Σερβιέτα ή ταμπόν; Πλεονεκτήματα και πιθανοί κίνδυνοι

Ο έμμηνος κύκλος αποτελεί σαφώς μια ‘άβολη’ περίοδο για τη γυναίκα, τόσο σε οργανικό, όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Τα προϊόντα του εμπορίου που βοηθούν στον έλεγχο της ροής του αίματος χωρίζονται σε κάθε λογής σερβιέτες και ταμπόν, σε μια προσπάθεια να καλύψουν όλες τις διαφορετικές ανάγκες του ‘ασθενούς φύλου’. Τι είναι, όμως, ασφαλέστερο; Υπάρχουν κίνδυνοι και, αν ναι, μπορούν να αντιμετωπιστούν;

Σίγουρα η χρήση μιας σερβιέτας ή ενός ταμπόν κατά τις ‘δύσκολες ημέρες’ μοιάζει εκ πρώτης όψεως ακίνδυνη. Ωστόσο, δεν υπήρξαν λίγες οι φορές, κατά τις οποίες η άγνοια ή η αμέλεια ανάγνωσης των οδηγιών χρήσης απέβησαν επικίνδυνες για πολλές γυναίκες, που τελικά δεν απέφυγαν την επίσκεψη στον ιατρό. Ας δούμε, όμως, αναλυτικότερα τις ωφέλειες και τους κινδύνους, που πρέπει κάθε γυναίκα να έχει υπόψη της.

Πίσω στο χρόνο…

Αν νομίζατε ότι το ταμπόν δεν έχει ‘τη δική του ιστορία’, τότε ίσως να εκπλαγείτε όταν μάθετε πως πρόκειται για ‘εφεύρημα’ που χρονολογείται από την εποχή των αρχαίων Αιγυπτίων. Τα πρώτα ταμπόν ήταν κατασκευασμένα από πάπυρο και τοποθετούνταν προσεκτικά στον γυναικείο κόλπο με στόχο να απορροφούν το αίμα.

Βεβαίως, οι πολυμήχανοι αρχαίοι ημών πρόγονοι δεν θα μπορούσαν να είχαν μείνει πίσω. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, στην εποχή του Ιπποκράτη, τον 5ο αιώνα π.Χ., οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν ένα υποτυπώδες ταμπόν από στουπί, τυλιγμένο γύρω από ένα μικρό κομμάτι ξύλο.

Aλλα υλικά που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν για την παρασκευή αντίστοιχων εφευρημάτων είναι το μαλλί, το χαρτί, οι φυτικές ίνες, οι σπόγγοι, διάφοροι τύποι χόρτου αλλά και το βαμβάκι.

Σερβιέτα ή ταμπόν;

Πρόκειται για ένα ερώτημα το οποίο έχει πολλές φορές απασχολήσει ιδίως τις νεαρές κοπέλες, που αισθάνονται ότι ο κύκλος τους περιορίζει τις δραστηριότητές τους. Η αλήθεια είναι πως οι ημέρες της περιόδου αποτελούν ένα κάθε άλλο παρά ευχάριστο συναίσθημα, ωστόσο δεν είναι λίγες οι καταγεγραμμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες πολλές γυναίκες απέκτησαν πρόσθετα προβλήματα υγείας απλώς επειδή δεν πρόσεξαν.

Στην αγορά κυκλοφορούν πολλά διαφορετικά είδη σερβιετών και ταμπόν. Με ‘φτερά’ ή χωρίς, σε μικρό ή σε μεγάλο μέγεθος, με ειδικά απορροφητικά στρώματα και ουσίες κ.ο.κ.

Η αλήθεια είναι πως λίγο-πολύ η λειτουργικότητα του καθενός προϊόντος είναι διαφορετική και πως υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, οι σερβιέτες ενδέχεται να είναι περισσότερο βολικές για μια έφηβη που αισθάνεται περίεργα με την ιδέα της τοποθέτησης ενός ξένου αντικειμένου στο εσωτερικό του κόλπου της.

Ωστόσο, ακόμη και η χρήση της σερβιέτας ενδέχεται να έχει αρνητικές επιδράσεις. Για παράδειγμα, συχνό είναι το φαινόμενο της συγκράτησης υγρασίας και θερμότητας γύρω από την επιφάνεια των εξωτερικών γυναικείων γεννητικών οργάνων (ιδίως σε χώρες με αντίστοιχες κλιματολογικές συνθήκες), που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση τοπικού ερεθισμού ή μολύνσεων.

Για το λόγο αυτό, οι γυναίκες θα πρέπει να μεριμνούν για τη συχνή αλλαγή της σερβιέτας, ιδίως αν η ροή του αίματος είναι μεγάλη, καθώς και για τη διατήρηση του προϊόντος σε μέρος σκιερό, στεγνό και δροσερό, ώστε να αποφεύγεται η αλλοίωση του υλικού από τις περιβαλλοντικές συνθήκες.

Ο… ‘ενδοκολπικός φίλος’

Από την άλλη πλευρά, τα ταμπόν παρέχουν σαφώς μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων, ιδίως σε ό,τι αφορά δραστηριότητες, όπως την έντονη σωματική άσκηση και την κολύμβηση), ενώ οι ερεθισμοί που μπορεί να προκαλέσουν είναι μάλλον σπάνιοι.

Ωστόσο, ένας βασικός φόβος των γυναικών (εξαιρώντας την άβολη αίσθηση που πολλές αναφέρουν ότι αισθάνονται από τη χρήση του) σχετίζεται με την πρόκληση βλαβών στην είσοδο του κόλπου από κακή τοποθέτηση του ταμπόν.

Η εν λόγω ανησυχία, παρότι δεν απαντάται συχνά, δεν είναι απόλυτα αδικαιολόγητη, υπό την έννοια ότι ενδέχεται να προκαλέσει μικρές αμυχές στην περιοχή. Κατά συνέπεια, σε περίπτωση που διαπιστωθεί δυσκολία κατά την εισχώρηση του ταμπόν, θα πρέπει να αποφεύγεται η τοποθέτησή του.

Μια άλλη ανησυχία των γυναικών, περισσότερο συχνή αυτή τη φορά, σχετίζεται με την ‘εξαφάνιση’ του ταμπόν στον κόλπο. Στην ουσία δεν πρόκειται για φαινόμενο που πρέπει να εμπνέει ανησυχία, καθώς ένας ειδικός μπορεί να το εντοπίσει και να το αφαιρέσει με μεγάλη ευκολία. Ωστόσο, η εσκεμμένη παραμονή του ταμπόν στο εσωτερικό του κόλπου μπορεί να αποβεί από απλώς δύσοσμη έως επικίνδυνη και για αυτό η επίσκεψη στον ιατρό θα πρέπει να είναι άμεση.

Τοξικό σοκ

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που συνδέεται με τη χρήση του ταμπόν, παρότι σπάνιος, σχετίζεται με την πρόκληση τοξικού σοκ. Πρόκειται για ένα φαινόμενο, που παρατηρήθηκε αρχικά στην αρχή της δεκαετίας του 1980 εξαιτίας ενός συγκεκριμένου τύπου ταμπόν.

Το εν λόγω προϊόν αποτελείτο από υλικά, τα οποία ευνοούσαν την ανάπτυξη του μικροβίου με την ονομασία ‘χρυσίζων σταφυλόκοκκος’. Το συγκεκριμένο μικρόβιο προκαλούσε φλεγμονή στο επιθήλιο του κόλπου και απελευθέρωνε τοξίνες στον οργανισμό, οι οποίες μπορούσαν να αποβούν εξαιρετικά επικίνδυνες, απειλώντας ακόμη και τη ζωή της γυναίκας που το χρησιμοποιούσε.

Παρότι ο συγκεκριμένος τύπος ταμπόν αποσύρθηκε από την αγορά, ωστόσο νεότερες επιστημονικές μελέτες κατέδειξαν ότι μια από τις κυριότερες αιτίες πρόκλησης τοξικού σοκ είναι ο χρόνος παραμονής του ταμπόν στον κόλπο.

Τα συμπτώματα του τοξικού σοκ είναι έντονος πονοκέφαλος, αίσθημα σύγχυσης, ίλιγγος, τάση για λιποθυμία και εμετό, διάρροια, υψηλός πυρετός και η εμφάνιση εξανθήματος στην περιοχή των παλαμών και των πελμάτων, παρόμοιου με ηλιακό έγκαυμα.

Στην περίπτωση εμφάνισης του συνδρόμου, επιβάλλεται η άμεση μεταφορά της πάσχουσας στο νοσοκομείο, ώστε το φαινόμενο να αντιμετωπιστεί με ισχυρές δόσεις αντιβιοτικών φαρμάκων και ενδοφλέβιας χορήγησης υγρών για την υποστήριξη του κυκλοφορικού.

Μέθοδοι πρόληψης

Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η χρήση των ταμπόν είναι ασφαλής για την πλειονότητα των γυναικών, ανεξαρτήτως ηλικίας. Ωστόσο, οι έφηβες κοπέλες, ηλικίας από 15 έως 19 ετών, διαθέτουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες προσβολής από το σύνδρομο τοξικού σοκ.

Για το λόγο αυτό είναι επιβεβλημένα μερικά απλά προληπτικά μέτρα, που πρέπει να ακολουθούνται πιστά σε κάθε περίπτωση. Συγκεκριμένα:

• Τα χέρια θα πρέπει να πλένονται καλά με νερό και σαπούνι πριν από την τοποθέτηση.
• Το ταμπόν δεν θα πρέπει να παραμένει στον κόλπο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 5 ωρών και οι γυναίκες που το χρησιμοποιούν δεν θα πρέπει να κοιμούνται φορώντας το.
• Με δεδομένα τα διαφορετικά υλικά και τους τρόπους παρασκευής των ταμπόν, πριν από τη χρήση του, είναι πολύτιμη η προσεκτική ανάγνωση των οδηγιών, που υπάρχουν στο εσωτερικό της συσκευασίας του προϊόντος.
• Η τοποθέτηση και η αφαίρεσή του θα πρέπει να γίνονται με πολύ μεγάλη προσοχή.
• Η χρήση ταμπόν από μη-βαμβακερό ή εξαιρετικά απορροφητικό υλικό θα πρέπει να αποφεύγεται. Οι κατηγορίες που υπάρχουν στην αγορά χωρίζονται σε ‘junior’, ‘regular’, ‘super’ και ‘super plus’. Η τελευταία κατηγορία δεν ενδείκνυται για χρήση από έφηβες κοπέλες.Επιπλέον, τα λιγότερο απορροφητικά ταμπόν είναι μικρότερα σε μέγεθος και είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν τοξικό σοκ. Εννοείται, βεβαίως, ότι αν ένα ταμπόν μεγαλύτερου μεγέθους παρουσιάζει δυσκολία κατά την αφαίρεσή του, θα πρέπει στο μέλλον να αντικατασταθεί από ένα μικρότερο.
• Η τοποθέτηση του ταμπόν εν αναμονή της περιόδου θα πρέπει να αποφεύγεται, καθώς η ξηρότητα του κόλπου ενδέχεται να δημιουργήσει αμυχές, που ευνοούν την ανάπτυξη των μικροβίων. Αντίστοιχα απαγορευτική είναι η χρήση του ταμπόν στην περίπτωση που υπάρχουν πολλά κολπικά υγρά.
• Τέλος, ενδεδειγμένη είναι η εναλλαγή σερβιέτας και ταμπόν κατά την περίοδο του κύκλου, ώστε να απομακρύνεται ο κίνδυνος πρόκλησης λοιμώξεων. Για παράδειγμα, ιδανική είναι η χρήση του ταμπόν κατά τη διάρκεια της ημέρας και η αντικατάστασή του από σερβιέτα κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Τελικά, λοιπόν, σερβιέτα ή ταμπόν; Επιλέξτε ότι σας ταιριάζει καλύτερα, απλώς ακολουθήστε τις παραπάνω συμβουλές ώστε οι ‘δύσκολες μέρες’ να περνούν απροβλημάτιστα.

health.in.gr