Είναι το παιδί σας έτοιμο για κινητό τηλέφωνο;

Αν έχετε παιδάκι άνω των πέντε ετών, ενδεχομένως να σας έχει θέσει το ζήτημα «θέλω δικό μου κινητό τηλέφωνο!» ή να σας έχει ρωτήσει «Γιατί δε μπορώ να έχω δικό μου κινητό;». Αναμφίβολα τα κινητά τηλέφωνα είναι ένας καλός τρόπος να είστε σε διαρκή επαφή με την οικογένεια και τους φίλους σας. Αλλά το παιδί σας είναι αρκετά μεγάλο για να έχει δικό του κινητό τηλέφωνο;

Πολλοί γονείς βασανίζονται πραγματικά προσπαθώντας να σταθμίσουν τα «υπέρ» και τα «κατά», καθώς τους απασχολούν ζητήματα που δεν περιορίζονται μόνο στο νεαρό της ηλικίας των παιδιών τους.

Παρακάτω τίθενται ορισμένα ζητήματα που θα άξιζε τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά να γνωρίζουν, προκειμένου να λάβουν μια αμοιβαία αποδεκτή απόφαση.

Οφέλη
Αν το παιδί σας έχει δικό του κινητό τηλέφωνο, μπορείτε να επικοινωνείτε μαζί του γραπτώς ή τηλεφωνικώς οποιαδήποτε στιγμή και να γνωρίζετε τι κάνει και με ποιους είναι παρέα.

Επίσης μπορεί να αισθάνεστε πιο ήσυχοι γνωρίζοντας που ακριβώς βρίσκεται το παιδί σας. Σε περίπτωση επείγοντως δε, το κινητό τηλέφωνο είναι το κατάλληλο μέσο για να επικοινωνήσει το παιδί μαζί σας και το αντίστροφο.

Οι προαναφερόμενοι λόγοι είναι και οι βασικότεροι για την απόφαση των γονέων να αγοράσουν κινητό τηλέφωνο στα παιδιά τους. Σήμερα μάλιστα, διπλάσιος αριθμός παιδιών έχει δική του συσκευή, συγκριτικά με το 2004.

Οι περισσότεροι έφηβοι 14-17 ετών (85%) έχουν κινητό τηλέφωνο. Όπως επίσης και το 69% των 11-14χρονων, καθώς και το 31% των παιδιών 8-10 ετών, σύμφωνα με δημοσκόπηση του αμερικανικού Ιδρύματος για την Οικογένεια «Kaiser».

Τα παιδιά μάλιστα θεωρούν ότι η κατοχή μιας συσκευής κινητής τηλεφωνίας τα κάνει αποδεκτά από τα συνομήλικά τους.

Ζητήματα Υγείας

Ακτινοβολία
Τα κινητά τηλέφωνα λειτουργούν εκπέμποντας ραδιοκύματα. Πρόκειται για ακτινοβολία χαμηλής κλίμακας και πολλοί αναρωτιούνται αν επηρεάζει την υγεία του ανθρώπου. Όταν μάλιστα πρόκειται για παιδιά, τίθεται το ερώτημα αν τα παιδιά πρέπει να χρησιμοποιούν από μικρή ηλικία κινητά τηλέφωνα, δεδομένου ότι ο εγκέφαλός τους αναπτύσσεται.

Το 2011, διεθνής έρευνα απέδειξε ότι δεν υπάρχει σχέση μεταξύ κινητών τηλεφώνων και εγκεφαλικών όγκων σε εφήβους και παιδιά. Ωστόσο, οι επιστήμονες υπογράμμιζαν στα συμπεράσματα της μελέτης ότι τα άτομα που συμμετείχαν στο δείγμα δεν χρησιμοποιούσαν τις συσκευές τους τόσο συχνά, όσο σήμερα.

Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων παίρνοντας θέση στο ζήτημα διευκρινίζει ότι «τα επιστημονικά δεδομένα προς το παρόν δεν αποδεικνύουν κίνδυνο για τους χρήστες των κινητών τηλεφώνων από την έκθεση στις ραδιοσυχνότητες, περιλαμβανομένων των παιδιών και των εφήβων». Αλλά επισημαίνει ότι απαιτούνται μακροχρόνιες έρευνες για την εξαγωγή καταληκτικών συμπερασμάτων.

Μέχρι να συμβεί αυτό, υπάρχουν κάποιοι τρόποι που μπορούμε να μειώσουμε την έκθεση μας στα ηλεκτρομαγνητικά πεδία:

• Να μιλάμε όσο το δυνατόν λιγότερο στο κινητό τηλέφωνο
• Όταν το χρησιμοποιούμε να προτιμάτε την ανοικτή ακρόαση ή τα ακουστικά.

Ύπνος
Αν το παιδί σας έχει διαρκώς μαζί του το κινητό τηλέφωνο, ακόμη και όταν είναι η ώρα για ύπνο, πως θα διασφαλίσετε ότι όντως θα κοιμηθεί; Μήπως μένει ξάγρυπνο ανταλλάσσοντας sms με φίλους;

Οι παιδίατροι επικαλούνται επιστημονικά στοιχεία σύμφωνα με τα οποία τα κινητά τηλέφωνα, ειδικά εκείνα που επιτρέπουν την εύκολη αποστολή sms, διαταράσσουν τον ύπνο των παιδιών. Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι 4 στους 5 εφήβους-κατόχους κινητών τηλεφώνων κοιμούνται μαζί με τη συσκευή ή δίπλα σ’ αυτήν και όσοι στέλνουν sms έχουν 42% περισσότερες πιθανότητες να αποκοιμηθούν με τη συσκευή στο χέρι.

Ο ύπνος όμως είναι απαραίτητος για τον αναπτυσσόμενο οργανισμό των παιδιών. Ο κάθε γονιός μπορεί να βάλει τα δικά του όρια. Το κινητό από μόνο του δε μπορεί να καταστρέψει τον ύπνο του παιδιού, αν δεν έχει πρόσβαση σ’ αυτό κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Κάτι περισσότερο από τηλέφωνο
Τα κινητά τηλέφωνα πλέον είναι κάτι περισσότερο από συσκευές τηλεφωνικής συνδιάλεξης καθώς ενσωματώνουν εφαρμογές για κοινωνικά δίκτυα, παιχνίδια, ταινίες, μουσική και πολλά άλλα. Είστε έτοιμοι να προσφέρετε στο παιδί σας μια τέτοια συσκευή;

Στην πραγματικότητα τα σημερινά έξυπνα κινητά μοιάζουν με μίνι-υπολογιστές, με το πλεονέκτημα ότι το παιδί μπορεί να το χρησιμοποιεί χωρίς πάντα να το αντιλαμβάνεστε και να το ελέγχετε.

Απ’ την μια η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι θετική για την σωστή ανάπτυξη του παιδιού. Είναι τρόπος κοινωνικοποίησης. Αλλά υπάρχουν και κίνδυνοι όπως η ψυχολογική βία μέσω sms και οπτικο-ακουστικού υλικού. Επίσης τα έξυπνα κινητά διαθέτουν εφαρμογές εντοπισμού του τόπου, κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κακόβουλα άτομα για να παρακολουθούν τα παιδιά σας, καθώς μετακινούνται από ένα σταθερό σημείο σε ένα άλλο.

Τέλος, δεν είναι ακόμη διαθέσιμα επαρκή στοιχεία για τον τρόπο που τα κινητά τηλέφωνα επηρεάζουν την πνευματική και συναισθηματική υγεία των παιδιών. Αλλά τα προκαταρκτικά αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι η συχνή ανταλλαγή sms και mail διαταράσσει τη συγκέντρωση. Επίσης, μπορεί να εκδηλώσει το παιδί εθισμό και να απαιτεί να βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τους φίλους του.

Πότε είναι έτοιμο το παιδί;

«Η ωριμότητα και η ικανότητα του να είναι υπεύθυνο είναι σημαντικότερες παράμετροι από την βιολογική του ηλικία», σημειώνει η Καρολάιν Κνορ από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Common Sense Media.

«Θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ανεξάρτητα, να μπορούν να πηγαινοέρχονται στο σχολείο μόνα τους και να παίζουν χωρίς την επίβλεψή μας. Θέλουμε να μπορούν να υπάρχουν και μόνα τους και τα κινητά τηλέφωνα είναι ένα μέσο για να συμβεί αυτό. Αλλά οι γονείς θα πρέπει πρώτα να ερευνήσουν το θέμα και να μιλήσουν με τα παιδιά τους ώστε να διασφαλίσουν ότι η χρήση του κινητού τηλεφώνου θα είναι μια ασφαλής διαδικασία», σημειώνει η Καρολάιν Κνορ.

Καθώς λοιπόν το παιδί σας γίνεται όλο και πιο ανεξάρτητο (τελειώνοντας το δημοτικό και μπαίνοντας πια στην εφηβεία) καθίσταται επιτακτικότερη η ανάγκη ενός κινητού τηλεφώνου.

Πως θα διαπιστώσετε αν το παιδί είναι αρκετά ώριμο;
Παρατηρήστε διάφορες αναπτυξιακές ενδείξεις στην συμπεριφορά του.
Χάνει τα πράγματά του;
Είναι γενικά υπεύθυνο παιδί;
Του έχετε εμπιστοσύνη;
Κατανοεί τι σημαίνει ασφαλής χρήση του κινητού τηλεφώνου;

Εκτός από τα προαναφερόμενα, σκεφτείτε πολύ αν όντως το παιδί σας έχει ανάγκη το κινητό τηλέφωνο ή απλά το θέλει.

Και η πραγματική ανάγκη προκύπτει όταν το παιδί βρίσκεται εκτός σπιτιού, σε μια σχολική εκδρομή ή μετακινείται αρκετά κατά τη διάρκεια της ημέρας για να πάει σχολείο, φροντιστήριο ή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.

Παρακολουθήστε το κινητό τηλέφωνο του παιδιού
Πρέπει να ελέγχετε τη συσκευή του, διαβάζοντας τα sms που στέλνει και λαμβάνει ή για να δείτε με ποιους μιλάει;

Μα φυσικά, απαντούν οι ειδικοί.

«Τα παιδιά θεωρούν ότι τα κινητά τηλέφωνα είναι προσωπικά. Και δεν θέλουν οι γονείς τους να τα ψαχουλεύουν. Αλλά πιστεύω ότι οι γονείς έχουν δικαίωμα που και που να τσεκάρουν τη συσκευή, ώστε να διασφαλίζουν ότι γίνεται ορθή και ασφαλής χρήση. Και γενικά πρέπει να θέτουν στα παιδιά ερωτήσεις για το αν δέχονται sms με ακατάλληλο περιεχόμενο ή αν κάποια τηλεφωνήματα τα φέρνουν σε δύσκολη θέση», εξηγεί η Καρολάιν Κνορ.

Έξι κανόνες για τα παιδιά
Αν αποφασίσετε ότι το παιδί σας είναι έτοιμο να έχει το δικό του κινητό τηλέφωνο, υπάρχουν έξι συμβουλές για να το χρησιμοποιεί σωστά.

Αγοράστε μια απλή συσκευή: Υπάρχουν ακόμη απλές τηλεφωνικές συσκευές χωρίς κάμερα, πρόσβαση στο Ιντερνετ, παιχνίδια και sms. Αν πάλι του δώσετε μια από τις παλαιότερες δικές σας συσκευές, απεγκαταστείστε οτιδήποτε πρόσθετο. Και αν το παιδί γκρινιάζει, υπενθυμίστε του ότι τα κινητά τηλέφωνα είναι εργαλεία και όχι παιχνίδια.

Βάλτε όρια: Οι περισσότερες εταιρίες κινητής τηλεφωνίας επιτρέπουν να καθορίσετε τα όρια χρήση. Αν το παιδί σας υπερβαίνει το προκαθορισμένο πρόγραμμα, βάλτε το να πληρώσει το επιπλέον πόσο από το χαρτζιλίκι του. Αν το παιδί είναι στην εφηβεία, αφήστε το να διαχειριστεί μόνο του τον λογαριασμό του τηλεφώνου του. Μπορείτε επίσης να μπλοκάρετε την πρόσβαση στο ιντερνετ, καθώς και τις κλήσεις προς συγκεκριμένους αριθμούς.

Ακόμη περισσότερα όρια: Καθορίστε ώρες που το κινητό πρέπει να είναι απενεργοποιημένο, όπως για παράδειγμα την ώρα του φαγητού, μετά τις 22:00 μ.μ. και κατά την διάρκεια του σχολείου. Αν το θεωρείτε σκόπιμο απαγορέψτε το κινητό τηλέφωνο εντός του παιδικού δωματίου. Και επιμείνετε ώστε το παιδί να απαντά άμεσα στα τηλεφωνήματά σας και τα sms σας, ενώ μπορείτε να του διδάξετε να μην απαντά σε κλήσεις και sms από άτομα που δεν γνωρίζει.

Ακολουθείστε κι εσείς τους κανόνες: Αν δεν τηρείτε εσείς πρώτοι τους κανόνες, μην περιμένετε το παιδί να τους σεβαστεί. Δώστε το καλό παράδειγμα και μην μιλάτε στο κινητό την ώρα του φαγητού.

Τηρήστε αποστάσεις: Μέχρι η επιστήμη να αποφανθεί για την επίδραση των κινητών τηλεφώνων στην υγεία μας, ενθαρρύνετε τα παιδιά να χρησιμοποιούν ακουστικά ή να μιλούν με ανοικτή ακρόαση στο κινητό τηλέφωνο. Μην τους επιτρέπετε να κοιμούνται με το κινητό δίπλα στο μαξιλάρι και να μην το βάζουν στις τσέπες των ρούχων τους.

Διδάξτε καλή συμπεριφορά: Τα παιδιά δεν γεννιούνται γνωρίζοντας κανόνες για την καλή χρήση του κινητού τηλεφώνου. Είναι στο χέρι σας να τα διδάξετε ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούν το κινητό για να διασπείρουν φήμες, να στέλνουν άσεμνες φωτογραφίες και sms και φυσικά να μην επικοινωνούν με αγνώστους.