Ηρακλειά, το σπήλαιο-προσκυνητάρι του Αϊ-Γιάννη

Ήρεμοι λόφοι, βραχώδεις ακτές με γραφικούς όρμους, μονοπάτια ιδανικά για ευχάριστες περιπατητικές διαδρομές προσφέρουν όμορφες εικόνες στους επισκέπτες της Ηρακλειάς, του μεγαλύτερου από τα νησιά του συμπλέγματος των Μικρών Ανατολικών Κυκλάδων, ανάμεσα στη Νάξο και την Ίο.

Στο νησάκι αυτό των 18 μόλις τετραγωνικών χιλιομέτρων βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα σπήλαια της χώρας μας, το σπήλαιο-προσκυνητάρι του Αϊ-Γιάννη, που μελετήθηκε και χαρτογραφήθηκε από μέλη της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας το 1970.

Μικρότερες και μεγαλύτερες αίθουσες με εντυπωσιακά σταλαγμιτικά συμπλέγματα και σταλακτιτικούς σχηματισμούς, λιμνούλες με κρυστάλλινα νερά συνθέτουν μια υπέροχη δημιουργία της φύσης.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, η ύπαρξη του σπηλαίου αποκαλύφθηκε στους κατοίκους της Ηρακλειάς από τον ίδιον τον Αϊ-Γιάννη τον Πρόδρομο, ο οποίος κίνησε την περιέργειά τους όταν φρόντισε να αποτυπωθεί με θαυματουργό τρόπο η εικόνα του στην πλάτη ενός βοσκού που αναζητούσε μάταια ένα χαμένο πρόβατό του κοντά στην είσοδο του σπηλαίου.

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, την παραμονή της γιορτής του Αγίου Ιωάννη, στις 28 Αυγούστου, οι κάτοικοι της Ηρακλειάς, κάθε ηλικίας, πηγαίνουν στο σπήλαιο για να προσκυνήσουν την εικόνα και να γιορτάσουν. Μάλιστα, οι προσκυνητές, κυρίως οι μικρότεροι, δεν παραλείπουν να εισχωρήσουν και στα ενδότερα του σπηλαίου, κρατώντας κεριά.

Τις απογευματινές ώρες, μετά το φαγητό στη λεγόμενη Σπηλιά του Κύκλωπα, τελείται εσπερινός. Στη συνέχεια, αφού γευτούν ψωμί και ντόπιο τυρί, οι κάτοικοι παίρνουν το δρόμο της επιστροφής, άλλοι πεζοί και με γαϊδουράκια και άλλοι με καΐκια, διά θαλάσσης.