Δήμος Αβδελιώδης: Ο Παπαδιαμάντης αφυπνίζει και ρυθμίζει τη χαμένη πυξίδα μας προς την ευτυχία

Μαρία Παπουτσή

«H σύγχρονη «τέχνη», στη μεγάλη πλειοψηφία της, ελλείψει ενός ουμανιστικού συλλογικού οράματος, στην καλύτερή της εκδοχή, προβάλλει τα προσωπικά οράματα ή τις φοβίες των ίδιων των δημιουργών, που χρησιμοποιούν μέσα σ’ αυτά και την καταγγελία της βίας» επισημαίνει ο Δήμος Αβδελιώδης σε συνέντευξή του στο in.gr με αφορμή την παράσταση «To Mυρολόγι της Φώκιας – Το Καμίνι», του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στην οποία υπογράφει τη δραματουργία και τη σκηνοθεσία.

Για τη διαχρονικότητα των έργων του Παπαδιαμάντη ο σκηνοθέτης αναφέρει ότι «ανήκει στους συγγραφείς που ξεφεύγει από την επιφανειακή περιγραφικότητα της ηθογραφίας και φτάνει βαθιά στα αρχέτυπα» και συμπληρώνει «Γράφει και για να αφυπνίσει και να ρυθμίσει τη χαμένη πυξίδα μας προς την ευτυχία».

Κύριο χαρακτηριστικό των παραστάσεων που ανεβάζει, είναι η ανάδειξη του λόγου χρησιμοποιώντας έναν ανανεωμένο και μοντέρνο τρόπο θεατρικής έκφρασης, που στηρίζεται στη διαύγεια και τη σαφήνεια του νοήματος, χωρίς στοιχεία πειραματισμού.

• Η τέχνη σήμερα αντί να θεραπεύει τη βία την αναπαράγει. Πού νομίζετε ότι οφείλεται αυτό;

«Είναι ακριβώς έτσι. H σύγχρονη «τέχνη», στη μεγάλη πλειοψηφία της, ελλείψει ενός ουμανιστικού συλλογικού οράματος, στην καλύτερή της εκδοχή, προβάλλει τα προσωπικά οράματα ή τις φοβίες των ίδιων των δημιουργών, που χρησιμοποιούν μέσα σ’ αυτά και την καταγγελία της βίας. Όταν όμως οι διάφορες μορφές βίας παίρνουν αισθητική μορφή, φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που ήθελαν ίσως να προλάβουν οι δημιουργοί της, γιατί πρώτα πρώτα βιάζουν την όραση και την ακοή με κάτι αποκρουστικό και δυσάρεστο σαν πικρό χάπι, και μετά σιγά σιγά μας εξοικειώνουν και μας εκπαιδεύουν να αποδεχόμαστε, ως κάτι φυσικό και αναγκαίο ίσως, την έκρηξη και την κυριαρχία της ζωώδους πλευράς μας. Δεν είναι τυχαίο πως αυτοί που εφεύραν και καθιέρωσαν την δραματική τέχνη, οι μεγάλοι δραματουργοί του τρίπτυχου αρχαίου Δράματος, δεν έδειχναν ποτέ και για κανένα λόγο πάνω στη σκηνή τη βία ή το φόνο, γιατί γνώριζαν πως οι καλεσμένοι τους θα μάθουν και θα μιμηθούν, αυτό που θα δουν κι αυτό που θ’ ακούσουν».

• Η τέχνη μπορεί να θεραπεύσει το ψυχικό βάρος που δημιουργούν η σύγχυση και τα αδιέξοδα;

«Έχουμε λοιπόν δύο διακριτά είδη τέχνης, αυτήν που μας εκπαιδεύει καθημερινά και ασταμάτητα (γιατί κυριαρχεί ποσοτικά σε όλα τα μέσα) να εξοικειωθούμε και να αποδεχθούμε είτε παθητικά είτε ενεργητικά το έγκλημα, και απέναντι αυτήν την τέχνη που μας επαναφέρει στη λογική και την αισθητική μας κυριαρχία. Το πλεονέκτημα της δεύτερης είναι ανεκτίμητο, γιατί δεν έχει σχέση με τον ρομαντισμό και τη φιλοκαλία, όπως θα μπορούσε κανείς να νομίσει, αλλά με τη λογική τάξη και την πραγματικότητα. Η λεγόμενη θεραπεία που προσφέρει η πραγματική τέχνη, δεν είναι παρά το αξιολογικό κούρδισμα του μυαλού και των αισθήσεών μας, που μας κάνει να παραμένουμε δημιουργικοί και χρήσιμοι χωρίς ταλαντεύσεις και φοβίες στην προσωπική και τη δημόσια μας πρακτική. Στην παθητική θέση δηλαδή του φόβου και της σύγχυσης που μπλοκάρει και ακινητοποιεί το νου, βάζει οδηγό τον δημιουργικό σχεδιασμό και την υλοποίησή του».

• Ποιες θεωρείτε τις μεγαλύτερες αρετές αυτής της παράστασης;

«Με αυτά τα δύο διηγήματα του ο Παπαδιαμάντης ενορχηστρώνει μουσικά και αισθητικά δύο αντίθετες στιγμές· μια στιγμή που οδηγεί ένα κορίτσι στο θάνατο και μια στιγμή που οδηγεί ένα άλλο κορίτσι στη χαρά. Σπάνια βρίσκεις συγγραφείς τέτοιους που καταφέρνουν και να μας ψυχαγωγήσουν και να μας ανοίξουν τα μάτια ταυτόχρονα. Η ηθοποιός μου Αλεξία Φωτιάδου, μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε και να νιώσουμε πεντακάθαρα όλες αυτές τις εικόνες του συγγραφέα, κάνοντας μια μοναδική ερμηνεία. Επίσης το έργο του μεγάλου μας Γλύπτη Αριστείδη Πατσόγλου για την παράσταση, είναι μια θαυμάσια απόδοση μέσα από τη γλυπτική, του ύφους και του πνεύματος του Παπαδιαμάντη».

• Τα έργα του Παπαδιαμάντη είναι διαχρονικά και επίκαιρα μέχρι σήμερα. Πού νομίζετε ότι οφείλεται αυτό;

«Ανήκει στους συγγραφείς που ξεφεύγει από την επιφανειακή περιγραφικότητα της ηθογραφίας και φτάνει βαθιά στα αρχέτυπα. Δεν διαφέρει στο πνεύμα από τους μεγάλους διαχρονικά ποιητές , γιατί με ρεαλισμό και ποίηση ταυτόχρονα συλλαμβάνει την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα σε μια τραγικότητα που ούτε της ανήκει ούτε της ταιριάζει το τραγικό, αφού υπάρχει μέσα σ’ ένα κόσμο θαυμαστό σαν πραγματικό παράδεισο. Γράφει και να αφυπνίσει και να ρυθμίσει τη χαμένη πυξίδα μας προς την ευτυχία».

• Επιλέγετε δύσκολα κείμενα αλλά η ανταπόκριση του κοινού είναι μεγάλη. Πώς το καταφέρνετε;

«O βιωματικός τρόπος της ερμηνείας τους, αναδεικνύει καθαρά και απλά τις εικόνες,τις ιδέες και παράλληλα τα αισθήματα του συγγραφέα τη στιγμή που συλλαμβάνει το έργο του. Έτσι ο θεατής, κάθε ηλικίας και παιδείας, ανακαλύπτει ένα έργο να ξαναζωντανεύει μπροστά του με έναν τρόπο απολαυστικό και πειστικό».

Info
Το «To Mυρολόγι της Φώκιας – Το Καμίνι» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη θα παρουσιάζεται μέχρι την Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2016, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21:00, στο Θέατρο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

entertainment.in.gr