Βλαστοκύτταρα στο μητρικό γάλα ανίχνευσαν Αυστραλοί επιστήμονες

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας, στο Περθ, χρησιμοποιώντας εξειδικευμένες μεθόδους, ανίχνευσαν αρχέγονα κύτταρα σε δείγματα φρέσκου μητρικού γάλακτος, τα οποία έλαβαν σε διάφορα στάδια γαλουχίας.

Συγκεκριμένα, ανακάλυψαν ότι όλα τα δείγματα περιείχαν από 10 χιλιάδες έως 13,5 εκατομμύρια ζωντανά βλαστοκύτταρα σε κάθε ml μητρικού γάλακτος. Κατά μέσο όρο, υπήρχαν περίπου 4 εκατομμύρια αρχέγονα κύτταρα σε κάθε ml από πρωτόγαλα, περίπου 2 εκατομμύρια αρχέγονα, κύτταρα σε κάθε ml μητρικού γάλακτος στους 6 μήνες από τη γέννηση, περίπου ένα εκατομμύριο αρχέγονα κύτταρα σε κάθε ml μητρικού γάλακτος στους 12 μήνες από τη γέννηση, ενώ δεν έλειπαν και σε δείγματα μητέρων που μελετήθηκαν στους 15 μήνες.

Αυτά τα κύτταρα μπορούσαν να πολλαπλασιαστούν σε καλλιέργειες στο εργαστήριο και να μετατραπούν σε διαφορετικούς πληθυσμούς κυττάρων, όπως επιθηλιακά, συνδετικού ιστού ή ακόμα και οστών.

«Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμα κατά πόσο αυτά τα αδιαφοροποίητα κύτταρα προέρχονται από τον μαστό της μητέρας ή από το αίμα της. Επιπλέον, είναι άγνωστο ακόμα κατά πόσο αυτά τα κύτταρα μπορούν να ανιχνευθούν στην κυκλοφορία αίματος του παιδιού.

Πρώιμες μελέτες δείχνουν να υπάρχουν κύτταρα μέσα στο τοίχωμα των πόρων και κυψελών του αδένα του μαστού, τα οποία εκφράζουν αυτά τα κυτταρικά χαρακτηριστικά και ίσως ‘βγαίνουν’ στο μητρικό γάλα», εξηγεί ο παιδίατρος-σύμβουλος γαλουχίας, Στέλιος Παπαβέντσης, επικαλούμενος τα στοιχεία της μελέτης των Αυστραλών επιστημόνων, την οποία ο ίδιος μετέφρασε στα ελληνικά.

«Οι έρευνες σ’ αυτόν τον τομέα μόλις ξεκίνησαν. Δεν αποκλείεται, σε μερικά χρόνια να διαπιστώσουμε έναν ζωτικό μηχανισμό προστασίας, αύξησης και ανάπτυξης μέσα από τα αρχέγονα κύτταρα του μητρικού γάλακτος, μια βοήθεια προς τον οργανισμό του παιδιού στη δυνατότητα αναγέννησης ιστών, ύστερα από προσβολές του, όπως λοιμώξεις και φλεγμονές. Δεν αποκλείεται ακόμα να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή την εύκολη πηγή τέτοιων πολύτιμων κυττάρων για μεταμοσχεύσεις και θεραπείες ασθενειών άλλων ανθρώπων», προσθέτει ο κ.Παπαβέντσης.

Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας μελέτης, η συγκέντρωση τόσο του λίπους όσο και των αρχέγονων κυττάρων έφτανε στο μέγιστο επίπεδο μισή ώρα μετά το τέλος ενός γεύματος του παιδιού στο στήθος.

Είναι γνωστό ότι ένα ποσοστό 20%-25% των βρεφών, που θηλάζουν αποκλειστικά, κάνουν κάποια στιγμή της ημέρας ή για κάποιες ημέρες το λεγόμενο cluster feeding-μαραθώνιους θηλασμούς, δηλαδή θηλάζουν συνεχόμενα για 2 ή περισσότερες φορές ή για ώρες.

Αυτό, για τις περισσότερες μητέρες είναι αγχωτικό και θεωρούν ότι το παιδί δεν χορταίνει ή ότι δεν έχουν γάλα. Κι όμως, φαίνεται ότι μ’ αυτόν τον τρόπο τα βρέφη αυτά μπορεί να κερδίζουν πολλά, σε θρέψη και θερμίδες, αλλά και σε άμυνα.

Τα συμπεράσματα που εξάγει ο κ.Παπαβέντσης από τα στοιχεία αυτής της μελέτης είναι ότι:

• Ίσως πρόκειται για την αρχή μιας διαπίστωσης ότι το μητρικό γάλα προσφέρει στο παιδί μια συνεχιζόμενη επί μήνες και χρόνια, καθημερινή «μεταμόσχευση» μαζικής κλίμακας σε εκατομμύρια παιδιά.
• Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά που δεν θήλασαν ποτέ δεν λαμβάνουν περίπου 2-4 εκατομμύρια αρχέγονων πολυδύναμων κυττάρων ανά ml γάλακτος, δηλαδή περίπου 2-3 δισεκατομμύρια τέτοια κύτταρα την ημέρα, ή περίπου 2 τρισεκατομμύρια τέτοια κύτταρα για τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους.
• Κανένας παρασκευαστής επεξεργασμένου βρεφικού γάλακτος αγελάδας δεν θα μπορέσει ποτέ να προσθέσει κατάλληλα για το παιδί ζωντανά κύτταρα. Το μητρικό γάλα είναι ένα ζωντανό υγρό, σε συνεχή δυναμική αλληλεπίδραση με τον οργανισμό, που θρέφει, το βρέφος, ειδικά διηθημένο από τον οργανισμό της μητέρας στην κάθε χωροχρονική στιγμή, ώστε να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες του μωρού της. Αντίθετα, το επεξεργασμένο γάλα αγελάδας για βρέφη δεν θα είναι ποτέ κάτι περισσότερο από ένα στατικό, νεκρό υγρό.
• Το μητρικό γάλα δεν είναι πολύ «νερουλό», «μολυσμένο» ή «άχρηστο», όπως, πολλές φορές, θηλάζουσες μητέρες έχουν ακούσει από το στόμα επαγγελματιών υγείας. Το πρωτόγαλα δεν το πετάμε στο νεροχύτη γιατί «είναι πράσινο» ή γιατί «έχει μικρόβια».
• Η σίτιση με ξένο γάλα δεν είναι «σχεδόν ίδια» ή «σχεδόν το ίδιο καλή» ή «ασφαλές υποκατάστατο» του μητρικού θηλασμού ή «απαραίτητη και ανώτερη» του θηλασμού μετά τους έξι μήνες της ζωής.
• Γονείς και επαγγελματίες υγείας απασχολούνται πολύ με το θέμα της φύλαξης βλαστοκυττάρων από το αίμα του πλακούντα κατά τη γέννα, ενώ μόλις γεννηθεί το μωρό πίνει τσάι. Ας θυμηθούμε ότι για μερικές χιλιάδες ευρώ, οι γονείς συλλέγουν μονάδες πλακουντιακού αίματος, από το οποίο ικανοποιητικός αριθμός βλαστοκυττάρων θεωρείται πάνω από 20 χιλιάδες ανά ml. Ας θυμηθούμε, επίσης, ότι το 60%-70% των μονάδων που συλλέγονται κρίνονται ως ακατάλληλες, δηλαδή περιέχουν λιγότερα από 20 χιλιάδες αρχέγονα κύτταρα ανά ml αίματος.

Μήπως είναι εξίσου ή και περισσότερο σημαντικό το παιδί να πάρει όσο γίνεται περισσότερο και αποκλειστικά μητρικό γάλα στα αρχικά στάδια της ζωής του;