«Ο καρκίνος είναι εξίσου παλιός με τους πολυκύτταρους οργανισμούς και πιθανότατα δεν θα εξαλειφθεί ποτέ» λένε οι συντάκτες της μελέτης. Το δυσοίωνο συμπέρασμα προκύπτει από την ανακάλυψη καρκινικών όγκων σε έναν οργανισμό που πιστεύεται ότι παραμένει ίδιος εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

Διεθνής ερευνητική ομάδα αναφέρει στην επιθεώρηση Nature Communications ότι εντόπισε για πρώτη φορά όγκους σε μικροσκοπικά υδρόβια πλάσματα του γένους Hydra, τα οποία ανήκουν στην ίδια ομάδα με τα κοράλλια και τις μέδουσες.

Οι ύδρες, συνήθεις κάτοικοι των γλυκών νερών στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές όλου του κόσμου, είναι σχετικά απλοί πολυκύτταροι οργανισμοί με κυλινδρικό σώμα μήκους μερικών χιλιοστών και μακρόστενα πλοκάμια γύρω από το στόμα.

Εδώ και δεκαετίες οι ύδρες είναι αντικείμενο μελέτης λόγω της θαυμαστής ικανότητάς τους να αναγεννούν οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Υπάρχουν μάλιστα ενδείξεις ότι τα ταπεινά αυτά πλάσματα δεν γερνούν ποτέ.

«Στη διάρκεια της αναζήτησης για την προέλευση των γονιδίων που προκαλούν καρκίνο, κάναμε μια αναπάντεχη ανακάλυψη σε αυτή την αρχαία ομάδα ζώων» αναφέρει ο Τόμας Μπος του Πανεπιστημίου του Κιέλου στη Γερμανία, επικεφαλής της τελευταίας μελέτης.

«Τα δεδομένα μας είχαν ήδη προβλέψει ότι οι πρώτοι πολυκύτταροι οργανισμοί είχαν ήδη τα περισσότερα από τα γονίδια που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο στον άνθρωπο. Αυτό που έλειπε ως τώρα ήταν οι ενδείξεις ότι αυτά τα ζώα όντως εμφανίζουν όγκους» επισημαίνει.

Πράγματι, η ομάδα του ανακάλυψε ότι η ύδρα εμφανίζει όγκους, οι οποίοι προέρχονται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό βλαστικών κυττάρων του αναπαραγωγικού συστήματος. Η συσσώρευση αυτών των κυττάρων μάλλον οφείλεται σε αστοχία του μηχανισμού προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου, γνωστού και ως απόπτωση, ο οποίος κανονικά προστατεύει τον οργανισμό από τον καρκίνο.

Το περίεργο μάλιστα είναι ότι οι όγκοι εντοπίστηκαν μόνο σε θηλυκές ύδρες και θυμίζουν καρκίνους των ωοθηκών στον άνθρωπο.

«Η λεπτομερής μοριακή ανάλυση των όγκων αποκάλυψε ένα γονίδιο που γίνεται εξαιρετικά δραστήριο στους ιστούς των όγκων και αποτρέπει τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο» λέει ο Αλεξάντερ Κλίμοβιτς, συνεργάτης του Δρ Μπος στο Κίελο.

Όπως επισημαίνει, οι βλάβες του μηχανισμού απόπτωσης ευθύνονται για την εμφάνιση καρκίνων και στον άνθρωπο, και οι ομοιότητες με αυτό που παρατηρήθηκε στην ύδρα είναι «εντυπωσιακές».

Στην τελευταία φάση των πειραμάτων, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα καρκινικά κύτταρα της ύδρας είναι επιθετικά, καθώς αναπτύσσονται σε νέους όγκους όταν μεταμοσχευθούν σε μια άλλη, υγιή ύδρα.

Και αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι «ο επιθετικός χαρακτήρας των καρκινικών κυττάρων είναι παλιό χαρακτηριστικό από εξελικτική άποψη».

Θα ήταν βέβαια δύσκολο να εξάγει κανείς συμπεράσματα από τη μελέτη για τη μάχη κατά των ανθρώπινων καρκίνων. Ο Δρ Μπος, πάντως, εκτιμά ότι μια ασθένεια τόσων εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών θα είναι δύσκολο να εξαλειφθεί οριστικά:

«Η μελέτη μας καθιστά απίθανη την οριστική νίκη στον «Πόλεμο κατά του Καρκίνου» που κηρύχθηκε στη δεκαετία του 1970».

»Παρόλα αυτά, το να γνωρίζει κανείς την προέλευση του εχθρού του είναι ο καλύτερος τρόπος για να τον πολεμήσει, ίσως και να κερδίσει πολλές μάχες».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Headlines