Τσέζαρις Γκραουζίνις: Αισθάνομαι χρήσιμος στην Ελλάδα παρά την κρίση

Συνέντευξη στην Ελισάβετ Σταμοπούλου

Ήρθε από τη Λιθουανία, χωρίς όμως να έχει συγκεκριμένα πλάνα. Η μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα δεν περνούσε από το νου του μέχρι που ερωτεύτηκε. Απέκτησε οικογένεια, και εργάζεται πλέον εδώ ως σκηνοθέτης. Η πιο πρόσφατη δουλειά του για τον «Ιούλιο Καίσαρα», που ανεβαίνει στις 23 και 24 Ιουλίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, έρχεται να προστεθεί στη σκηνοθετική του πορεία.

Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις μιλά στο in.gr για την έλευσή του στην Ελλάδα, για τα κλισέ που κυριαρχούν στην εγχώρια θεατρική σκηνή, για τη μεγάλη δυσαρέσκειά του όσον αφορά στη Λιθουανία, αλλά και για το μεταφυσικό εκείνο στοιχείο της παράστασής του.

Κατάγεστε από τη Λιθουανία, και τα τελευταία χρόνια ζείτε στην Ελλάδα και σκηνοθετείτε. Αυτό τον καιρό, μάλιστα, δουλεύετε πάνω στον «Ιούλιο Καίσαρα». Πώς είναι να σκηνοθετείτε στην ελληνική γλώσσα;
Δεν είναι κάτι καινούριο για μένα. Έχω ανεβάσει γύρω στις οκτώ παραστάσεις στην Ελλάδα μέχρι τώρα. Δεν αντιμετωπίζω δυσκολία στη γλώσσα, καθώς το θέατρο αποτελεί γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Καταλαβαίνω κάθε λέξη που ακούγεται στην παράσταση. Στην πρόβα επικοινωνώ χρησιμοποιώντας ελληνικά σε συνδυασμό με αγγλικά. Στο θέατρο και η γλώσσα του σώματος μετρά πολύ.

Πώς και αποφασίστε να έρθετε στην Ελλάδα για να ασχοληθείτε με τη σκηνοθεσία;
Ήμουν σκηνοθέτης πολύ πριν έρθω στην Ελλάδα. Με είχε καλέσει ο Δημήτρης Τάρλοου στο θέατρο Πορεία δέκα χρόνια πριν, γιατί του άρεσε η δουλειά μου στη Λιθουανία. Ανέβασα την παράσταση «Δάφνις και Χλόη» χωρίς όμως να έχω συγκεκριμένα πλάνα για διαμονή. Αρχικά δεν έμεινα στην Ελλάδα, ταξίδευα, αλλά η μοίρα με κράτησε εδώ. Ερωτεύτηκα και απέκτησα οικογένεια σε αυτή τη χώρα. Αισθάνομαι καλά και χρήσιμος παρά την οικονομική δυσπραγία.

Τι σας γοητεύει στην Ελλάδα;
Όταν αγαπάς ποτέ δεν αναλύεις γιατί αγαπάς. Η Ελλάδα είναι πλέον σαν χώρα μου, αφού είναι πατρίδα του γιου και της γυναίκας μου. Με διακατέχουν συναισθήματα πατριωτισμού.

Ποια η γνώμη σας για το ελληνικό θέατρο;
Στην Ευρώπη ακούγονται κλισέ απόψεις ότι τίποτα ενδιαφέρον δεν υπάρχει στο ελληνικό θέατρο και πως κοπιάρει τις δυτικές τάσεις. Αυτό όμως είναι παρωχημένο. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με έντονη θεατρική ζωή και πρωτότυπες ιδέες. Είναι, δε, τόσο μοναδικό που οι Έλληνες χρησιμοποιούν ανοικτούς ιστορικούς χώρους για να ανεβάσουν παραστάσεις. Οι Ευρωπαίοι πρέπει, λοιπόν, να ανακαλύψουν και αυτή την πλευρά του ελληνικού θεάτρου.

Τι σκοπεύετε να αναδείξετε μέσα από τον «Ιούλιο Καίσαρα»;
Είχα κάποιες εικόνες στο μυαλό μου και άρχισα να ερευνώ με ποιο τρόπο θα τις ανέβαζα στη σκηνή. Δεν θέλω να πω πολλά γιατί αφήνω το κοινό να ερευνήσει μόνο του την παράσταση. Οι άνθρωποι είναι έξυπνοι και θέλω να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους. Θέλω να τους δώσω την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν ένα ταξίδι σε πνευματικές αναζητήσεις. Δεν θέλω να μεταφέρω ένα συγκεκριμένο μήνυμα, γιατί όταν το θέατρο κινείται βάσει μόνο ενός μηνύματος, αυτό συνιστά προπαγάνδα. Μισώ την προπαγάνδα, τη θεωρώ αηδιαστική σε όλες τις μορφές τέχνης.

Η παράσταση ανεβαίνει με σύγχρονο τρόπο;
Πιστεύω πως ναι. Κάποιοι ηθοποιοί μού λένε στην πρόβα ότι η φιλοσοφία της παράστασης είναι σύγχρονη. Δεν είναι όμως αυτός ο βασικός σκοπός. Δεν επιζητώ μόνο την επικαιρότητα, άλλωστε αυτή υπάρχει στα ΜΜΕ. Δεν θέλω να τα εκπροσωπήσω, αλλά προτιμώ ο κόσμος να ηρεμήσει. Ερευνώ το διαχρονικό.

Υπάρχει το στοιχείο της μεταφυσικής στην παράστασή σας;
Θα μου άρεσε τα άτομα που κάθονται στη σκοτεινή αίθουσα για δύο ώρες να θυμηθούν ότι είναι ανθρώπινα όντα και όχι κοπάδια ή ζώα. Ότι μπορούν, δηλαδή, να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους ελεύθερα. Δεν εστιάζω, ακόμη, σε θέματα θρησκείας γιατί αυτό αφορά στον καθένα προσωπικά.

Σας λείπει η πατρίδα σας;
Δεν νιώθω ότι άφησα την πατρίδα μου γιατί την επισκέπτομαι συχνά. Η παλιά ομάδα μου βρίσκεται στη Λιθουανία και συνεχίζει τις παραστάσεις.

Tι σας δυσαρεστεί στη Λιθουανία;
Είμαι πολύ απογοητευμένος από την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της χώρας. Με την κατάσταση που διαδραματίζεται τα τελευταία 25 χρόνια, από τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας, αλλά και με την εισχώρηση της Λιθουανίας στην ΕΕ. Από τη μια Ένωση πήγαμε στην άλλη. Στα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης δεν χάσαμε τόσο την ταυτότητά μας όσο τα τελευταία 25 χρόνια.

Όσον αφορά στην Ελλάδα, τι σας προβληματίζει;
Το πρώτο που περνά κρίση είναι ο πολιτισμός. Το κράτος όμως πρέπει να φροντίσει την τέχνη. Δεν υπάρχει η έννοια της επιχορήγησης, ούτε προστατεύεται ο καλλιτέχνης όταν δεν έχει δουλειά.

entertainment.in.gr