Αστρονομικό το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα, προειδοποιεί η ΤτΕ

Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις για το οικονομικό κόστος τη μη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής στη χώρα, σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων Κλιματικής Αλλαγής, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα. Είναι πρώτη φορά που γίνεται εμπεριστατωμένη μελέτη για την οικονομική διάσταση της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα αλλά και τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Η σύσταση της Επιτροπής είναι μια ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας που ξεφεύγει από τα συνήθη, καθώς είθισται το ενδιαφέρον των Κεντρικών Τραπεζών να παραμένει στα στενά όρια της νομισματικής σταθερότητας.

Τα αποτελέσματα της έκθεσης παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση, που παρευρέθηκαν και μίλησαν ο πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ.Γ.Προβόπουλος, ο ακαδημαϊκός και συντονιστής της Επιτροπής Μελέτης Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής κ. Χρ.Ζερεφός η υπουργός ΠΕΚΑ Τ.Μπιρμπίλη, ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. και πρώην Επίτροπος για το Περιβάλλον κ.Στ.Δήμας.

«Η έκθεση» επεσήμανε στην ομιλία του ο κ.Προβόπουλος «αποτελεί την πρώτη προσπάθεια ολοκληρωμένης μελέτης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα, ειδικότερα του κόστους μεταβολής για την οικονομία, του κόστους μέτρων προσαρμογής στο μεταβαλλόμενο κλίμα, καθώς και του κόστους της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στο πλαίσιο της παγκόσμιας προσπάθειας για μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.» Ο διοικητής της ΤτΕ αναφέρθηκε στην ανάγκη θωράκισης της χώρας έναντι των κινδύνων και στην υιοθέτηση μακροχρόνιας στρατηγικής, επισημαίνοντας ότι τα όποια μέτρα έχουν και το χαρακτήρα της ασφάλισης έναντι ακραίων κλιματικών αλλαγών.

Στο έργο αυτό, για πρώτη φορά συνεργάστηκαν ομάδες από διαφορετικούς επιστημονικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων φυσικών της ατμόσφαιρας, κλιματολόγων, γεωφυσικών, ειδικών στους τομείς της γεωργίας, των δασών και της αλιείας, ειδικών σε θέματα υδάτινων αποθεμάτων, τουρισμού

Χρησιμοποιώντας γεωγραφικά και κλιματικά κριτήρια η Ελλάδα χωρίστηκε σε 13 περιοχές για να γίνει η εκτίμηση των κλιματικών αλλαγών, ενώ αναπτύχθηκε βάση δεδομένων και προσομοιώσεων υποδειγμάτων για τα κυριότερα σενάρια εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Όπως προκύπτει, προβλέπεται ότι μέχρι τα τέλη του 21ου αιώνα η θερμοκρασία θα σημειώσει σημαντική άνοδο, ενώ το ύψος του νερού που αναμένεται στο σύνολο της επικράτειας θα μειωθεί. Παράλληλα θα αυξηθούν δραστικά η ένταση των θερμών εισβολών και η διάρκεια των περιόδων ξηρασίας, με συνέπεια, μεταξύ άλλων, τη σημαντική αύξηση του κινδύνου δασικών πυρκαγιών. Οι μεταβολές αυτές προβλέπεται ότι θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα της περιοχής, αλλά και σε μια σειρά από τομείς και αποτελέσματα της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Βάσει των κλιματικών προσομοιώσεων, εκτιμήθηκαν οι κίνδυνοι και οι επιπτώσεις της κλιματικής μεταβολής στα υδάτινα αποθέματα, τη μέση στάθμη της θάλασσας, την αλιεία και τις υδατοκαλλιέργειες, τη γεωργία και τα γεωργικά εδάφη, τα δάση και τα δασικά οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα, τον τουρισμό, το δομημένο περιβάλλον, τις μεταφορές, την υγεία και την εξορυκτική βιομηχανία. Γενικότερα, οι επιπτώσεις για όλους τους τομείς της εθνικής οικονομίας που εξετάστηκαν είναι αρνητικές και, σε πολλές περιπτώσεις, εξαιρετικά αρνητικές .

Τα σενάρια των οικονομικών επιπτώσεων

Ο συντονιστής της Επιτροπής ακαδημαϊκός κ.Χρήστος Ζερεφός αναφέρθηκε στα τρία σενάρια που εκπονήθηκαν σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις. Το δυσμενέστερο σενάριο από πλευράς έντασης της ανθρωπογενούς κλιματικής μεταβολής αντιστοιχεί στην απουσία κάθε δράσης για μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών των αερίων που το προκαλούν και χαρακτηρίστηκε στην Έκθεση ως Σενάριο Μη Δράσης. Στην περίπτωση του σεναρίου αυτού υπολογίζεται ότι το ΑΕΠ της Ελλάδος θα μειωθεί, σε ετήσια βάση, κατά 2% το 2050 και κατά 6% το 2100. Το συνολικό σωρευτικό κόστος του Σεναρίου Μη Δράσης για την ελληνική οικονομία, για το χρονικό διάστημα έως το 2100, εκφρασμένο ως μείωση του ΑΕΠ του έτους βάσης, ανέρχεται στα 701 δισ. ευρώ (σε σταθερές τιμές του 2008).

Το επόμενο σενάριο στην παρούσα Έκθεση καθορίστηκε ως Σενάριο Μετριασμού, σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα μειώνει συνεχώς και δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, στο πλαίσιο αντίστοιχης παγκόσμιας προσπάθειας, με αποτέλεσμα η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας να περιοριστεί στους 2 ºC. Το συνολικό σωρευτικό κόστος του Σεναρίου Μετριασμού, για το χρονικό διάστημα έως το 2100, εκφρασμένο ως απώλεια ΑΕΠ, προκύπτει ίσο με 436 δισ. ευρώ (σταθερές τιμές του 2008). Δηλαδή, το συνολικό κόστος στην περίπτωση του Σεναρίου Μετριασμού είναι κατά €265 δισεκ. μικρότερο από αυτό του Σεναρίου Μη Δράσης και επομένως η πολιτική μετριασμού μειώνει κατά 40% το κόστος της μη δράσης. Τέλος, προκειμένου να μετριαστούν οι ζημίες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, είναι αναγκαίο να ασκηθεί και πολιτική προσαρμογής, η οποία προβλέπεται από το Σενάριο Προσαρμογής.

Σ’ αυτήν την περίπτωση, το ΑΕΠ της Ελλάδος θα παρουσιάσει μείωση κατά 2,3% και 3,7% τα έτη 2050 και 2100, αντίστοιχα, και το κόστος προσαρμογής εκτιμάται ίσο με 67 δισ. ευρώ. Ωστόσο, όπως αναλύεται στα οικεία τμήματα της Έκθεσης, τα μέτρα προσαρμογής δεν εξαλείφουν το σύνολο των ζημιών λόγω της κλιματικής αλλαγής, απλώς τις περιορίζουν. Το συνολικό κόστος για την ελληνική οικονομία από τις εναπομένουσες ζημίες λόγω της κλιματικής αλλαγής εκτιμήθηκε ίσο με 510 δισ. ευρώ (σταθερές τιμές του 2008), σωρευτικά μέχρι το 2100. Το συνολικό κόστος για την ελληνική οικονομία βάσει του Σεναρίου Προσαρμογής είναι το άθροισμα του κόστους που συνεπάγονται για την οικονομία τα μέτρα προσαρμογής και του κόστους που οφείλεται στις (περιορισμένες) ζημίες εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Έτσι, το συνολικό κόστος του Σεναρίου Προσαρμογής εκτιμήθηκε ίσο με 577 δισ. ευρώ (σταθερές τιμές του 2008), σωρευτικά μέχρι το 2100.»

Πράσινη ανάπτυξη

Στην αλλαγή του τρόπου ζωής, αναφέρθηκε στην ομιλία του ο πρωθυπουργός Γ.Παπανδρέου αλλά και στην μεγαλύτερη ενεργειακή αυτονομία των τοπικών οικονομιών, που μπορεί να επιτευχθεί με την μεγαλύτερη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας «Αυτή η εξέλιξη, αν σχεδιαστεί και προωθηθεί σωστά, είναι και η απάντηση στη σημερινή ύφεση, μέσω των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και σε μια νέα βιομηχανία, που αντιμετωπίζει διαφορετικά π.χ. τον κατασκευαστικό κλάδο. Είναι η απάντηση και στην ανεργία, διότι αυτές οι τεχνολογίες φέρνουν πολλές και ποιοτικές δουλειές. Δεν είναι τυχαίο ότι, στη Γερμανία, ο τομέας της πράσινης ανάπτυξης έχει δημιουργήσει περισσότερες δουλειές από ό,τι η αυτοκινητοβιομηχανία. »

Η υπουργός ΠΕΚΑ κ.Τίνα Μπιρμπίλη εξήγησε ότι είναι η στιγμή που θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που μιλάμε για την κλιματική αλλαγή και να τη συνδέσουμε με το μοντέλο ανάπτυξης μιας οικονομίας χαμηλού άνθρακα, καθώς κλιματική αλλαγή και πράσινη ανάπτυξη είναι οι όψεις του ίδιου νομίσματος. Αναφέρθηκε μάλιστα στην παρουσίαση του Οδικού Ενεργειακού Χάρτη για το 2050 που θα γίνει μέχρι τα τέλη Ιουνίου και επεσήμανε ότι οι κύριοι άξονες του είναι :

• 100% ενεργειακή κάλυψη από ΑΠΕ μέχρι το 2050
• Μείωση εκπομπών αερίων κατά 60%
• Συγκράτηση ενεργειακής κατανάλωσης στα σημερινά επίπεδα
• Αύξηση μεταφορικού έργου από τα μέσα σταθερής τροχιάς
• Ενεργειακή αναβάθμιση όλων των κτιρίων
• Αύξηση στη χρήση βιομάζας και βιοκαυσίμων
• Αύξηση χρήσης ηλεκτροκίνητων ΙΧ.
• Βελτίωση αποδοτικότητας των ιδιωτικού τομέα με τη χρήση βέλτιστων τεχνολογιών

Τέλος, ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. και πρώην Επίτροπος Περιβάλλοντος κ.Δήμας αναφέρθηκε στην ισχυρή πολιτική βούληση της Ευρώπης για ένα βιώσιμο μέλλον αλλά και στη δέσμευση της να προβεί σε μείωση των ρύπων κατά 30% αν δεσμευθούν κι άλλες βιομηχανικές χώρες .

Τζούλη Ν.Καλημέρη

in.gr