«Έφυγε» ο μεγάλος ζωγράφος, Γιάννης Μόραλης

2

Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους της λεγόμενης γενιάς του 1930 με πλήθος διακρίσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ο Γιάννης Μόραλης, έφυγε από την ζωή στα 93 του χρόνια.

Η κηδεία του τελέστηκεαπό το Α Νεκροταφείο Αθηνών τη Δευτέρα σε στενό οικογενειακό κύκλο.

Ο Γιάννης Μόραλης γεννήθηκε στην Αρτα το 1916 και το 1927 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα.

Σε ηλικία 15 ετών έγινε δεκτός στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας σπουδάζοντας κοντά στον Αργυρό , τον Γερανιώτη, τον Παρθένη και τον Κεφαλληνό, ζωγραφική και χαρακτική.

Έφυγε το 1936 για τη Ρώμη, με υποτροφία. Στην συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου και σπούδασε νωπογραφία και ψηφιδωτό και το 1947 εκλέχθηκε τακτικός καθηγητής στην ΑΣΚΤ.

Το 1949, μαζί με άλλους Έλληνες ζωγράφους, μεταξύ των οποίων ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Νικολάου και Νίκος Εγγονόπουλος, ιδρύουν την καλλιτεχνική ομάδα «Αρμός» και διοργανώνουν την πρώτη κοινή έκθεση στο Ζάππειο το 1950.

Από το 1954 ξεκινάει την συνεργασία του με το ελληνικό θέατρο, πρώτα με το Θέατρο Τέχνης και στη συνέχεια με το Εθνικό Θέατρο. Το έργο του Μόραλη περιλαμβάνει εικονογραφήσεις βιβλίων των ποιητών Ελύτη και Σεφέρη, εξώφυλλα δίσκων μουσικής, γλυπτά, τοιχογραφίες καθώς και σκηνικά και κουστούμια για το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας και τα μπαλέτα του Ελληνικού Χοροδράματος.

Τιμήθηκε για πρώτη φορά με βραβείο ζωγραφικής το 1940. Αποχώρησε από την ΑΣΚΤ το 1983 και το 1988 η Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας τον τίμησε με μεγάλη αναδρομική έκθεση. Το 1999 του απονεμήθηκε το μετάλλιο του Ταξιάρχη της Τιμής . Έργα του ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Ζωγραφική, γλυπτική, εικονογράφηση, ανάγλυφα σε κτήρια, σε όλο το έργο του Γιάννη Μόραλη, από τα πιο παραστατικά ως τα αφηρημένα, ένα σύμβολο επανέρχεται : ο φτερωτός άγγελος με την διττή μορφή του έρωτα και του θανάτου.

Η πρώτη του θεατρική δουλειά βασιζόταν στο έργο Ωδή εις θάνατον του Κάλβου και ο ίδιος ο ζωγράφος έλεγε ότι είχε δοκιμάσει έντονα το βίωμα του θανάτου καθώς τον συνόδευε πάντα ο τραγικός θάνατος του πατέρα του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τον Μάρτιο του 1937 αλλά και οι σκηνές από κηδεία στην Αρτα και την Πρέβεζα όταν ήταν πολύ μικρός.

«Ο θάνατος του Γιάννη Μόραλη προκαλεί θλίψη σε όλους τους Έλληνες.Το πάθος του για την τέχνη της ζωγραφικής και η προσφορά του στον ελληνικό πολιτισμό αποτελούν σημείο αναφοράς για όλους μας.Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους οικείους του» δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας.

Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε: «Ο Γιάννης Μόραλης σφράγισε το πέρασμά του από τη ζωή, με το ίδιο ήθος που αποπνέει το μεγάλο έργο που αφήνει πίσω του. Θα ζει μέσα από αυτό. Και όλοι εμείς, θα αντλούμε δύναμη από αυτό, για να οικοδομήσουμε ένα μέλλον αντάξιο ενός παρελθόντος που το τίμησαν μεγάλοι Έλληνες με τον πολιτισμό που δημιούργησαν. Στους οικείους του εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια».

Ο πρόεδρος της ΒουλήςΦίλιππος Πετσάλνικος δήλωσε για την απώλεια του Γιάννη Μόραλη: «Ένας σπουδαίος Έλληνας δημιουργός, ένας διακεκριμένος εικαστικός καλλιτέχνης και δάσκαλος έφυγε από τη ζωή.ΟΓιάννης Μόραλης σφράγισε την ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα και επηρέασε καθοριστικά τη μεταπολεμική αισθητική σε όλες τις εκφράσεις της ελληνικής τέχνης. Το πολύπλευρο έργο του αποτελεί πολύτιμη κληρονομιά και παρακαταθήκη για τον πολιτισμό μας. Εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του».

Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Αντώνης Σαμαράς, έκανε, εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του ζωγράφου λέγοντας ότι ο κόσμος του Πολιτισμού και των Τεχνών «έγινε από σήμερα πολύ φτωχότερος».

Ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος, μόλις πληροφορήθηκε το θάνατο του Γιάννη Μόραλη, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Σήμερα αποχαιρετάμε έναν από τους μεγαλύτερους ανθρώπους της Τέχνης στη σύγχρονη Ελλάδα, το ζωγράφο Γιάννη Μόραλη. Όσο ζούσε, και με τον τρόπο που ζούσε μας πρόσφερε τη σιγουριά ότι συνδεόμαστε με τις προηγούμενες μας γενιές, με τα γεγονότα του αιώνα που γεννηθήκαμε. Το απαράμιλλο ήθος του ήταν έκδηλο στην ποιότητα του έργου του. Είναι μια απώλεια που θα την αισθανθεί και η Τέχνη και η χώρα μας».

«Έφυγε από τη ζωή ο Γιάννης Μόραλης. Ένας Άνθρωπος που αφιέρωσε τη ζωή του στην πνευματική δημιουργία με παραδειγματική σεμνότητα και ανιδιοτέλεια, κυρίως χωρίς να διαπραγματεύεται την προσφορά του με κανέναν και τίποτε. Αυτή η ουσιαστική συμβολή και προσφορά θα λείψει από την χώρα μας» αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΣΥΝ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ-ΜΠΕ