Επιτακτική ανάγκη το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Νόσο Αλτσχάιμερ

Αδήριτη ανάγκη για την ελληνική κοινωνία αποτελεί πλέον η εκπόνηση ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη νόσο Αλτσχάιμερ, δεδομένου ότι οι πάσχοντες στην Ελλάδα ανέρχονται ήδη στις 200.000 και 400.000 φροντιστές παρέχουν καθημερινά φροντίδα στους ανθρώπους αυτούς.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τη Νόσο Αλτσχάιμερ (21/09), οι ομιλητές επεσήμαναν τις «εκρηκτικές» διαστάσεις που έχει λάβει η νόσος παγκοσμίως, προσβάλλοντας συνολικά περισσότερους από 39 εκατομμύρια ανθρώπους. Μάλιστα, σύμφωνα με τις προβλέψεις των επιστημόνων η αύξηση αναμένεται να συνεχιστεί και εκτιμούν ότι το 2050 ο αρθθμός των ασθενών θα έχει φτάσει στα 100 εκατομμύρια. Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μακράν η συχνότερη νευροεκφυλιστική νόσος και η συχνότερη αιτία άνοιας στους ηλικιωμένους.

Ζητείται εθνικός σχεδιασμός

Σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Άνοια, θα πρέπει να περιλαμβάνει τα εξής βασικά σημεία:

• Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση της Άνοιας.
• Ίδρυση εξειδικευμένων δομών και υπηρεσιών για ασθενείς με Άνοια όλων των σταδίων σε όλη την Ελλάδα.
• Πρόσβαση όλων των ασθενών σε καινοτόμες φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές θεραπείες.
• Σεβασμός στα δικαιώματα των ασθενών και θέσπιση νομικού πλαισίου για ασθενείς με Άνοια.
• Εκπαίδευση και υποστήριξη των περιθαλπόντων των ασθενών.
• Αναγνώριση της νόσου ως αναπηρίας, ώστε να δοθούν τα ανάλογα επιδόματα και βοηθήματα για τις οικογένειες των ασθενών με Άνοια. Η Άνοια πλήττει όλη την οικογένεια ως σύνολο και την απομυζά οικονομικά, κοινωνικά και ψυχολογικά.
• Διάθεση κονδυλίων για την έρευνα σχετικά με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
• Συνεργασία των αρμοδίων φορέων σε εθνικό και Πανευρωπαϊκό επίπεδο για τη διάχυση καλών πρακτικών.

Για το σκοπό αυτό, η Ελληνική Εταιρεία Άνοιας και το Πανελλήνιο Ινστιτούτο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων, ζητούν και τη συνδρομή των πολιτών και προτρέπουν όλους μας να επισκεφθούμε τον δικτυακό τόπο www.alzheimer-drasi.gr και να συμπληρώσουμε την ειδική φόρμα που αποστέλλεται αυτόματα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό, τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, το Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, τους υπουργούς της Κυβέρνησης, τους βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου, τους Έλληνες Ευρωβουλευτές κ.α. Στόχος είναι οι παραπάνω παραλήπτες να δεχτούν όσο το δυνατόν περισσότερα μηνύματα, ώστε να δράσουν άμεσα.

«Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη νόσο Αλτσχάιμερ δεν αποτελεί πολυτέλεια, αντίθετα είναι απολύτως απαραίτητο σε αυτή τη δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα. Τα στοιχεία μας αποδεικνύουν ότι προσφέρει υποστήριξη στους ασθενείς και τις οικογένειες τους, αλλά και συμβάλλει προκειμένου να επιτευχθεί μακροπρόθεσμα η απαραίτητη εξοικονόμηση υγειονομικών και κρατικών πόρων. Μόνο με την κατάλληλη υποστήριξη μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα των ασθενών και των οικογενειών τους και να καθυστερήσουμε όσο γίνεται την επιδείνωση της νόσου. Αντίθετα, η ελλιπής πρόσβαση ασθενών σε αποτελεσματικές θεραπείες και προγράμματα υποστήριξης οδηγεί σε ταχύτερη επιδείνωση της νόσου, δηλαδή σε ταχύτερη μετάβαση του ασθενούς στο σοβαρό στάδιο της νόσου», συμπλήρωσε η κ. Σακκά.

Ελπιδοφόρα η ριβαστιγμίνη των 13,3 mg
Η καθηγήτρια Νευρολογίας – Ψυχιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Αλτσχάιμερ, Μαγδαληνή Τσολάκη, αναφερόμενη στην φύση της ασθένειας επεσήμανε την σημασία της πρόσβασης σε αποτελεσματικά και καινοτόμα φάρμακα που βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής, τόσο του ασθενούς, όσο και της οικογένειάς του, η οποία επωμίζεται σημαντικό φορτίο. Μάλιστα, αξίζει να τονιστεί ότι η μετάβαση αυτή σε βαρύτερα στάδια συνεπάγεται σημαντική αύξηση του άμεσου υγειονομικού κόστους, το οποίο επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά και δραματική αύξηση του άμεσου μη υγειονομικού κόστους που επιβαρύνει τις οικογένειες των ασθενών.

Η πλέον άμεσα αναμενόμενη καινοτόμος θεραπεία στην Ελλάδα είναι το διαδερμικό αυτοκόλλητο ριβαστιγμίνης των 13,3 mg. Το διαδερμικό αυτοκόλλητο χάρη στην υψηλότερη δόση ριβαστιγμίνης, παρέχει διπλάσιο αποτέλεσμα σε σχέση με το διαδερμικό αυτοκόλλητο ριβαστιγμίνης των 9,5 mg. Παρέχει, δηλαδή, διπλάσια αποτελεσματικότητα, τόσο στην καθυστέρηση της νοητικής έκπτωσης, όσο και στην καθυστέρηση της έκπτωσης στην αυτονομία εκτέλεσης βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων (όπως είναι η καθημερινή υγιεινή και το φαγητό). Αυτό το επιτυγχάνει επιτρέποντας στους ασθενείς την πρόσβαση σε θεραπευτική δόση που αντίστοιχή της δεν υπάρχει σε κανένα άλλο σκεύασμα, διότι η χορήγηση και απορρόφηση της ριβαστιγμίνης γίνεται διαδερμικά και όχι από του στόματος.

Οι από του στόματος θεραπείες, λόγω της χολινεργικής δράσης αυτών των φαρμάκων, έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών από το γαστρεντερικό σύστημα σε μεγάλο ποσοστό ασθενών (σχεδόν 1 στους 2 εμφανίζει ναυτία, 1 στους 3 έμετο και κάποιοι διάρροια), στερώντας τους τη δυνατότητα επίτευξης μεγαλύτερων θεραπευτικών δόσεων. Αντίθετα, η διαδερμική μορφή ριβαστιγμίνης 13,3 mg επιτρέπει την επίτευξη της μεγαλύτερης και αποτελεσματικότερης εγκεκριμένης θεραπευτικής δόσης, διατηρώντας πολύ καλό προφίλ ανοχής και ασφάλειας.

«Στην Ελλάδα της κρίσης δεν πρέπει επ’ ουδενί να απειληθεί ή να τροποποιηθεί η αποζημίωση, μέσω ΕΟΠΥΥ, των πιο καινοτόμων και αποτελεσματικότερων θεραπειών με αποδεδειγμένα οφέλη, τόσο για τον ασθενή όσο και για το σύστημα υγείας. Μάλιστα, ήδη οι οικογένειες των ασθενών αναμένουν το διαδερμικό αυτοκόλλητο ριβαστιγμίνης των 13,3 mg, που κυκλοφορεί εδώ και περισσότερο από 1 χρόνο στην Αμερική και ήδη επί 6 μήνες σε άλλες χώρες της Ευρώπης, και το οποίο μπορεί να τους βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση αυτής της ανελέητης νόσου», υπογράμμισε η κ. Τσολάκη.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι πολυπαραγοντική νόσος και η παθοφυσιολογία της σύνθετη. Η αιτιολογία δεν είναι πλήρως γνωστή, αλλά οι εναποθέσεις της β-αμυλοειδικής πρωτεΐνης, όπως, επίσης, η υπερφωσφωρυλίωση της Τ-πρωτεΐνης, το οξειδωτικό στρες, η διαταραχή της ομοιόστασης των βιομετάλλων και τα χαμηλά επίπεδα της ακετυλοχολίνης (ACh) φαίνεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο. Η νόσος Αλτσχάιμερ προκαλεί τεράστιο συναισθηματικό και οικονομικό φορτίο στην οικογένεια του ασθενούς και στην κοινωνία.

Η συμπτωματολογία της νόσου χαρακτηρίζεται από μια προοδευτική, συνεχή και σταδιακά αυξανόμενη έκπτωση των νοητικών λειτουργιών και της δυνατότητας εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων του ασθενούς. Οι υπάρχουσες θεραπείες στοχεύουν στην ανάσχεση ή μείωση του ρυθμού της επιδείνωσης και ο βαθμός αποτελεσματικότητάς τους είναι ανάλογος του βαθμού αναχαίτισης της επιδείνωσης. Ως εκ τούτου, οι θεραπείες που παρέχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα είναι και εκείνες που παρέχουν καλύτερη ποιότητα ζωής για τον ασθενή και σημαντικά μικρότερο φορτίο φροντίδας για τον περιθάλποντα. Η πρόσβαση σε αυτές είναι μείζονος σημασίας.