Έρευνα εξηγεί πώς η φονική γρίπη του 1918 μεταπήδησε από τα πουλιά στον άνθρωπο

36

Την ώρα που η Ασία μαστίζεται από την επιδημία της γρίπης των πτηνών, Αμερικανοί και Βρετανοί ερευνητές εξηγούν σε δημοσίευση στο Science πώς η Ισπανική Γρίπη, που προσέβαλλε το μισό πληθυσμό της Γης και σκότωσε 50 εκατομμύρια ανθρώπους το 1918, μεταπήδησε από τα πουλιά στον άνθρωπο.

Οι ερευνητές μελέτησαν δείγματα του ιού που είχαν διατηρηθεί σε εργαστήρια ή βρέθηκαν σε πτώματα θαμμένα στο παγωμένο έδαφος της Αλάσκα. Διαπίστωσαν ότι μια μικρή μετάλλαξη του ιού επέτρεψε στις πρωτεΐνες της επιφάνειάς του, που χρησιμοποιούνται για να προσκολληθεί ο ιός στα κύτταρα, να αναγνωρίζουν και τους αντίστοιχους ανθρώπινους υποδοχείς.

«Η έρευνα αυτή ίσως βοηθήσει να βελτιωθεί η επιτήρηση [νέων επιδημιών]» αναφέρει στο BBC ο σερ Τζον Σκέχελ, επικεφαλής της ομάδας του Εθνικού Ινστιτούτου Ιατρικής Έρευνας της Βρετανίας.

«Αν διαπιστώσουμε ότι η δομή ενός ιού των πτηνών μοιάζει με τη δομή του ιού του 1918 την οποία προσδιορίσαμε, θα γνωρίζουμε ότι δυνητικά αποτελεί απειλή για τον άνθρωπο και πρέπει να παρακολουθείται πιο ενεργά από ό,τι συνήθως» εξηγεί.

Διευκρινίζει όμως ότι η έρευνα δεν μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ασιατικής γρίπης των πτηνών, καθώς ο νέος ιός H5N1 έχει διαφορετική δομή από τον ιό Η1 που προκάλεσε την πανδημία του 1918.

Πάντως με βάση τα μέχρι σήμερα στοιχεία, ο H5N1 δεν έχει μεταλλαχθεί ώστε να αναγνωρίζει και τα ανθρώπινα κύτταρα. προς το παρόν τα κρούσματα σε ανθρώπους που καταγράφονται στην Ασία είναι λίγα και μεμονωμένα.

Η βρετανική ομάδα και η ομάδα του Ίαν Ουίλσον στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Scripps στην Καλιφόρνια μελέτησαν τις «αιμαγλουτινίνες» (HA), πρωτεΐνες σε σχήμα ακίδας που υπάρχουν στην εξωτερική επιφάνεια του ιού και συνδέονται με μοριακούς υποδοχείς στα κύτταρα του υπό επίθεση οργανισμού.

Χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ για να προσδιορίσουν τη δομή των HA, και διαπίστωσαν ότι μια μικρή μόνο μεταβολή του σχήματός τους επέτρεψε στον ιό να προσκολλάται και στα ανθρώπινα κύτταρα εκτός από τα κύτταρα των πτηνών.

Έτσι ο ιός μεταπήδησε από τα πουλιά στον άνθρωπο και στη συνέχεια άρχισε να μεταδίδεται μεταξύ των ίδιων των ανθρώπων. Το αποτέλεσμα ήταν να προσβληθούν ένα δισεκατομμύριο άτομα -το μισό του τότε παγκόσμιου πληθυσμού-, καθιστώντας την Ισπανική Γρίπη την πλέον θανατηφόρο ασθένεια όλων των εποχών.

Η γρίπη δεν αποκλείεται να έπαιξε ρόλο στον τερματισμό του Μεγάλου Πολέμου, καθώς οι στρατιώτες ήταν υπερβολικά άρρωστοι για να πολεμήσουν και τα θύματα της νόσου ήταν περισσότερα από τις απώλειες του πολέμου και για τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.

Η Ισπανική Γρίπη πιθανότατα προήλθε από την Απω Ανατολή, ονομάστηκε όμως έτσι επειδή οι πρώτες αναφορές για την επιδημία προήλθαν από τον Τύπο της Ισπανίας, η οποία δεν συμμετείχε στον πόλεμο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ