Επιχείρηση: γιογιό

Η περίοδος που το παιδί μαθαίνει να χρησιμοποιεί το γιογιό είναι καθοριστική για την ανάπτυξη και ανεξαρτητοποίησή του. Αφήστε το να ακολουθήσει τους δικούς του ρυθμούς και μην το πιέσετε να κάνει βήματα για τα οποία δεν είναι έτοιμο.

Το κόψιμο της πάνας και η χρήση της τουαλέτας είναι μια μεγάλη κατάκτηση για το παιδί, γιατί σηματοδοτεί την αρχή της ανεξαρτησίας του και την είσοδό του στον κόσμο των μεγάλων. Τώρα πια δεν νιώθει μωρό για να φορά πάνα, αλλά μπορεί να πηγαίνει στην τουαλέτα σαν τη μαμά, τον μπαμπά και το μεγαλύτερο αδερφάκι του. Αυτό σίγουρα είναι κάτι που θα σας ανακουφίσει. Και αυτό γιατί αν στην ηλικία των δύο ετών το παιδί δεν έχει μάθει να χρησιμοποιεί το γιογιό, αυτό μπορεί να λειτουργήσει ενοχικά τόσο σε εσάς όσο και στο παιδί. Σε εσάς, γιατί μπορεί να σκεφτείτε ότι δεν ασχοληθήκατε όσο θα έπρεπε με το θέμα και σε εκείνο γιατί ίσως νιώθει ότι δεν τα καταφέρνει όπως τα άλλα παιδάκια.

Οι παιδίατροι υποστηρίζουν ότι στο θέμα της τουαλέτας κάθε παιδί αντιδρά διαφορετικά, σύμφωνα με τους δικούς του ρυθμούς και άσχετα με το τι θέλει το περιβάλλον του. Το να μάθει να αυτοελέγχεται είναι ένας πολύ σημαντικός σταθμός στην ανάπτυξή του. Καλό θα ήταν να μην το πιέσετε. Αν εσείς αγχωθείτε με το πότε θα μάθει να ελέγχει τις φυσικές του ανάγκες, μπορεί να προκληθούν αντιδράσεις. Πολλοί γονείς δεν σκέφτονται ότι η αιτία που το παιδί τους δεν μένει στεγνό τη νύχτα στα πέντε του χρόνια μπορεί να οφείλεται σε λόγους κληρονομικότητας ή επειδή οι ίδιοι ήταν πιεστικοί και δημιούργησαν στο παιδί αρνητική ψυχολογία. Όταν το παιδί σας νιώσει έτοιμο να χρησιμοποιήσει το γιογιό, θα σας το δείξει με διάφορους τρόπους. Μπορεί να αρχίσει να σας δείχνει την πάνα του ή να σας λέει ότι είναι βρεγμένο. Πάντως, το χρονοδιάγραμμά του μπορεί και να μη συμφωνήσει με τις προσδοκίες σας, γι’ αυτό και δεν έχει νόημα να το πιέζετε. Είναι πολύ σημαντικό να το αφήσετε να ακολουθήσει τους δικούς του ρυθμούς. Σε ό,τι αφορά το θέμα γιογιό, ο βαθμός ετοιμότητας και ωριμότητας διαφέρει από παιδί σε παιδί. Το 30% των παιδιών είναι έτοιμο γύρω στα δυόμισι, ενώ το 70% στα τρία, με τα κοριτσάκια συνήθως να τα καταφέρνουν γρηγορότερα. Μέχρι να αποχαιρετήσουν οριστικά την πάνα κάποια μπορεί να φτάσουν ακόμα και στα τέσσερα.

Υπάρχει κατάλληλη στιγμή;

Ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσετε την επιτυχία της «αποστολής» είναι να διαλέξετε την κατάλληλη στιγμή. Επιλέξτε μια περίοδο που το παιδί σας θα έχει καλή διάθεση και η ζωή του θα είναι όσο το δυνατόν πιο απαλλαγμένη από έντονες καταστάσεις. Αποφύγετε περιόδους οικογενειακών αλλαγών, όπως είναι η γέννηση ενός νέου μωρού, κι αν είναι δυνατόν ξεκινήστε όταν ο καιρός θα είναι ζεστός, οπότε και θα μπορεί να παίξει έξω χωρίς πάνα. Τον πρώτο καιρό θα συμβαίνουν διάφορα μικροατυχήματα, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσετε με υπομονή, χιούμορ και ασφαλώς χωρίς νεύρα.

Η εκπαίδευση αρχίζει!

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, πρέπει να αφήσετε το παιδί να κάνει τα «βήματα» μόνο του. Φυσικά, ο ρόλος σας είναι να του υποδεικνύετε τι να κάνει, αλλά ποτέ μην το μαλώνετε. Όταν αρχίσετε να το εκπαιδεύετε στο θέμα της τουαλέτας, μην είστε αγχωμένοι. Αντίθετα, να το ενθαρρύνετε και, όταν κάνει ένα μικρό θετικό βήμα, να του δείχνετε τη χαρά σας. Αν το τιμωρήσετε, για παράδειγμα, επειδή λέρωσε το πάτωμα, το μόνο που θα καταφέρετε είναι να αυξήσετε το άγχος του. Μια καλή αρχή είναι να αγοράσετε το γιογιό μαζί για να επιλέξει κάποιο που θα το «εμπνέει». Μόνο προσέξτε να είναι άνετο, γερό, σταθερό και να καθαρίζεται εύκολα. Στο εμπόριο υπάρχει μεγάλη ποικιλία με παράλληλες δραστηριότητες, με μουσική, με καπάκι, ακόμα και με ήχους τρεχούμενου νερού ώστε να μάθει το παιδί πως μετά από κάθε χρήση τραβάμε το καζανάκι και αφήνουμε την τουαλέτα πάντα καθαρή. Βεβαιωθείτε ότι το γιογιό βρίσκεται σε χώρο που σας εξυπηρετεί, ότι δίπλα υπάρχει χαρτί τουαλέτας και ότι το παιδί έχει κατανοήσει σε τι χρησιμεύει. Στη συνέχεια, ενθαρρύνετέ το να κάθεται συχνά εκεί (για παράδειγμα, μετά από κάθε γεύμα). Τα κορίτσια συχνά μαθαίνουν να χρησιμοποιούν το γιογιό πιο γρήγορα από τα αγόρια. Ίσως ο λόγος είναι ότι γενικότερα ωριμάζουν πιο γρήγορα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι την εκπαίδευση αναλαμβάνει η μητέρα και έτσι τα αγόρια δεν ακολουθούν ένα αρσενικό πρότυπο. Άλλοι, πάλι, υποστηρίζουν ότι τα αγόρια έχουν διπλάσια πράγματα να μάθουν απ’ ό,τι τα κορίτσια, κι αυτό γιατί, μόλις μάθουν να κάθονται στο γιογιό, πρέπει να μάθουν να στέκονται όρθια για να ουρήσουν. Όταν, πάντως, έρθει η μεγάλη μέρα και για το δικό σας αγοράκι να σταθεί όρθιο για να ουρήσει, είναι καλύτερα το ρόλο του «εκπαιδευτή» να τον αναλάβει ο μπαμπάς, ο οποίος θα του δείξει και θα του εξηγήσει ακριβώς τι πρέπει να κάνει. Εάν έχετε κορίτσι, λάβετε υπόψη σας ότι, εξαιτίας της ανατομίας των γεννητικών του οργάνων, πρέπει να προσέχει την υγιεινή του σώματός του περισσότερο, γιατί μπορεί να πάθει μολύνσεις του ουροποιητικού. Εκπαιδεύστε λοιπόν την κόρη σας να σκουπίζεται από μπρος προς τα πίσω.

Τα ΜΗ της εκπαίδευσης

– Μην το πιέσετε να χρησιμοποιήσει το γιογιό νωρίτερα απ’ ό,τι μπορεί. Μωρά μικρότερα των 20 μηνών δεν μπορούν να ελέγξουν τα ούρα τους και ίσως δεν καταλάβουν τι τους ζητάτε.

– Μην αρχίσετε την εκπαίδευση όταν είστε αγχωμένοι ή αν περνάτε δύσκολη περίοδο. Η ένταση που θα νιώθετε θα μεταδοθεί στο παιδί και θα λειτουργήσει αρνητικά.

– Μην του λέτε να βιαστεί. Αν το ρωτάτε συνέχεια αν τελείωσε, θα του προκαλέσετε άγχος.

– Μην το μαλώσετε αν έχει κάποιο «μικροατύχημα», γιατί θα νιώσει ντροπή, κάτι που θα το κάνει να χάσει την αυτοπεποίθησή του.

– Ακόμα κι αν απογοητευτείτε, μην του βάλετε πάνα, γιατί έτσι θα το μπερδέψετε και θα δυσκολέψετε την προσπάθειά του.

– Μην το ντύνετε με στενά ρούχα που δεν μπορεί να βγάλει εύκολα. Προτιμήστε τα φορεματάκια για τα κοριτσάκια και τις φόρμες με λάστιχο για τα αγοράκια.

Είναι έτοιμο;

Ο οδηγός που ακολουθεί θα σας βοηθήσει να καταλάβετε τι πρέπει να περιμένετε από το παιδί σας σχετικά με τη χρήση του γιογιό καθώς θα μεγαλώνει.

12 μηνών: Σπάνια περίπτωση να τα καταφέρει! Αν το μωρό καταφέρει να χρησιμοποιήσει το γιογιό, αυτό είναι περισσότερο θέμα τύχης. Είναι πολύ μικρό ακόμα για να μπορεί να ελέγχει τις κινήσεις των μυών του.

18 μηνών: Το μωρό σας ίσως αρχίσει να καταλαβαίνει τι γίνεται στην πάνα του. Το πρόβλημα είναι ότι το καταλαβαίνει αφού συμβεί… Όμως σιγά σιγά και σαν παιχνίδι μπορείτε να αρχίσετε χαλαρά την εκπαίδευσή του. Ειδικά μετά την ώρα του φαγητού, βάλτε το παιδί να κάτσει στο γιογιό, ώστε με τον καιρό να το συνηθίσει. Μην περιμένετε όμως θαύματα από την πρώτη στιγμή.

2 ετών: Οι μύες του παιδιού έχουν αναπτυχθεί αρκετά ώστε να καταλαβαίνει πότε θέλει να πάει στην τουαλέτα. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα σταματήσει ξαφνικά να λερώνει την πάνα του. Ίσως όμως χρησιμοποιήσει το γιογιό μερικές φορές, μιας και έχει καταλάβει πια τη χρησιμότητά του.

2 ½ ετών: Αν και τα περισσότερα νήπια δεν φορούν πάνες τη μέρα, καλό θα ήταν να βάζετε στο παιδί σας την πάνα όταν πάει για ύπνο.

3 ετών: Στην ηλικία αυτή θα πρέπει το παιδί να μπορεί να μένει στεγνό κατά τη διάρκεια της μέρας. Τα περισσότερα κιόλας καταφέρνουν να μείνουν στεγνά και κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Ένα παιδί είναι έτοιμο να αφήσει τις πάνες στην άκρη και να χρησιμοποιεί το γιογιό όταν από τη στιγμή που έχει λερωθεί δείχνει ότι το έχει συνειδητοποιήσει και αυτό του είναι δυσάρεστο. Θα παρατηρήσετε ότι:

• κοιτάζει την πάνα του
• την αρπάζει
• προσπαθεί να την τραβήξει μακριά του
• σταυρώνει τα πόδια του
• σας φωνάζει να το αλλάξετε αμέσως

Τρικ επιτυχίας

• Αφήστε το διαλέξει μόνο του το γιογιό του.
• Αφήστε το να παίξει με το γιογιό του. Αφού διασκεδάσει βάζοντάς το στο κεφάλι, πετώντας το στην άλλη άκρη του δωματίου και δεν το κοιτάζει πια καχύποπτα, μπορείτε να του εξηγήσετε τη χρησιμότητά του.
• Όταν το παιδί κάθεται στο γιογιό του, καθίστε κι εσείς στην λεκάνη –ότι δήθεν τη χρησιμοποιείτε. Έτσι το παιδί θα σας μιμηθεί ευχάριστα και θα χαρεί που μπορεί να κάνει ό,τι κι εσείς.
• Το καλοκαίρι είναι η ιδανική εποχή για να καταργήσετε τις πάνες. Το παιδί φορά λίγα –καμιά φορά και καθόλου– ρούχα και μπορεί εύκολα να τα σηκώσει για να καθίσει στο γιογιό του. Επιπλέον, το καλοκαίρι μπορείτε να το αφήσετε να τριγυρνάει μέσα στο σπίτι χωρίς την πάνα του. Θα υπάρξουν ατυχήματα, αλλά έτσι θα μάθει να χρησιμοποιεί το γιογιό του πιο γρήγορα.
• Εκείνη την ώρα παίξτε μαζί του. Όταν κάθεται στο γιογιό, κάντε του παρέα διαβάζοντάς του ένα παραμύθι, τραγουδώντας μαζί του ακόμα και παίζοντας το αγαπημένο του παιχνίδι. Έτσι, θα συνδέσει το γιογιό με τη διασκέδαση.

kids.in.gr