραίο project.
Το επόμενο άλμπουμ μου βγαίνει τον Ιανουάριο, λέγεται Chroma και είναι μια ζωντανή ηχογράφηση που έγινε στο Ωνάσειο πριν από ένα χρόνο. Επίσης, έχω στα σκαριά ένα άλλο άλμπουμ, το οποίο θα ονομάσω Irrational Poetry και θα διερευνά κι αυτό τις πιο σκοτεινές πλευρές του χαρακτήρα μας και στιλιστικά θα έχει να κάνει και με ροκ μουσική, ποπ και έθνικ. Έχω πολλά στο μυαλό μου.
Στις 25 Σεπτεμβρίου θα είμαι στο Ναύπλιο, στο Φουγάρο. Θα είμαι με το Σταύρο Λάντζια, πιανίστα και συνθέτη, έχουμε ένα ντουέτο, και θα παίξουμε τη μουσική μου. Θα παρουσιάσω κάποια κομμάτια δικά μου, από τον προηγούμενο δίσκο μου και από τον επόμενο.
Επίσης, το Νοέμβριο κάποια στιγμή θα παρουσιάσω τη μουσική μου στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Μετά τα πλάνα μου περιλαμβάνουν Τσεχία, Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία και μετά Μεξικό. Μεξικό; Ναι. Έχει ισχυροποιηθεί η οικονομία του Μεξικό και έχει δημιουργηθεί γόνιμο έδαφος για πολιτιστικά δρώμενα.
Δέκα τα μέλη της συμμορίας που συνελήφθησαν, 8 οι ανήλικοι που κατηγορούνται ότι έκαναν τη διακίνηση και δύο γονείς που φέρονται ως οι βασικοί προμηθευτές της κάνναβης
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας «Ανυπότακτη Γαλλία», Ματίλντ Πανό, αξίωσε «από τον Εμανουέλ Μακρόν ν' αποχωρήσει», ζητώντας «πρόωρες προεδρικές εκλογές».
Η επιδρομή του ισραηλινού στρατού σε νοσοκομείο και η σύλληψη ασθενούς παραβιάζει «όλους τους διεθνείς νόμους και συμβάσεις που προβλέπουν την προστασία των κέντρων υγείας και των ασθενών».
O Economist αποφάσισε να φτιάξει την δική του εικόνα που ισούται με 1.000 λέξεις: Μια φωτεινή επιγραφή στάσης μετρό, που γράφει απλώς «Merde!», (Σκ@τά)!. «Η Γαλλία βαδίζει στο άγνωστο», γράφει στον υπότιτλο.
Ένα 7χρονο παιδί στις ΗΠΑ βρήκε ένα όπλο στο ντουλαπάκι του συνοδηγού και πυροβόλησε το αδερφάκι του, όσο η μητέρα τους ξεφόρτωνε αντικείμενα για να πάρουν μαζί. Η οπλοκατοχή σκοτώνει.
