Οι 44 τρόποι που θα τα κάνουν… 4πέρατα

Δεν υπάρχει μεγαλύτερος πλούτος ερεθισμάτων για να αναπτυχθούν κινητικά, να μάθουν να μιλάνε, να γυμνάσουν το μυαλό τους και, βεβαίως, να καταευχαριστηθούν με την καρδούλα τους από τα παιχνίδια που θα παίξετε μαζί τους. Το επιβεβαιώνει άλλωστε και η επιστήμη!

Της Φλώρας Κασσαβέτη με τη συνεργασία της Έλενας Μπούζα, παιδιάτρου-νεογνολόγου, αναπληρώτριας διευθύντριας Β’ Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών

Απ’ τους γονείς που επιστρέφουν απ’ το μαιευτήριο με το νεογέννητο μωράκι στην αγκαλιά τους οι περισσότεροι δεν μπορούν να φανταστούν ότι μπορούν να παίξουν μαζί του. Άντε κάνα χρόνο αργότερα, όταν πια θα μπορεί να σταθεί όρθιο στα πόδια του να κλωτσήσει την μπάλα ή να χτίσει έναν πύργο με τουβλάκια.

Κι όμως, το παιχνίδι μπορεί να ξεκινήσει απ’ την πρώτη στιγμή που θα φέρετε το μωρό στο σπίτι, κι ίσως ούτε καν υποψιάζεστε τα θαύματα που μπορεί να προσφέρει το παιχνίδι στην ψυχοκινητική ανάπτυξη του μωρού. Η επιστήμη επιβεβαιώνει ότι οι εμπειρίες από τη βρεφική ηλικία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του εγκεφάλου.

Πιο συγκεκριμένα, τα ερεθίσματα είναι εξαιρετικά πολύτιμα για τα μωρά γιατί:

• η ικανότητα μάθησης επηρεάζεται από τα ερεθίσματα και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον,
• ο ανθρώπινος εγκέφαλος ωφελείται από τη διδασκαλία κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής,
• οι εμπειρίες μάθησης το ακολουθούν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Και φυσικά, το παιχνίδι είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος για να εξασφαλιστούν αυτά τα ερεθίσματα, αφού όσο πιο απαλά και αβίαστα είναι τόσο περισσότερες είναι οι συνδέσεις στον εγκέφαλο!

Και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο όταν το παιχνίδι γίνεται με τα πρόσωπα που αγαπά περισσότερο: τη μαμά και τον μπαμπά. Το μωρό μέσα απ’ το παιχνίδι εισπράττει αγάπη και τρυφερότητα, ενώ παράλληλα ενισχύεται το αίσθημα της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας.

Μωρά που δεν έχουν εισπράξει αρκετές δόσεις τρυφερότητας και προσοχής μπορεί να δυσκολευτούν στις διαπροσωπικές σχέσεις όταν ενηλικιωθούν. Αντίθετα, μια ενισχυμένη σχέση με τον αγαπημένο ενήλικο διαμορφώνει παιδιά που αντέχουν το στρες της καθημερινής ζωής.

Ορίστε, λοιπόν, πώς μπορείτε να παίξετε με το μωρό σας απ’ τον πρώτο μήνα της ζωής του. Αρκεί να θυμάστε να βλέπετε τον κόσμο απ’ τα ματάκια του!

0 έως 3 μηνών

Από το δεύτερο μήνα, το νεογέννητο εξελίσσεται σε ένα μωρό με έντονο ενδιαφέρον για ό,τι συμβαίνει γύρω του, καθώς επίσης και με περισσότερο έλεγχο στο σώμα του. Στις έξι περίπου εβδομάδες ανταποδίδει χαμόγελα και ξεκινάει να ανταποκρίνεται συνειδητά. Σε αυτή τη φάση το άγγιγμα και η φωνή σας παίζουν σπουδαίο ρόλο. Το καλύτερο παιχνίδι του μωρού είστε εσείς!

1. Μωρό μου σ’ αγαπώ

Το παρακάτω παιχνίδι ενισχύει το δεσμό του βρέφους με τους γονείς του.

• Κρατήστε το μωρό αγκαλιά και με τα χέρια σας φέρτε το μια κοντά και μια μακριά από το στήθος σας.
• Καθώς το φέρνετε κοντά σας πείτε του «σ’ αγαπώ».
• Όταν λέτε τη λέξη «σ’ αγαπώ», φιλήστε ένα μέρος του σώματος του π.χ. το χεράκι ή το κεφαλάκι.

Τι λέει η επιστήμη

Στοιχεία από έρευνες στο Μόντρεαλ του Καναδά αποκαλύπτουν ότι η αγκαλιά και η σωματική επαφή τόσο με τη μητέρα όσο και με τον πατέρα επηρεάζει θετικά την ανάπτυξη του εγκεφάλου του μωρού, δίνει ώθηση στη φυσική ανάπτυξη και μακροπρόθεσμα ενισχύει την αυτοπεποίθηση του παιδιού, το οποίο μεγαλώνοντας γίνεται πιο ανεξάρτητο και λιγότερο ανασφαλές.

2. Το πρώτο παιχνίδι μνήμης

Τα νεογέννητα ανταποκρίνονται στη μουσική, καθώς από την περίοδο της παραμονής τους στη μήτρα είναι εξοικειωμένα με το ρυθμό της καρδιάς.

• Τοποθετήστε ένα κασετόφωνο κοντά στην κούνια.
• Βάλτε να παίξει ένα CD με απαλή μουσική χωρίς λόγια ή ένα με νανουρίσματα για μωρά.
• Παίξτε για αρκετές μέρες την ίδια μελωδία. Μετά, αφήστε να περάσουν μια-δυο μέρες και ξαναπαίξτε την ίδια μουσική. Παρατηρήστε αν το μωρό δείχνει σημάδια αφύπνισης (π.χ. να κλωτσήσει ή να σηκώσει το κεφαλάκι του), πράγμα που βεβαιώνει ότι θυμάται το συγκεκριμένο ρυθμό.

Τι λέει η επιστήμη

Οι επαναλαμβανόμενοι ρυθμοί, όταν αυτοί είναι απαλοί, είναι ιδιαίτερα κατευναστικοί για τα μωρά, γιατί τους θυμίζουν το περιβάλλον της μήτρας.

3. Αέρας στα χεράκια

Το παιχνίδι που ακολουθεί βοηθά το μωρό να αποκτήσει μια στοιχειώδη αντίληψη των μελών του σώματός του.

• Κρατήστε με το χέρι σας το χεράκι του μωρού και φυσήξτε το.
• Μόλις το φυσήξετε πείτε: «Αυτό είναι το χεράκι του μωρού».
• Στη συνέχεια, φιλήστε τα χεράκια.
• Επαναλάβετε την ίδια διαδικασία με άλλα μέλη του σώματος, π.χ. τα ποδαράκια. Τα περισσότερο μωρά απολαμβάνουν να τα φυσούν στα δάχτυλα της παλάμης, στο λαιμό και στα πατουσάκια.

Τι λέει η επιστήμη

Η αλληλεπίδραση με το γονιό ενισχύει τη γνωστική ικανότητα του μωρού.

4. Μικρός… Ηρακλής

Αυτό το παιχνίδι ενισχύει τα αντανακλαστικά της ανίχνευσης και της αρπαγής.

• Καθίστε στον καναπέ και βάλτε το μωρό με την πλάτη του ν’ ακουμπά στα γόνατά σας.
• Τοποθετήστε το δείκτη του χεριού σας στην παλάμη του μωρού.
• Το μωρό θα σφίξει το δάχτυλό σας, καθώς αυτό είναι ένα αντανακλαστικό των νεογέννητων.
• Κάθε φορά που το μωρό σφίγγει το δάχτυλό σας, πείτε θετικά λογάκια όπως «αγαπούλα μου» ή «τι δυνατός/ ή που είσαι» κοιτώντας το στο πρόσωπο.

Τι λέει η επιστήμη

Και μόνο το να κρατάει το μωρό ένα αντικείμενο με το χέρι του ενισχύει το συντονισμό μεταξύ ματιού και εγκεφάλου.

5. Μα πού πάει;

Προς το παρόν, το μωρό εστιάζει στα 20 – 35 εκ. περίπου -απόσταση κατάλληλη για να εξερευνά το πρόσωπό σας. Κάποια στιγμή, ωστόσο, θα διαπιστώσετε ότι θα αρχίσει να ακολουθεί με το βλέμμα το πρόσωπό σας καθώς κινείστε. Δραστηριότητες που ερεθίζουν την όραση διασφαλίζουν την καλή εξέλιξη της όρασης.

• Κρατήστε μια κόλα χαρτιού ή ένα αντικείμενο με έντονο χρώμα (π.χ. κόκκινο) μπροστά στο πρόσωπο του μωρού.
• Προχωρήστε κρατώντας σταθερά την κόλα ή το χρωματιστό αντικείμενο.
• Μόλις βεβαιωθείτε ότι το μωρό κοιτάει την κόλα ή το αντικείμενο, προχωρήστε σιγά από δεξιά προς τα αριστερά και μετά αντίστροφα.
• Στη συνέχεια, πλησιάστε την κόλα ή το αντικείμενο κοντά και μετά απομακρύνετε ενθαρρύνοντας έτσι το μωρό να ακολουθήσει με τα μάτια. Θα πρέπει, ωστόσο, να σταματήσετε αμέσως μόλις δείτε ότι το μωρό κουράζεται.

Τι λέει η επιστήμη

Μετά τη γέννηση, το μωρό βλέπει μόνο το περίγραμμα των πραγμάτων, επειδή το κέντρο του οπτικού του πεδίου είναι ακόμα θολό. Από τον πρώτο μήνα, ωστόσο, αποκτά σταδιακά την ικανότητα να εστιάζει καλύτερα αν και η πλήρως διόφθαλμη όραση δεν αποκτάται πριν τους τρεις μήνες.

6. Ζωντανός… καθρέφτης

Στους δύο μήνες ζωής το μωρό μπορεί να αναγνωρίσει τα χαρακτηριστικά του προσώπου και αγαπά να κοιτάζει το πρόσωπο της μαμάς και του μπαμπά. Καθώς το μωρό θα παρατηρεί το πρόσωπό σας, το πιθανότερο είναι ότι θα ενθουσιάζεται, θα ανοίγει διάπλατα τα ματάκια και θα κουνάει ποδαράκια και χεράκια. Δώστε του τη δυνατότητα να απολαμβάνει το πρόσωπό σας παίρνοντας διαφορετικές εκφράσεις.

Κρατήστε το μωρό αντικριστά και κοιτάξτε το καταπρόσωπο. Μόλις το μωρό σάς κοιτάξει, μιλήστε του τρυφερά. Αφού βεβαιωθείτε ότι σας προσέχει, κάντε διάφορους ήχους και εκφράσεις. Π.χ.:

• χαμογελάστε,
• σουφρώστε τη μύτη,
• ανοίξτε με έκπληξη τα μάτια,
• ανοιγοκλείστε τα μάτια,
• τραγουδήστε κάνοντας έντονες κινήσεις με το στόμα,
• ανοίξτε και κλείστε το στόμα ή χασμουρηθείτε,
• κάντε ήχους με τα χείλια.

Τι λέει η επιστήμη

Έρευνες αποδεικνύουν ότι τα μωρά από τη στιγμή της γέννησής τους έχουν έμφυτη ανταπόκριση στο ανθρώπινο πρόσωπο. Η επαφή με το βλέμμα είναι η πρώτη επικοινωνία με το μωρό, το οποίο μάλιστα θα το βοηθήσει στο μέλλον να αναπτύξει τις γλωσσικές του δεξιότητες.

7. Ένας τοσοδούλης μίμος

Σε αυτό το στάδιο ανάπτυξης, το μωρό ήδη μαθαίνει να σας αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται. Το πρόσωπό σας, μάλιστα, λειτουργεί σαν καθρέφτης και το μωρό παρατηρώντας το μαθαίνει να ανταποκρίνεται. Βλέποντας τον μπαμπά και τη μαμά να χαμογελούν, ανακαλύπτει ευχαριστημένο ότι μπορεί κι αυτό να κάνει το ίδιο.

• Βεβαιωθείτε ότι το μωρό σάς κοιτάζει κατά πρόσωπο.
• Χαμογελάστε στο μωρό μιλώντας του γλυκά.
• Χαμογελάτε στο μωρό συχνά.
• Το μωρό κάποια στιγμή θα αρχίσει να χαμογελά κι εκείνο.

Τι λέει η επιστήμη

Το πρώτο χαμόγελο, γύρω στις έξι εβδομάδες, έρχεται ως άμεση ανταπόκριση στο χαμόγελο το δικό σας ή του συντρόφου σας. Μεταξύ 1-2 μηνών, το μωρό κοιτάζει όλο και πιο έντονα το πρόσωπό σας, επειδή η όρασή του γίνεται όλο και λιγότερο θολή και βλέπει το χαμόγελό σας και χαμογελά κι εκείνο.

8. Αγκαλιά… μεταφοράς

Ορίστε ένα παιχνίδι που βοηθάει το μωρό να διευρύνει το οπτικό του πεδίο μέσα απ’ την εμπειρία της μετακίνησης.

• Σταθείτε όρθιοι κρατώντας το μωρό αγκαλιά με την πλάτη του να ακουμπάει στο στήθος του και το προσωπάκι του να κοιτάζει ευθεία μπροστά.
• Γυρίστε το μωρό (όχι απότομα) προς διαφορετικές διευθύνσεις, έτσι ώστε να αποκτήσει μια στοιχειώδη αντίληψη του χώρου.
• Μπορείτε να κάνετε το ίδιο βάζοντας με τον τρόπο που αναφέραμε το μωρό στο μάρσιπο.
• Μπορείτε επίσης να επαναλάβετε την άσκηση κρατώντας το μωρό αγκαλιά με το πρόσωπό του να κοιτάει το δικό σας, έτσι ώστε να μπορεί να δει το χώρο πάνω από τον ώμο σας.

Τι λέει η επιστήμη

O συντονισμός μεταξύ όρασης και ισορροπίας είναι ιδιαίτερα χρήσιμος για το μωρό που αρχίζει να μπουσουλάει και να περπατάει.

9. Γυμναστικούλα

Πριν ακόμα γεννηθεί το μωρό σας, ασκούσε τους μυς του μέσα στον αμνιακό σάκο. Όταν είναι ξύπνιο θα παρατηρήσετε ότι δίνει κλοτσιές με δύναμη στον αέρα, ειδικά όταν ανταποκρίνεται σε ερεθίσματα. Η εξάσκηση δυναμώνει τους μυς και διεγείρει το νευρικό σύστημα προετοιμάζοντας το παιδί για το μπουσούλημα και το περπάτημα στο μέλλον.

• Βάλτε το μωρό να ξαπλώσει ανάσκελα και τραβήξτε απαλά τα ποδαράκια προς τα κάτω.
• Αφήστε ελεύθερα τα ποδαράκια και θα παρατηρήσετε ότι το μωρό θα ξαναμαζέψει τα ποδαράκια.
• Επαναλάβετε 3-4 φορές.
• Στη συνέχεια, κρατώντας τα ποδαράκια απ’ τις πατούσες σπρώξτε τα κυκλικά ώστε να κάνουν στο αέρα ποδήλατο.

Τι λέει η επιστήμη

Η ανάπτυξη του νεογέννητου έχει κεφαλοουριαία εξέλιξη. Αυτό σημαίνει ότι οι ασυντόνιστες κινήσεις που κάνει το μωρό στην αρχή της ζωής του οργανώνονται και γίνονται επιδέξιες, ξεκινώντας πρώτα απ’ το κεφάλι, προχωρώντας στη συνέχεια στο υπόλοιπο σώμα και τέλος στα πόδια.

10. Τσουλάει το μωρό; Τσουλάει!

Το παιχνίδι αυτό ευχαριστεί πολύ το μωρό, ενώ συγχρόνως μπορεί να το ηρεμήσει και να το ανακουφίσει από τους κωλικούς.

• Πάρτε μια μεγάλη φουσκωτή μπάλα π.χ. από νάιλον θαλάσσης.
• Βάλτε το μωρό με την κοιλίτσα του πάνω στην επιφάνεια της μπάλας και κρατώντας το καλά αφήστε την μπάλα να κυλήσει.
• Κυλήστε την μπάλα μαζί με το μωρό μπρος και πίσω.
• Καθώς το κάνετε αυτό, βγάλτε έναν ήχο όπως «οοοοοο» ή «ουουου».

Τι λέει η επιστήμη

Η εμπειρία της μετακίνησης κυριολεκτικά συναρπάζει τα μωρά και εξασφαλίζει ένα καλό ερέθισμα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου.

11. Ρυθμός και μπλα μπλα

Μπορεί να μην είναι σε θέση να καταλάβει τι λέτε, όμως η φωνή της μαμάς και του μπαμπά παίζει σπουδαίο ρόλο για το νεογέννητο, ενώ το τραγούδι ενισχύει το δεσμό μεταξύ γονιού και παιδιού. Γι’ αυτό:

• Μιλήστε για όλα όσα κάνετε μαζί με το μωρό. Τώρα θα αλλάξουμε την πάνα, τώρα θα ντυθούμε, τώρα θα κάνουμε μπάνιο. Περιγράψτε με απλά λόγια ακριβώς τι κάνετε.
• Τραγουδήστε τραγουδάκια του νερού όταν το κάνετε μπάνιο, νανουρίσματα όταν έρθει η ώρα του ύπνου, τραγουδάκια μέτρησης όταν μετράτε τα δαχτυλάκια του.
• Τι λέει η επιστήμη
• Όσο μιλάτε στο μωρό, τόσο εκείνο απομνημονεύει λέξεις που θα χρησιμοποιήσει αργότερα. Μιλώντας του και τραγουδώντας του ενισχύεται τη διαδικασία εκμάθησης νέων λέξεων.

3-6 μηνών

Το μωρό αναπτύσσεται τόσο σε δύναμη όσο και σε ικανότητα και κάθε νέα εμπειρία αποθηκεύεται πλέον στη μνήμη του. Οι ελεγχόμενες κινήσεις, η βελτιωμένη όραση και τα νέα επίπεδα συντονισμού και κατανόησης κάνουν το μωρό να ανταποκρίνεται με ακόμα μεγαλύτερο ενθουσιασμό στο παιχνίδι με τα αγαπημένα του πρόσωπα.

12. Παιχνίδι ανατομίας

Το μωρό νιώθει τα διαφορετικά σημεία του σώματός του.

• Χρησιμοποιώντας το δείκτη και το μέσο αγγίξτε με τρία απαλά χτυπηματάκια διαφορετικά σημεία στο πρόσωπο και στο σώμα του μωρού.
• Πείτε «πού είναι η μυτούλα;» και αγγίξτε τη.
• Επαναλάβετε αγγίζοντας άλλα σημεία, όπως το πηγούνι, τα αυτάκια, το στοματάκι.
• Αντιστρέψτε τους όρους παίρνοντας με το χέρι σας το χεράκι του μωρού και λέγοντας «πού είναι η μύτη της μαμάς;» και βάλτε το χεράκι του πάνω στη μύτη σας.

Τι λέει η επιστήμη

Αγγίζοντας απαλά το μωρό ενισχύεται το αίσθημα ασφάλειας και το ενθαρρύνετε μεγαλώνοντας να ανεξαρτητοποιηθεί πιο γρήγορα.

13. Πάνω – κάτω

Το παιχνίδι αυτό δυναμώνει την πλάτη και το λαιμό του μωρού προετοιμάζοντάς το για το μπουσούλημα.

• Ξαπλώστε στο κρεβάτι ή στον καναπέ και βάλτε το μωρό πάνω στην κοιλιά σας.
• Πιάστε το με τα χέρια σας από το στήθος και σηκώστε το σιγά-σιγά -όχι απότομα- ψηλά πάνω από το πρόσωπό σας.
• Πείτε «πού είναι το μωρό;» και φέρτε το πάλι κάτω.

Τι λέει η επιστήμη

Δύναμη και ισορροπία είναι ό,τι χρειάζεται το μωρό για να μάθει να μπουσουλά.

14. Πού πάει το ζωάκι;

Στόχος σας είναι το μωρό να ακολουθεί με το βλέμμα του το παιχνίδι. Φροντίστε να σταματήσετε αμέσως μόλις διαπιστώσετε ότι κουράζεται ή χάνει το ενδιαφέρον του.

• Κρατήστε ένα μικρό χρωματιστό παιχνιδάκι (κατά προτίμηση κόκκινο) στο χέρι σας και πείτε «Πού είναι το ζωάκι;». Πείτε μετά:
• «Είναι πάνω;» και ανεβάζοντας το παιχνίδι ψηλά κοιτάξτε κι εσείς ψηλά.
• «Είναι κάτω;» κατεβαίνοντας ολόκληρη στο πάτωμα.
• «Είναι από εδώ» γέρνοντας ολόκληρο το σώμα σας από τη μια πλευρά «ή από εκεί» κάνοντας την ανάλογη κίνηση.

Τι λέει η επιστήμη

Μετακινώντας το σώμα σας μαζί με το παιχνίδι ερεθίζετε την περιέργεια του μωρού και το προκαλείτε να σας μιμηθεί εγκλωβίζοντας τελικά το βλέμμα του στο αντικείμενο, κάτι που ενισχύει την προσοχή και αυτοσυγκέντρωση.

15. Βαρελάκι

Όταν το μωρό αρχίσει να γυρίζει από μπρούμυτα ανάσκελα ή λίγο πριν, μπορείτε να δοκιμάσετε αυτό το παιχνίδι που βοηθάει να δυναμώσουν το στήθος και τα χέρια.

• Βάλτε το μωρό μπρούμυτα μέσα στην κούνια.
• Κρατήστε ένα κουκλάκι ή αντικείμενο (κατά προτίμηση με έντονο χρώμα) δίπλα απ’ το προσωπάκι του μωρού.
• Μόλις δείτε ότι το μωρό το παρακολουθεί, κινήστε σιγά-σιγά το κουκλάκι και περάστε το πάνω από το κεφαλάκι του λέγοντας «πού πάει το αρκουδάκι;».
• Το μωρό ακολουθώντας με το βλέμμα του το κουκλάκι είναι πιθανό να γυρίσει από μπρούμυτα ανάσκελα.

Τι λέει η επιστήμη

Το να γυρίσει το μωρό από μπρούμυτα ανάσκελα κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου της ζωής του αποτελεί ορόσημο στην κινητική του εξέλιξη.

16. Ποιο είναι το μωρό;

Θα διαπιστώσετε πόσο προσεκτικά παρατηρεί το μωρό τον εαυτό του παίζοντας αυτό το παιχνίδι.

• Καθίστε κρατώντας το μωρό αγκαλιά μπροστά σ’ έναν καθρέφτη που να ξεκινά, κατά προτίμηση, από το πάτωμα.
• Πείτε «ποιο είναι αυτό το μωρό;».
• Σηκώστε το χεράκι του μωρού και κάντε «γεια σου».
• Μετά, σηκώστε το ποδαράκι του και κάντε πάλι «γεια σου».
• Στη συνέχεια, πάρτε τα χεράκια του και χτυπήστε παλαμάκια.

Τι λέει η επιστήμη

Το παιχνίδι αυτό δίνει την ευκαιρία στο μωρό να σχηματίσει μια πρώτη εικόνα του εαυτού του.

17. Παιχνίδια με κουνήματα

Ενισχύστε την αίσθηση του μωρού για διασκέδαση παίζοντας παιχνίδια με κουνήματα.

• Βάλτε το μωρό να καθίσει στα πόδια σας. Κουνήστε ρυθμικά τα γόνατά σας λέγοντας ένα σύντομο τραγουδάκι.
• Μόλις τελειώσει το τραγούδι, θα παρατηρήσετε ότι το μωρό σας θα σας δείξει με επιφωνήματα ότι θέλει κι άλλο.
• Μπορείτε ακόμα όταν τελειώσει το τραγούδι να ανοίξετε τα γόνατά σας αφήνοντας το μωρό να πέσει στον καναπέ.
• Δοκιμάστε ακόμα να:
• κρατήσετε το μωρό κάτω από τις μασχάλες και να το χορέψετε στο ρυθμό της μουσικής,
• βάλτε μουσική και χορέψτε κρατώντας το αγκαλιά.

Τι λέει η επιστήμη

Το να τραγουδήσετε και να χορέψετε με το μωρό είναι το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε για να ενισχύσετε το δεσμό μεταξύ σας. Ο συνδυασμός ρυθμού και κίνησης δημιουργεί συνδέσεις στον εγκέφαλο.

18. Οι πρώτοι φίλοι

Οι μαριονέτες μπορεί να αποτελέσουν πηγή διασκέδασης για το μωρό αφού, όπως ήδη αναφέραμε, στα μωρά αρέσει να βλέπουν πρόσωπα. Φτιάξτε μια ομάδα φίλων από μαριονέτες χρησιμοποιώντας παλιά γάντια ή κάλτσες και:

• δείξτε στο μωρό πώς μπορούν να του μιλήσουν, να το γαργαλήσουν και να το φιλήσουν,
• δοκιμάστε μετά να εμφανίσετε από διαφορετικό σημείο το κουκλάκι, π.χ. από την αριστερή μεριά πάνω από το κεφάλι του.
• Κρατήστε τη μαριονέτα μπροστά στο μωρό ώστε να την επεξεργαστεί και να παίξει με αυτή.

Τι λέει η επιστήμη

Στην αρχή, το μωρό δεν είναι πολύ σίγουρο τι πρέπει να κάνει με τις μαριονέτες. Μετά από λίγα λεπτά παιχνιδιού αισθάνεται πιο σίγουρο και θα καταβάλλει προσπάθεια να τις φτάσει, πράγμα που δυναμώνει τους μυς του.

19. Από το ένα χέρι στο άλλο

Το μωρό σε αυτή τη φάση θα αρχίσει να περνά αντικείμενα από το ένα χέρι στο άλλο με τη χούφτα του, καθώς τα επεξεργάζεται. Για να το βοηθήσετε να τα καταφέρει:

• Δώστε του έναν κρίκο μεσαίου μεγέθους ή μια ελαφριά κουδουνίστρα ή ένα παιδικό κρίκο με κλειδιά.
• Κουνήστε το χέρι στο οποίο κρατά το παιχνίδι.
• Δείξτε του πώς να το πάει στο άλλο χέρι.
• Χαλαρώστε το άλλο χέρι έτσι ώστε να αφήσει το παιχνίδι και φιλήστε το.
• Μπορείτε να δοκιμάστε να βάλετε και τα δύο χέρια πάνω στο παιχνίδι. Το μωρό στην αρχή της προσπάθειάς του να περάσει το αντικείμενο από το ένα χέρι στο άλλο μπορεί να το τραβάει και με τα δύο χεράκια.

Τι λέει η επιστήμη

Ένα ακόμα ορόσημο εξέλιξης. Αυτό το παιχνίδι δυναμώνει τη λεπτή δεξιότητα και το συντονισμό ματιού και χεριού.

20. Τραγουδάκια δράσης

Το μωρό σε αυτή τη φάση όχι μόνο παρατηρεί ό,τι κάνετε, αλλά θέλει να σας δείξει ότι θέλει κι αυτό να παίξει και να κάνει το ίδιο μ’ εσάς. Υπάρχουν πολλά τραγουδάκια που μπορείτε να τραγουδήσετε στο μωρό ενισχύοντας την αλληλεπίδραση μεταξύ σας. Να θυμάστε ότι το μπράβο ενισχύει την αυτοπεποίθησή του.

• Τραγουδήστε τραγουδάκια που συνοδεύονται με κινήσεις των χεριών όπως «Πλάθω κουλουράκια», «Αχ, κουνελάκι», «Μια ωραία πεταλούδα».
• Στην αρχή, θα πρέπει να κρατάτε τα χεράκια του μωρού καθώς τραγουδάτε, ώστε να μπορεί να ακολουθεί την κίνηση.
• Αργότερα θα το κάνει μόνο του μόλις σας ακούσει να τραγουδάτε.

Τι λέει η επιστήμη

Τα τραγουδάκια δράσης όχι μόνο ενθαρρύνουν το μωρό να χρησιμοποιήσει τα άκρα του και να βελτιώσεις τις κινητικές του δεξιότητες, αλλά και να συνδέει συγκεκριμένους ρυθμούς με συγκεκριμένες κινήσεις και λέξεις.

6-9 μηνών

Καθώς οι φυσικές του δεξιότητες αναπτύσσονται διαρκώς, το μωρό αρχίζει να δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον κόσμο γύρω του και αποκτά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, αν και είναι πολύ πιο ευτυχισμένο και ασφαλές όταν είναι μαζί σας. Καθώς πλέον μπορεί να καθίσει, αποκτά μια νέα οπτική για το περιβάλλον του συμμετέχοντας πιο ενεργητικά στο παιχνίδι.

21. Παιχνίδια στον καθρέφτη

Η αλληλεπίδραση με το είδωλο στον καθρέφτη είναι ένα πολύ καλό οπτικό ερέθισμα που ωθεί το μωρό να συνειδητοποιήσει τον εαυτό του. Γι’ αυτό και θα παρατηρήσετε ότι οι περισσότεροι πίνακες δραστηριότητας για μωρά έχουν καθρεφτάκια πάνω.

Ορίστε τι μπορείτε να κάνετε μπροστά στον καθρέφτη:

• Χαμογελάστε.
• Κουνήστε διαφορετικά μέρη του σώματός σας.
• Κάντε γκριμάτσες με ήχους ή φωνές ζώων.
• Φέρτε το μωρό κοντά και μακριά στο είδωλό του.

Τι λέει η επιστήμη

Σημαντικό βήμα είναι και μόνο να κοιτάξει το μωρό, να χαμογελάσει ή να προσπαθήσει να πιάσει το είδωλό του, κι ας μην ξέρει ότι πρόκειται για τον εαυτό του. Επίσης, εντυπωσιάζεται καθώς βλέπει απέναντί του το οικείο πρόσωπο της μαμάς, ενώ ταυτόχρονα νιώθει ότι το κρατά αγκαλιά. Μεγαλώνοντας, θα διαπιστώσετε ότι αρχίζει να καταλαβαίνει τη σχέση μεταξύ ειδώλου και προσώπου, κι αν το χαιρετήσετε μέσα απ’ τον καθρέφτη είναι πιθανό να γυρίσει να σας κοιτάξει.

22. Το παιχνίδι της εξαφάνισης

Μετά τον πέμπτο με έκτο μήνα της ζωής του, είναι η κατάλληλη στιγμή για να μάθετε το μωρό σας την αρχή ότι κάτι εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα κι όταν δεν το βλέπει.

• Καθίστε στο πάτωμα με το μωρό κρατώντας με τα χέρια ένα αγαπημένο αντικείμενο (κουκλάκι, μπαλάκι) και κουνήστε το μπροστά του.
• Μετά βάλτε το πίσω απ’ την πλάτη και πείτε «Πού πήγε;», αφήνοντας για μερικά δευτερόλεπτα το αντικείμενο κρυμμένο.
• Στη συνέχεια, φέρτε το πάλι μπροστά και πείτε με ενθουσιασμό: «Νάτο!»
• Επαναλάβετε! Σύντομα θα δείτε το μικρό σας να αναμένει την εμφάνιση του αντικειμένου με ενθουσιασμό.
• Την επόμενη φορά, εντείνετε την προσμονή του μωρού λέγοντας «είναι ψηλά στον ουρανό;» κοιτώντας πάνω, «είναι κάτω στο πάτωμα;» κοιτώντας κάτω. Καθώς μεγαλώνει το ίδιο, θα αναζητά το αντικείμενο και θα γελάει.

Τι λέει η επιστήμη

Τέτοιου είδους παιχνίδια ενισχύουν τη μνήμη, τη συγκέντρωση και την προσοχή. Σε συναισθηματικό επίπεδο μαθαίνουν στο παιδί πώς να αντέχει τις στρεσογόνες καταστάσεις της καθημερινότητας και να αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά το άγχος του αποχωρισμού.

23. Το παιχνίδι της ανακάλυψης

Σε αυτή τη φάση μπορείτε να παίξετε το παιχνίδι της εξαφάνισης ενθαρρύνοντας το παιδί να βρει μόνο του το κρυμμένο αντικείμενο.

• Κρύψτε ένα αρκουδάκι κάτω από μια λεκάνη ή ένα μαξιλάρι λέγοντας «Πού πήγε;». Σηκώστε τη λεκάνη για να εμφανιστεί το αρκουδάκι και πείτε «Νάτο!».
• Το μωρό θα θέλει να το ξανακάνετε. Γι’ αυτό θα χρειαστεί να επαναλάβετε 2-3 φορές την ίδια διαδικασία.
• Δείξτε του πώς να σηκώνει με το χεράκι του τη λεκάνη ή το μαξιλάρι.
• Στη συνέχεια, πείτε «Πού πήγε το αρκουδάκι;», δίνοντας χρόνο στο μωρό να το βρει.
• Χρησιμοποιήστε δύο λεκάνες ή δύο μαξιλάρια για να δυσκολέψετε το παιχνίδι.

Τι λέει η επιστήμη

Τα παιχνίδια αυτού του είδους ενισχύουν την αντίληψη και την προσοχή.

24. Παιχνίδι με την μπάλα

Το μωρό τρελαίνεται για αντικείμενα που κινούνται, ειδικά αν μπορεί να τα ελέγξει. Αυτό το παιχνίδι αναπτύσσει την οπτική και κινητική δεξιότητα του μωρού.

• Βάλτε μπρούμυτα το μωρό στο πάτωμα (φροντίστε τα γόνατα να είναι καλυμμένα) και στη συνέχεια καθίστε με το σύντροφό σας αντικριστά σε απόσταση μεταξύ σας και 50 περίπου εκατοστών από το σώμα του μωρού.
• Κυλήστε μια χρωματιστή μπαλίτσα έτσι ώστε να περνά μπροστά από το πεδίο όρασης του μωρού.
• Στην αρχή, θα παρακολουθεί με ένταση την μπάλα καθώς θα κινείται από τη μια πλευρά στην άλλη, αλλά σύντομα θα αρχίσει να αναμένει αυτή την κίνηση και να θέλει να την πιάσει.

Τι λέει η επιστήμη

Οι οπτικές δεξιότητες του μωρού έχουν αναπτυχθεί πλέον τόσο που είναι σε θέση να κρίνει πόσο μακριά είναι ένα παιχνίδι και να προσπαθεί να το πιάσει.

25. «Κου κου τα»

Καθώς το μωρό έχει αποκτήσει μια στοιχειώδη αντίληψη του περιβάλλοντος και η όραση του έχει βελτιωθεί, μπορείτε να αρχίσετε να παίζετε το πρώτο κρυφτούλι.

• Καθίστε με το μωρό στο πάτωμα.
• Πάρτε μια πετσέτα και βάλτε την πάνω στο κεφάλι έτσι ώστε το πρόσωπο σας να μη φαίνεται.
• Μετά πείτε «κου κου τα» και τραβήξτε την πετσέτα ώστε να εμφανιστεί το πρόσωπό σας.
• Αυτό το παιχνίδι σύντομα θα φέρει γελάκια στο μωρό κι όσο πιο πολύ το επαναλαμβάνετε τόσο περισσότερο θα διασκεδάζει.
• Δοκιμάστε να βάλετε την πετσέτα και στο κεφαλάκι του μωρού κάνοντας το ίδιο.
• Μετά, αφήστε την για να δείτε αν θα την τραβήξει μόνο του.
• Μπορείτε να δοκιμάσετε επίσης να κρυφτείτε πίσω από την πόρτα εμφανίζοντας το κεφάλι σας με το χαρακτηριστικό σύνθημα «κου κου τα».

Τι λέει η επιστήμη

Έρευνα στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα έδειξε ότι το «κου κου τα» ενισχύει τη γλωσσική ανάπτυξη, καθώς διδάσκει την κατά πρόσωπο επικοινωνία. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές και τα μωρά τις αγαπούν όλες. Παρόλο που μοιάζει με «αθώο» παιχνίδι, μαθαίνει στο μωρό να περιμένει τη σειρά του, την αναμονή και την προσδοκία. Κυρίως, όμως, το μωρό μαθαίνει ότι ακόμα κι αν δε βλέπει το πρόσωπο σας είστε ακόμα εκεί. Τα παιχνίδια αυτά προετοιμάζουν το παιδί για τις πιο περίπλοκες σχέσεις αργότερα στη ζωή, καθώς ενισχύεται ο δεσμός και μειώνεται το άγχος του αποχωρισμού.

26. Παιχνίδι προσμονής

Παιχνίδια όπως «Πάει ο λαγός να πιει νερό» αρέσουν στα μωρά, γιατί προκαλούν αισθητηριακή διέγερση.

• Επαναλαμβάνετε το ίδιο τραγουδάκι αρκετές φορές παρατηρώντας πόσο θα χρειαστεί για να μάθει το μωρό να περιμένει στο τέλος το γαργάλημα.
• Αν αρχίσει να γελάει στο τέλος του τραγουδιού, πάει να πει πως ξέρει τι το περιμένει.
• Δοκιμάστε να «επισκεφθεί» το λαγουδάκι διάφορα σημεία του σώματος του μωρού, π.χ. τις πατουσίτσες ή την κοιλίτσα.

Τι λέει η επιστήμη

Χάρη στη βελτιωμένη του μνήμη, το μωρό μαθαίνει τι να προσμένει στο τέλος του παιχνιδιού.

27. Πορεία μετ’ εμποδίων

Ένα πρακτικός και διασκεδαστικός τρόπος για να παίξετε με το μωρό όταν αυτό έχει αρχίσει να κινείται βοηθώντας το να αναπτύξει την ικανότητά του να μπουσουλάει.

• Φτιάξτε ένα μικρό βουνό από μαξιλάρια στο πάτωμα.
• Κρυφτείτε πίσω από τα μαξιλάρια για να το ενθαρρύνετε να σκαρφαλώσει πάνω τους για να σας βρει.

Τι λέει η επιστήμη

Το σκαρφάλωμα γεμίζει ικανοποίηση το μωρό, ενώ ο συντονισμός και η ισορροπία που αναπτύσσει το προετοιμάζουν για το ανέβασμα σε πραγματικές σκάλες.

28. Πέφτουν πέφτουν… τα κλειδιά

Τα κλειδιά είναι ένα αγαπημένο αντικείμενο για τα μωρά. Κάνουν θόρυβο, έχουν διαφορετικά σχήματα, ξεχωρίζουν το ένα από το άλλο και κρατιούνται εύκολα. Επίσης, σε αυτή την ηλικία αρέσει στα μωρά να πετούν κάτω αντικείμενα, όχι για να σας εκνευρίσουν, αλλά για να απολαύσουν τη διαδικασία να τα σηκώσετε και να τους τα ξαναδώσετε. Μην του κόβετε τη φόρα. Αν δε θέλετε να το κάνει όταν είστε έξω από το σπίτι να του τα δίνετε μόνο όταν είστε μέσα.

Τι λέει η επιστήμη

Η λεπτή κινητικότητα ακολουθεί διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης από την κινητική εξέλιξη, όμως είναι εξίσου σημαντική. Το παιχνίδι με τα κλειδιά ενθαρρύνει τη λεπτή κινητικότητα στα μικρά χεράκια.

29. Ζούληξέ το!

• Τα μωρά αγαπούν τα λαστιχένια παιχνίδια που κάνουν θόρυβο. Αρκεί να καταφέρουν να το κάνουν μόνα τους! Γι’ αυτό, μη ζουλάτε εσείς το παιχνίδι.
• Βάλτε το παιχνίδι μέσα στο χέρι του μωρού και ζουλήξτε το μαζί για να καταλάβει ότι πρέπει να βάλει δύναμη για να ακουστεί ο ήχος.

Τι λέει η επιστήμη

Η εξάσκηση έχει θετική επίπτωση στα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με την κίνηση. Τα λαστιχένια παιχνίδια που βγάζουν ήχο όταν τα πιέζει το βοηθούν ν’ αναπτύξει τις δεξιότητες χειρισμού και μαθαίνει τη δύναμη που έχει πάνω στα πράγματα.

30. Παιχνίδι αφής

Ο έλεγχος των χεριών του μωρού γίνεται όλο και πιο εκλεπτυσμένος. Συχνά δείχνει μαγεμένο από τη διαφορετική υφή των αντικειμένων, π.χ. από ένα μαλακό πετσετέ ύφασμα ή σατέν. Δώστε του κομμάτια. Φτιάξτε ένα δειγματολόγιο με κομμάτια από υφάσματα για να το βλέπετε όταν είστε μαζί.

Τι λέει η επιστήμη

Η διέγερση της αίσθησης της αφής είναι κατευναστική για το μωρό. Επίσης, τα παιχνίδια που διεγείρουν τις αισθήσεις είναι πολύ σημαντικά στη διαδικασία εξέλιξης του μωρού, μέσα σε αυτές και η αφή.

31. Αφ’ υψηλού

Ένα παιχνίδι που μπορεί να παίξει ο μπαμπάς με το μωρό. Τώρα που το μωρό κάθεται και στηρίζει την πλατούλα του, πείτε στον μπαμπά να βάλει το παιδάκι πίσω στον αυχένα του κρατώντας του τα χεράκια. Εσείς σταθείτε μπροστά του σε απόσταση μισού μέτρου περίπου και κάντε διάφορες κινήσεις τις οποίες ο μπαμπάς θα πρέπει να μιμηθεί κρατώντας το μωρό. Π.χ.:

• Περπατήστε κάνοντας έναν κύκλο.
• Βαδίστε σιγά και μετά πιο γρήγορα.
• Πηδήξτε ελαφρώς.

Τι λέει η επιστήμη

Ένα παιχνίδι που ενισχύει την αίσθηση ισορροπίας.

32. Τραγούδι στη γλώσσα του

Στη φάση αυτή το μωρό βαβίζει με επαναλαμβανόμενες συλλαβές όπως μπα μπα μπα, μα μα μα, ντα ντα ντα. Μιμηθείτε τους ήχους που κάνει. Αυτοί οι ήχοι θα γίνουν σύντομα λέξεις. Όταν το μωρό βαβίζει, μπορείτε να επαναλαμβάνετε τις συλλαβές που λέει ή και να φτιάξετε προτάσεις με αυτές, πράγμα που ενισχύει τη μεταξύ σας αλληλεπίδραση. Επίσης, μπορείτε να τραγουδήσετε ένα αγαπημένο τραγούδι χρησιμοποιώντας μια από τις αγαπημένες του συλλαβές.

• Διαλέξτε μια λέξη ή ήχο που λέει συχνά το μωρό, π.χ. ντα.
• Τραγουδήστε το τραγούδι π.χ. «Αχ, κουνελάκι» με τον ίδιο ρυθμό επαναλαμβάνοντας διαρκώς τη λέξη ντα.

Δηλαδή:

ντα ντα ντα ντα ντα

ντα ντα ντα ντα

ντα ντα ντα ντα ντα ντα

Τι λέει η επιστήμη

Τα μωρά μπορούν να αναγνωρίσουν τη μία γλώσσα από την άλλη και σύντομα αρχίζουν να δίνουν σημασία στους ήχους και στις λέξεις που έχουν σημασία. Το βάβισμα του μωρού μοιάζει με πραγματική ομιλία κι έχει διαφορετικούς ήχους όπως «π», «μπ» και «μ».

Η αλληλεπίδραση με το γονιό ενθαρρύνει το μωρό να μιλήσει.

9-12 μηνών

Το μωρό σε αυτή τη φάση κατανοεί τη γλώσσα ακόμα κι αν δε μιλάει και προσπαθεί να επικοινωνήσει με κάθε τρόπο, αντλώντας μεγάλη ευχαρίστηση όταν παίζει μαζί σας. Συμπεριφέρεται σαν μεγάλο παιδί και προσπαθεί να σας μιμηθεί ό,τι κι αν κάνετε. Είναι γεμάτο ζωντάνια κι ενέργεια κι έχει ανάγκη από αγάπη και στοργή, πράγμα που αντλεί και από την αλληλεπίδραση που εξασφαλίζει το παιχνίδι μαζί σας.

33. Αναζητώντας τον κρυμμένο… ήχο

Πρόκειται για μια παραλλαγή του παιχνιδιού της εξαφάνισης το οποίο περιλαμβάνει και ακουστικό ερέθισμα. Πάρτε ένα μουσικό παιχνίδι, κουρδίστε το και κρύψτε το κάτω από ένα μαξιλάρι.

• Πείτε «Μα που είναι η μουσική;».
• Καθώς το μωρό θα κατευθύνεται προς τον ήχο, ενθαρρύνετε την αναζήτησή του.
• Μόλις πλησιάσει κοντά, σηκώστε το μαξιλάρι και πείτε «Νάτο!».
• Επαναλάβετε αφήνοντας την επόμενη φορά το μωρό να σηκώσει το μαξιλάρι.

Τι λέει η επιστήμη

Η μουσική βελτιώνει τη μελλοντική ικανότητα του μωρού να σκέφτεται αφηρημένα και να υπολογίζει το χώρο. Το να ακούει την πηγή του ήχου και να αναζητά την πηγή του είναι ένα καλό παιχνίδι για να αναπτύξετε την ακουστική προσοχή.

34. Παιχνίδια στο νερό

Απ’ τη στιγμή που μπορεί να καθίσει, μπορείτε να το αφήνετε λίγα λεπτά να παίζει με το νερό μέσα στο μπανάκι -πάντα υπό την επίβλεψή σας.

• Δώστε του πλαστικά κυπελλάκια και δείξτε του πώς να τα γεμίζει και να τα αδειάζει.
• Μπορείτε ακόμα να γεμίσετε ένα μπολάκι παγάκια και να ρίχνετε κάθε φορά ένα παγάκι στο μπανάκι του μωρού δείχνοντάς του πώς να το πιάνει με το κυπελλάκι. Είναι αστείο να το βλέπετε να προσπαθεί να τα καταφέρει.

Τι λέει η επιστήμη

Τα παιχνίδια γεμίσματος-αδειάσματος βοηθούν το μωρό να εξασκηθεί όσον αφορά τις κινήσεις των χεριών του και να αναπτύξει την επιδεξιότητα του και το συντονισμό χεριών-ματιών.

35. Το παιχνίδι του πάρε-δώσε

Παίξτε με το μωρό το παιχνίδι «δίνω και παίρνω», προσφέροντάς του κάτι καινούργιο να δει και ζητώντας το πίσω μετά, όταν έχει τελειώσει την εξερεύνησή του. Αν σας το δίνει πίσω, να το επαινείτε.

Τι λέει η επιστήμη

Αν και το μωρό είναι ακόμα πολύ μικρό για να γνωρίζει την έννοια της μοιρασιάς, ένα απλό παιχνίδι όπως το να του δίνετε και να του παίρνετε κάτι οικοδομεί σιγά-σιγά αυτή την ιδέα στο μυαλό του.

36. Μέσα – έξω

Με αυτό το παιχνίδι ενισχύετε τη χωροταξική αντίληψη του μωρού. Ξεκινήστε με το μέσα-έξω, που είναι το πιο εύκολο, και συνεχίστε με το πάνω-κάτω.

• Πάρτε μια χαρτοσακούλα μαναβικής και βάλτε μέσα το αγαπημένο παιχνιδάκι του παιδιού π.χ. ένα κουκλάκι.
• Βοηθήστε το μωρό να βρει το παιχνίδι και να το βγάλει έξω.
• Βάλτε το πάλι μέσα και παίξτε το παιχνίδι ξανά και ξανά.
• Δώστε έμφαση στις λέξεις «μέσα», «έξω».
• Τι λέει η επιστήμη

Τα παιχνίδια αντίληψης του χώρου εισάγουν προμαθηματικές έννοιες, που ενισχύουν τις μελλοντικές μαθηματικές ικανότητες του παιδιού.

37. Το παιχνίδι του αρακά

Τα μωρά αγαπούν να τρώνε με τα χέρια. Όταν παίρνουν με το χεράκι τροφές και τις βάζουν στο στόμα, νιώθουν ότι έχουν έλεγχο και αισθάνονται πολύ όμορφα. Το παιχνίδι αυτό βοηθάει το μωρό να αναπτύξει τη λεπτή κινητικότητα.

• Βάλτε το μωρό να κάτσει στο ειδικό καρεκλάκι και απλώστε στην καθαρή επιφάνεια του τραπεζιού κομμάτια από βρασμένο καρότο και καλοβρασμένο αρακά.
• Καθοδηγήστε τα χεράκια του πάνω στις τροφές και δώστε του το παράδειγμα βάζοντας μερικά κομμάτια στο στόμα σας.
• Αφήστε το να πειραματιστεί μόνο του.

Τι λέει η επιστήμη

Το πράσινο και το πορτοκαλί των συγκεκριμένων λαχανικών είναι ένα καλό οπτικό ερέθισμα ενώ το μωρό εξασκείται στο συντονισμό ματιού και χεριού, καθώς προσπαθεί να συντονίσει τις κινήσεις του ώστε να βάλει μικρά κομματάκια τροφής στο στόμα.

38. Ποιος είναι αυτός;

Εκτός από το ξεφύλλισμα των πρώτων παιδικών βιβλίων, που είναι πολύ σημαντικό για το μωρό σας, γύρω στο 12ο μήνα πάρτε το φωτογραφικό άλμπουμ και καθίστε στον καναπέ κρατώντας το παιδί στην αγκαλιά σας. Θα εκπλαγείτε με όσα ξέρει.

• Βρείτε μια φωτογραφία ενός μέλος της οικογένειας.
• Πείτε «Να ο μπαμπάς» και δείξτε με το δάχτυλο.
• Στη συνέχεια, ζητήστε απ’ το παιδί να σας δείξει πού είναι ο μπαμπάς.
• Συνεχίστε να παίζετε γυρνώντας σελίδα και αναζητώντας κι άλλα μέλη της οικογένειας όπως τον παππού ή τη γιαγιά.

Τι λέει η επιστήμη

Η ενίσχυση των σχέσεων ενδυναμώνει το βιολογικό σύστημα του μωρού και μαθαίνει το παιδί να χειρίζεται τα συναισθήματά του.

39. Ο μικρός τυμπανιστής

Τα μωρά αγαπούν να χτυπούν αντικείμενα σε επιφάνειες καθώς και μεταξύ τους.

• Βάλτε το μωρό στο καρεκλάκι του φαγητού και δώστε του ένα κουτάλι.
• Ξεκινήστε να χτυπάτε εσείς με το κουτάλι το τραπέζι κι εκείνο θα σας μιμηθεί.
• Στη συνέχεια, πείτε ένα τραγουδάκι και χτυπήστε στο ρυθμό του τραγουδιού.
• Τραγουδήστε και χτυπήστε πιο γρήγορα.
• Τραγουδήστε και χτυπήστε πιο σιγά.
• Το μωρό θα απολαμβάνει να βλέπει πως χτυπάτε μια πιο γρήγορα και μια πιο σιγά. Μπορεί να μην καταφέρει να κάνει το ίδιο, όμως θα καταλάβει την έννοια του γρήγορα και του αργά.

Τι λέει η επιστήμη

Κάθε μουσική εμπειρία αυξάνει και βελτιώνει την αντίληψη για το χώρο, τη λογική και τη μαθηματική σκέψη.

40. Τράβα δυνατά

Ορίστε ένα παιχνίδι που βοηθάει το μωρό να καταλάβει ότι χρειάζεται να βάλει δύναμη για να τα καταφέρει. Παράλληλα, είναι μια ιδανική άσκηση για τους μυς των χεριών.

• Καθίστε στο πάτωμα απέναντι από το μωρό.
• Δώστε στο μωρό να κρατήσει τη μια άκρη από ένα μαντίλι.
• Ξεκινήστε να το τραβάτε απαλά και δείξτε στο μωρό πως τραβώντας το το παίρνετε τελικά απ’ τα χεράκια του.
• Δείξτε του στη συνέχεια πώς να το τραβήξει κι εκείνο.
• Όταν ξεκινήσει να τραβά δυνατά, αφήστε το μαντίλι και πέστε κάτω (αυτό θα κάνει το μωρό να ξεκαρδιστεί).

Τι λέει η επιστήμη

Μαθαίνοντας να συντονίζει τις κινήσεις του και να ελέγχει τη δύναμή του, το παιδί θα μπορέσει να αναπτύξει πιο απαιτητικές κινητικές δεξιότητες όπως το περπάτημα.

41. Παιχνίδια – έκπληξη

Στα μωρά αρέσουν πολύ τα παιχνίδια με το στοιχείο της έκπληξης, όπως αυτό του φασουλή που πετάγεται ξαφνικά. Τέτοια παιχνίδια μπορείτε να παίξετε παντού με το μωρό. Κρατώντας τις γροθιές σας κλειστές πείτε ένα σύντομο στιχάκι και μόλις πείτε την τελευταία λέξη απελευθερώστε τους αντίχειρες.

Τι λέει η επιστήμη

Αυτού του είδους τα παιχνίδια βελτιώνουν τις οπτικές δεξιότητες και βοηθούν να αναπτυχθεί η περιέργεια. Η μεταξύ σας αλληλεπίδραση ενισχύει τη γλωσσική ανάπτυξη.

42. Πού είναι το μωρό;

Αυτό το παιχνίδι μπορείτε να το παίξετε μόνο εφόσον το παιδάκι περπατάει. Βρείτε μια φωτογραφία του μωρού και κρύψτε τη σε ορατό σημείο.

• Κάντε ότι ψάχνετε να βρείτε το μωρό λέγοντας «Πού είναι ο/η… (λέμε το όνομα του μωρού); Είναι στο κρεβάτι; Είναι στο κουτί με τα παιχνίδια; Είναι στο πάτωμα; Είναι πίσω απ’ το αρκουδάκι;».
• Πείτε μετά «Νάτο, είναι στο κρεβάτι!».
• Επαναλάβετε βάζοντας στο ίδιο πάλι σημείο τη φωτογραφία και αφήστε το μωρό αυτή τη φορά να τη βρει.

Τι λέει η επιστήμη

Η μεταξύ σας αλληλεπίδραση και το αίσθημα ότι ανακαλύπτει κάτι κρυμμένο δίνει στο μωρό εξαιρετική ικανοποίηση. Επίσης, το εκπαιδεύετε να εκτελεί εντολές, ενώ η όλη διαδικασία έχει επίδραση στη μαθησιακή ικανότητα και στη συναισθηματική ανάπτυξη. Ακόμη, το βοηθάει στη διαδικασία αναγνώρισης του εαυτού του.

43. Κάνε ό,τι κάνω

Σε αυτή τη φάση το μωρό προσπαθεί να σας μιμηθεί ό,τι και να κάνετε. Γι’ αυτό, εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία να παίξετε το παιχνίδι της μίμησης μαζί του, πράγμα το οποίο μπορεί να το διασκεδάσει αφάνταστα.

• Καθίστε μαζί με το μωρό στο πάτωμα.
• Κάντε αστεία πράγματα και παροτρύνετε το μωρό να σας μιμηθεί.
• Τινάξτε τα μαλλιά σας.
• Ξαπλώστε στο πάτωμα και τινάξτε τα πόδια.
• Καθίστε στα τέσσερα και κάντε το σκύλο.
• Κάντε ότι είστε πουλί ή πεταλούδα κουνώντας τα χέρια.

Τι λέει η επιστήμη

Τα παιχνίδια ρόλων δίνουν την ευκαιρία στο παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του απελευθερώνοντας χημικά στον εγκέφαλο που ενισχύουν τη μνήμη.

44. Λέξεις κλειδιά

Τα τραγούδια που συνοδεύονται από κινητικές δραστηριότητες βοηθούν στην ανάπτυξη του λόγου. Παίξτε με τη φωνή σας -αυτό αρέσει πολύ στο μωρό. Η μελωδία στην ομιλία το βοηθά να μάθει πώς να χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικά τη γλώσσα.

• Επιλέξτε ένα αγαπημένο τραγουδάκι.
• Τραγουδήστε το κρατώντας τα χεράκια του μωρού.
• Μόλις πείτε την τελευταία λέξη δώστε έμφαση και χτυπήστε τα χεράκια. Π.χ.:
• «Αχ κουνελάκι-κουνελάκι ξύλο που θα το ΦΑΣ (χτυπήστε παλαμάκια).
• Μέσα στο ξένο περιβολάκι τρύπες να μην ΤΡΥΠΑΣ (χτυπήστε παλαμάκια)
• Μη μου σουφρώνεις τη μυτούλα, μη μου κουνάς Τ’ ΑΥΤΙΑ (χτυπήστε παλαμάκια).»

Τι λέει η επιστήμη

Η μουσική οργανώνει το ρυθμό της γλώσσας. Τα μωρά έχουν γονίδια που τα βοηθούν να μάθουν μουσική και άρα του ρυθμούς από τα παιδικά τραγουδάκια αμέσως.

kids.in.gr