Μαντώ Σιώμου

Πολλές ήταν οι σινεφίλ επιλογές μας από την κινηματογραφική σεζόν που τελείωσε, με περισσότερες από 15 επανεκδόσεις, παλιών κλασικών ταινιών που άφησαν το δικό τους στίγμα στον παγκόσμιο κινηματογράφο.

Από τις φετινές επανεκδόσεις ξεχωρίσαμε το μοναδικό θρίλερ «Νέα και Αθώα», του Άλφρεντ Χίτσκοκ, που συνδυάζει έξοχα το χιούμορ με το σασπένς και περιέχει πολλές εντυπωσιακές, όσο και συγκινησιακά φορτισμένες σκηνές. Το αρχέτυπο του φιλμ νουάρ, και βραβευμένο με Όσκαρ «Διπλή Ταυτότητα», του Μπίλυ Γουάιλντερ, που αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 40, διαδραματίζοντας καίριο ρόλο στην διαμόρφωση του είδους. Μία από τις σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών, «Χιροσίμα Αγάπη μου», ορόσημο του γαλλικού Νέου Κύματος, και πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Αλέν Ρενέ.
Απολαύσαμε γιαπωνέζικο σινεμά και την θυελλώδη «Αυτοκρατορία των Αισθήσεων» που απέσπασε διθυραμβικές κριτικές, του αντισυμβατικού Ναγκίζα Όσιμα.
Ο κορυφαίος σκηνοθέτης του σοβιετικού κινηματογράφου Αλεξάντρ Ντοβζένκο, μας συγκίνησε με την ταινία «Η Γη», την τελευταία της «Τριλογίας του Πολέμου», μετά το «Σβενιγκόρα» και το «Άρσεναλ», που απεικονίζει με άπειρη τρυφερότητα τη φύση, τη γονιμότητα της γης και τη ζωή που αιώνια αναγεννιέται μέσα από το θάνατο.
Ενώ γελάσαμε με το κλασικό αριστούργημα του αμερικανού δημιουργού Όρσον Γουέλς, τον θρυλικό «Φάλσταφ», γνωστή ταινία και ως «Οι καμπάνες του μεσονυχτίου».

Νέα και Αθώα (The Girl Was Young, 1937)
Σκηνοθεσία: Άφρεντ Χίτσκοκ. Πρωταγωνιστούν: Ντέρικ ντε Μάρνι, Νόβα Πίλμπιμ

Ένας νεαρός (Ντέρικ ντε Μάρνι) συλλαμβάνεται για το φόνο μιας πλούσιας και διάσημης γυναίκας, η οποία στραγγαλίστηκε με τη ζώνη του αδιάβροχού του. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι είναι αθώος και πως την ημέρα του φόνου εκλάπη το αδιάβροχό του. Θα το σκάσει από τη φυλακή και με τη βοήθεια της κόρης του διευθυντή της αστυνομίας (Νόβα Πίλμπιμ), που θα πεισθεί για την αθωότητά του, θα ψάξει να βρει τον ένοχο. Οι έρευνές του θα τον οδηγήσουν σ’ένα ζητιάνο που φορά το αδιάβροχο, εκείνος, όμως, θα του πει ότι του το έδωσε κάποιος που είχε ένα τικ στο μάτι. Το ζευγάρι θα ψάξει να βρει μέσα στη σάλα ενός ξενοδοχείου το δολοφόνο, αλλά είναι τρομερά δύσκολο μέσα σε τόσο πλήθος. Ο φακός της κάμερας θα κινηθεί από τη γενική εικόνα της σάλας προς τη πλευρά της ορχήστρας που παίζει, θα την πλησιάσει και θα καταλήξει στο γκρο πλάνο του ματιού του ντράμερ που τρεμοπαίζει ( πρόκειται για ένα εκπληκτικό πλάνο-σεκάνς, που στη συνέχεια θα επαναληφθεί με την ίδια λογική και σε άλλες ταινίες του Χίτσκοκ ). Αντιλαμβανόμενος ότι ψάχνουν να τον βρουν , θα γίνει νευρικός στο παίξιμό του, θα λιποθυμήσει, η γυναίκα θα τρέξει κοντά του να τον βοηθήσει κι έτσι θα πάρει είδηση ποιος είναι.

Η Γη (Zemlya, 1930)
Σκηνοθεσία: Αλεξάντρ Ντοβζένκο. Πρωταγωνιστούν: Στεπάν Σκουράτ, Σεμιόν Σβασένκο, Γιούλια Σόλντσεβα

Σε μια στέπα της Ουκρανίας, ανάμεσα στην οικογένειά του, ο παππούς Συμεών ζει ειρηνικά τις τελευταίες στιγμές του, κάνοντας αστεία με ένα παλιό του φίλο. Οι κουλάκοι της περιοχής, ο Αρκίπ Μπιλόκιν και η οικογένειά του, θρηνούν για την κολεκτιβοποίηση που έρχεται. Οι γυναίκες ουρλιάζουν, ενώ ο Αρκίπ Μπιλόκιν διαβάζει τι γράφει η εφημερίδα για τους κουλάκους.
Ο εγγονός του Συμεών, ο Βασίλι, και η τοπική οργάνωση της Κομσομόλ οργανώνουν μια συνάντηση σπίτι του για να συζητήσουν για την κολεκτιβοποίηση. Ο πατέρας του Βασίλι,ο Οπανάς, αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τις νέες μεθόδους. Ο Βασίλι φέρνει με συνοδεία στο χωριό το πρώτο τρακτέρ.Οι χωρικοί οργώνουν, σπέρνουν και θερίζουν με τη βοήθεια του Βασίλι που οδηγεί το τρακτέρ. Οι γυναίκες δένουν δεμάτια και οι άντρες λιχνίζουν. Έπειτα από τη σκληρή δουλειά της μέρας, οι νεαροί αγρότες συναντούν τις αγαπημένες τους. Μέσα σε μια παράξενη νυχτερινή ομίχλη, η Νατάσα, το κορίτσι του Βασίλι, βρίσκει καταφύγιο στην αγκαλιά του αγαπημένου της. Επιστρέφοντας στο σπίτι του, κάτω από το ολόγιομο φεγγάρι, ο Βασίλι χορεύει ένα λαϊκό χορό, το χοπάκ. Όμως, φτάνοντας σε ένα σταυροδρόμι, πέφτει σε δολοφονική ενέδρα. Ο πατέρας του αρνείται θρησκευτική τελετή για την κηδεία του γιου του. Οι χωρικοί θάβουν το Βασίλι τραγουδώντας «νέα τραγούδια», αφού ο νέος δολοφονήθηκε παλεύοντας για μια «νέα ζωή».

Η τελευταία ταινία της «Τριλογίας του Πολέμου», αφηγείται την μετάβαση στην κολεκτιβοποίηση σε μια κοινότητα της Ουκρανίας και τη λυσσαλέα αντίδραση των ντόπιων κουλάκων, που δεν διστάζουν να φτάνουν ως το φόνο, από οργή και αντίδραση.

Η Αυτοκρατορία των Αισθήσεων (In the Realm of the Senses, 1976)
Σκηνοθεσία: Ναγκίζα Όσιμα. Πρωταγωνιστούν: Έικο Ματσούντα, Τατσούγια Φούτζι


Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από την παθιασμένη ερωτική σχέση της Σάντα Άμπε, πρώην πόρνης και νυν υπηρέτριας ενός ξενώνα, και του εργοδότη της, Κιτσίσο Ίσιντα. Καθώς οι ερωτικές εμπειρίες του ζευγαριού γίνονται εντονότερες, το πάθος μετατρέπεται σε εμμονή και το ζευγάρι απομονώνεται στον δικό του μικρόκοσμο. Η Σάντα γίνεται όλο και πιο κτητική και εκείνος όλο και πιο πρόθυμος να την ικανοποιήσει. Έτσι, πειραματίζονται με επικίνδυνα ερωτικά παιχνίδια, τα οποία τελικά θα τους οδηγήσουν σ’ ένα βίαιο τέλος ως πράξη υπέρτατης ικανοποίησης.

Βασισμένη σε ένα πραγματικό γεγονός που συγκλόνισε την ιαπωνική κοινωνία τη δεκαετία του 1930, η ταινία του Ναγκίσα Όσιμα παραμένει ακόμα και σήμερα εξαιρετικά πρωτότυπη και αντισυμβατική. Το δημιούργημα του Όσιμα εξερευνά ρεαλιστικά και άφοβα τη δύναμη της ερωτικής επιθυμίας.

Διπλή Ταυτότητα (Double Indemnity, 1944)
Σκηνοθεσία: Μπίλυ Γουάιλντερ. Πρωταγωνιστούν: Φρεντ ΜακΜάρεϊ, Μπάρμπαρα Στάνγουικ, Έντουαρντ Ρόμπινσον

Το 1938, ο Γουόλτερ Νεφ (Φρεντ ΜακΜάρεϊ), ένας έμπειρος ασφαλιστής συναντά τη Φύλις Ντίτριχσον (Μπάρμπαρα Στάνγουικ) σύζυγο ενός από τους πελάτες του με την οποία συνάπτει ερωτική σχέση. Η Φύλις του προτείνει να τη βοηθήσει να σκοτώσει το σύζυγό της, κάνοντας το φόνο να φανεί ως ατύχημα προκειμένου να ξεγελάσουν τις αρχές και την ασφαλιστική εταιρία, ώστε να λάβει την αποζημίωση που της αναλογεί από την ασφάλεια ζωής του συζύγου της. Ο Γουόλτερ σκαρφίζεται ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο η γυναίκα πρόκειται να λάβει διπλή αποζημίωση, με βάσει μια δικλείδα του συμβολαίου του συζύγου της. Όταν ο κύριος Ντίτριχσον (Τομ Πάουερς) βρίσκεται νεκρός στις ράγες του τρένου, η αστυνομία δέχεται ότι ο φόνος προκλήθηκε από ατύχημα, αλλά Μπάρτον Κις (Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον), φίλος και συνεργάτης του Νεφ στην ασφαλιστική εταιρία έχε άλλη άποψη, καθώς υποπτεύεται ότι η Φύλις σκότωσε το σύζυγό της με τη βοήθεια ενός άλλου άνδρα.
Η «Διπλή Ταυτότητα» προτάθηκε για Όσκαρ Σκηνοθεσίας μεταξύ των 7 συνολικά υποψηφιοτήτων που πήρε η ταινία.

Χιροσίμα Αγάπη μου (Hiroshima, mon amour, 1959)
Σκηνοθεσία: Αλέν Ρενέ. Πρωταγωνιστούν: Έμανουέλ Ριβά, Έιτζι Οκάντα, Μπερνάρ Φρεσόν, Στέλλα Ντάλας, Πιέρ Μπαρμπό


Μία ηθοποιός φτάνει στη Χιροσίμα για να πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία με θέμα την ειρήνη. Εκεί, γνωρίζει έναν Ιάπωνα, με τον οποίο γίνονται εραστές. Το ζευγάρι σε μια σειρά συζητήσεων εξομολογείται ο ένας στον άλλον τις σκέψεις και τις επώδυνες αναμνήσεις. Εκείνος, μιλάει για τη ζωή του και επαναλαμβάνει «Δεν έχεις δει τίποτα από τη Χιροσίμα». Εκείνη αναφέρεται στα εφηβικά της χρόνια στη Νεβέρ, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, για το πως ερωτεύτηκε έναν Γερμανό στρατιώτη αλλά και στην ταπείνωση που υπέστη κατά τη διάρκεια της απελευθέρωσης.

Φάλσταφ – Καμπάνες του μεσονυκτίου (Falstaff, Chimes at Midnight 1965)
Σκηνοθεσία: Όρσον Γουέλς. Πρωταγωνιστούν: Όρσον Γουέλς, Ζαν Μορό, Μάργκαρετ Ράδερφορντ, Τζον Γκίλγουντ, Μαρίνα Βλαντί, Κιθ Μπάξτερ, Φερνάντο Ρέι.

Ο Ερρίκος ο Δ’, σφετεριστής του θρόνου της Αγγλίας, προσπαθεί να καταστείλει τις εξεγέρσεις των ευγενών που στρέφονται κατά της εξουσίας του. Ο γιος του, Χαλ, προτιμά την παρέα του Φάλσταφ, ενός εύθυμου γερό-γλεντζέ που ζει σε πορνείο. Όταν όμως ανεβαίνει στο θρόνο της Αγγλίας ως Ερίκος ο Ε’, απαρνείται τον φίλο και πνευματικό του πατέρα και τον εξορίζει από την αυλή, κάτι που έχει ως συνέπεια να σπάσει τη φιλία του με τον Φάλσταφ.

Η κλασική ταινία του Γουέλς, που κέρδισε το βραβείο της 20ης επετείου του Φεστιβάλ Καννών το 1966, αποτελεί μια συρραφή αποσπασμάτων των έργων του Σαίξπηρ «Ερρίκος ο 4ος», «Οι εύθυμες κυράδες του Γουίντσορ», «Ερρίκος ο 5ος» και «Ριχάρδος ο 2ος», αλλά και βασίζεται στο θεατρικό έργο «Πέντε βασιλιάδες» που πρωταγωνίστησε ο Γουέλς σε ηλικία μόλις 25 ετών.

Αυτή η ισπανο-γαλλο-ελβετική συμπαραγωγή, που εντέλει ολοκληρώθηκε με τα χρήματα του Καναδού μεγαλοπαραγωγού Χάρι Σάλτζμαν, παρέμενε για χρόνια χαμένη και εμπορικά μη εκμεταλλεύσιμη μέχρι που το 2011 αποκαταστάθηκε σε νέες κόπιες, πραγματοποιώντας πρεμιέρα στη Μ. Βρετανία.

entertainment.in.gr

Headlines