Ο πρωταγωνιστής του εμφυλίου στη Γιουγκοσλαβία, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς

31

Πρωταγωνιστής μιας από τις πλέον κρίσιμες και θυελλώδεις περιόδους της ιστορίας των Βαλκανίων, ο επί 13 έτη ισχυρός άνδρας της πρώην Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς σφράγισε με το δικό του τρόπο την έκβαση του εμφυλίου πολέμου της δεκαετίας του 1990.

Ο Μιλόσεβιτς γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου 1941 στο Ποζάρεβατς της υπό ναζιστική κατοχή τότε Γιουγκοσλαβίας. Τα εφηβικά του χρόνια υπήρξαν ταραχώδη, όπως άλλωστε και η μετέπειτα πολιτική του πορεία: ο πατέρας του, Σβέτοζαρ, αυτοκτόνησε ενώ ο Σλόμπονταν ήταν μαθητής λυκείου· η μητέρα του, Στανισλάβα, βρέθηκε απαγχονισμένη δέκα χρόνια αργότερα…

Ο Μιλόσεβιτς εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας το 1959 και άρχισε παράλληλα την επαγγελματική του καριέρα ως τραπεζικός υπάλληλος, εργαζόμενος για την Beogradska Banka (Τράπεζα του Βελιγραδίου).

Σπούδαζε ταυτόχρονα Νομική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, όπου συνάντησε τον Ιβάν Στάμπολιτς, ανατέλλοντα αστέρα τότε του κομμουνιστικού κόμματος και μετέπειτα «μέντορας» του Μιλόσεβιτς.

Ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ακολούθησε αρχικώς τα πολιτικά βήματα του Στάμπολιτς, αλλά εν συνεχεία τον κατηγόρησε ότι «πρόδωσε το σερβικό λαό».

Το 1987, ο Μιλόσεβιτς εμφανίστηκε ως ο ισχυρότερος άνδρας στα πολιτικά πράγματα της Γιουγκοσλαβίας. Η πολιτική του ιδεολογία σφραγίστηκε από εθνικιστικές και σοσιαλιστικές ιδέες.

Έχοντας ήδη εκλεγεί το Μάιο του 1989 πρόεδρος της Σερβίας για ένα χρόνο, επικέντρωσε τη δραστηριότητά του στο Κόσοβο, υποσχόμενος στους Σέρβους -που ήδη αποτελούσαν μειονότητα στην επαρχία- ότι δεν θα τους αφήσει στην τύχη των Αλβανών Κοσοβάρων.

Το ίδιο έτος, η Εθνοσυνέλευση της Σερβίας τροποποιεί το Σύνταγμα, καταργώντας σχεδόν το καθεστώς αυτονομίας που διέπει τις επαρχίες Κοσόβου και Βοϊβοντίνα. Ήταν η σπίθα που δεν θα αργούσε να προκαλέσει ανάφλεξη στα Βαλκάνια…

Μετά τη λήξη του πολέμου στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, κατά τη διάρκεια του οποίου σημειώθηκαν εγκλήματα πολέμου και ακολουθήθηκε πολιτική εθνοκάθαρσης από όλες τις πλευρές, με αποκορύφωμα τη σφαγή της Σρμπρένιτσα, ο Μιλόσεβιτς υπογράφει την ειρηνευτική συμφωνία του Ντέιτον στα τέλη του 1995. Ωστόσο, η ειρήνη δεν είχε ακόμη έρθει στα Βαλκάνια.

Η κατάσταση στο Κόσοβο ήταν έκρυθμη με τους Αλβανούς, που είχαν ήδη στερηθεί ουσιαστικά των δικαιωμάτων τους λόγω των αποφάσεων Μιλόσεβιτς, να οργανώνουν αντάρτικο και επιθέσεις κατά των Σέρβων την ώρα Πληθαίνουν οι πληροφορίες περί βίαιου εκτοπισμού και εθνοκάθαρσης κατά των Αλβανών Κοσοβάρων.

Ακολούθησαν οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ το Μάρτιο του 1999, προκειμένου η Σερβία να αποσύρει το στρατό της από το Κόσοβο και Παραπέμπεται στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία με την κατηγορία της διάπραξης εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας στην επαρχία αυτή.

Το ΝΑΤΟ τερμάτισε στις 10 Ιουνίου 1999 τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, μετά την αποδοχή από το Βελιγράδι των αρχών του ειρηνευτικού σχεδίου της Ομάδας των «Οκτώ», βάσει του οποίου αναπτύχθηκε στο Κόσοβο διεθνής δύναμη ασφαλείας και η πολιτική διοίκηση της περιοχής ανατέθηκε στον ΟΗΕ.

Ο Μιλόσεβιτς εξακολουθεί να κρατά τα ηνία της κατακερματισμένης πλέον Γιουγκοσλαβίας, αλλά στις προεδρικές εκλογές του 2000 δεν καταφέρνει να κερδίσει την πλειοψηφία, την οποία κατακτά η αντιπολίτευση με επικεφαλής τον Βόισλαβ Κοστούνιτσα.

Ωστόσο, ο Μιλόσεβιτς αρνείται να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα και χιλιάδες πολίτες κατεβαίνουν στους δρόμους του Βελιγραδίου ζητώντας την παραίτησή του. Αναγκάζεται τελικώς να παραχωρήσει την εξουσία στις 6 Οκτωβρίου: η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει…

Την 1η Απριλίου 2001 ο Μιλόσεβιτς συλλαμβάνεται στο σπίτι του στο Βελιγράδι με την κατηγορία της κατάχρησης εξουσίας και της διαφθοράς. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους παραδίδεται στη Χάγη και τον Ιούλιο αρχίζει η δίκη του με κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία.

Ο Μιλόσεβιτς αρνείται τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου καθώς και το διορισμό συνηγόρων. Αποφασίζει να αναλάβει ο ίδιος την υπεράσπιση του εαυτού του.

Η δίκη διακόπτεται όμως πολλές φορές λόγω της εύθραυστης υγείας του και των καρδιακών προβλημάτων που αντιμετωπίζει. Το τελευταίο κεφάλαιο γράφτηκε στις 11 Μαρτίου 2006, όταν εντοπίστηκε νεκρός στο κελί όπου κρατείτο…

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ