Ο Εθνικός Δρυμός Λευκών Ορέων (Φαράγγι Σαμαριάς)

Οι εντυπωσιακοί γεωλογικοί σχηματισμοί και η ιδιαίτερα πλούσια ποικιλία
χλωρίδας και πανίδας συνθέτουν μια μοναδική σε αγριότητα και
επιβλητικότητα εικόνα.
Ο Δρυμός ιδρύθηκε το 1962 και έχει έκταση πυρήνα 4.850 εκτάρια. Βρίσκεται στο Νομό Χανίων ανάμεσα στον Ομαλό και την Αγία Ρουμέλη και περιλαμβάνει το φημισμένο φαράγγι της Σαμαριάς. Η πρόσβαση στη βόρεια είσοδο του φαραγγιού, στη θέση Ξυλόσκαλο, γίνεται μέσω του οδικού δικτύου με λεωφορείο από τα Χανιά, από τις αρχές Μαΐου έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, οπότε και επιτρέπεται η προσέλευση του κοινού. Η κάθοδος διαρκεί περίπου έξι ώρες (18χλμ.) και καταλήγει στις νότιες ακτές της Κρήτης, στο Λιβυκό Πέλαγος.

Χλωρίδα και Πανίδα
Περισσότερα από 450 είδη του φυτικού βασιλείου βρίσκονται στην περιοχή, 70 από τα οποία συναντώνται μόνο στην Κρήτη (ενδημικά είδη και υποείδη), όπως το δίκταμο (Amaracus dictamnus), ο έβενος (Ebenus cretica) και η αμπελιτσιά (Zelkova abelicia). Mερικά αναπτύσσονται αποκλειστικά στο φαράγγι, όπως το βούπλευρο (Bupleurum kakiskalae) και η μυοσότις (Myosotis refracta refracta), ενώ το ελίχρυσο (Helichrysum heldreichii) και το κεφαλάνθηρο (Cephalanthera cucculata) είναι από τα πολύ σπάνια και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Η Σαμαριά έχει μια σημαντική σε ποικιλία πανίδα, με διάφορα είδη και υποείδη ενδημικά ή σχεδόν ενδημικά της Κρήτης. Είναι το μόνο μέρος στην Ευρώπη όπου ζουν σε άγρια κατάσταση το ονομαστό κρητικό αγριοκάτσικο ή Κρι-κρι (Capra aegagrus cretica), καθώς επίσης και το κρητικό υποείδος ασβού ή άρκαλος (Meles meles arcalus), το κρητικό κουνάβι ή ζουρίδα (Martes foina bunites), η κρητική νυφίτσα ή καλογιαννού (Mystela nivalis galinthias) κ.ά. Ενα μικρόσωμο είδος ποντικού, ο κρητικός αγκαθοπόντικας (Acomys minous), δεν έχει εντοπιστεί σε κανένα άλλο μέρος της Ελλάδας. Το ίδιο το φαράγγι και οι γύρω δασώδεις εκτάσεις αποτελούν καταφύγιο πολλών ειδών της ορνιθοπανίδας, όπως, π.χ., το όρνιο, ο γυπαετός, ο σπιζαετός κ.ά.
Η ποικιλία και η εναλλαγή των διαφόρων τύπων βιοτόπων είναι εντυπωσιακές. Ορεινά λειβάδια, σπήλαια, πευκοδάση, πουρναρότοποι και φρύγανα, χαρουπιές και σχίνοι εναλλάσονται, ενώ εμφανής είναι και η ανθρώπινη επίδραση: προϊστορικοί οικισμοί, το μαντείο και το ιερό του Απόλλωνα, οι παλαιοχριστιανικοί τάφοι και η αφιερωμένη στην Οσία Μαρία εκκλησία του 1379 (από όπου και το όνομα Σαμαριά). Στο κέντρο του φαραγγιού βρίσκεται το εγκαταλελειμμένο παλιό χωριό της Σαμαριάς, με κατάλληλα διαμορφωμένο από τις Αρχές χώρο για ξεκούραση. Δύο χιλιόμετρα περίπου πριν από το τέλος της διαδρομής, στην Αγία Ρουμέλη, ο επισκέπτης συναντά τις Σιδερόπορτες, όπου οι βράχοι υψώνονται στα 300μ. και αφήνουν ένα στενό άνοιγμα 3μ. για τη διέλευση. Η επιστροφή γίνεται με πλοίο (το τελευταίο περίπου στις 6:00 μ.μ. και διαρκεί μια ώρα) για τη Χώρα Σφακίων – πεζή, μια διαδρομή εφτά περίπου ωρών – και από εκεί με λεωφορείο πίσω στα Χανιά.

Πληροφορίες: Δ/νση Δασών, Χανιά, τηλ. 28210 92287

Διεύθυνση Δασών Χανίων