Πέθανε ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Χέλμουτ Σμιτ

Σε ηλικία 96 ετών πέθανε ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Χέλμουτ Σμιτ στο Αμβούργο. Ο Σμιτ πέθανε στο Αμβούργο το απόγευμα της Τρίτης.

Διατέλεσε καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας από το 1974 έως το 1982.

Την είδηση του θανάτου του Σοσιαλδημοκράτη πολιτικού έκανε γνωστός γιατρός του.

Το τελευταίο διάστημα ο Χέλμουτ Σμιτ αντιμετώπιζε έντονα προβλήματα υγείας. Μάλιστα, τις τελευταίες ημέρες η κατάσταση της υγείας του είχε χειροτερεύσει.

Όπως αναφέρει η γερμανική εφημερίδα Die Welt, η κόρη του Σμιτ, Σουζάνα, ταξίδεψε από τη Βρετανία -όπου ζει- στο Αμβούργο για να δει τον πατέρα της.

Ο Χέλμουτ Σμιτ, μανιώδης καπνιστής, είχε ανακοινώσει μόλις τον Σεπτέμβριο ότι κόβει το τσιγάρο.

Ένας από τους σημαντικότερους γερμανούς πολιτικούς και ο πιο γνωστός μανιώδης καπνιστής της Γερμανίας, ο Χέλμουτ Σμιτ γεννήθηκε στο Αμβούργο το 1918.

Ιστορικό στέλεχος του SPD, πριν γίνει καγκελάριος είχε διατελέσει υπουργός Άμυνας -στον μεγάλο συνασπισμό Σοσιαλδημοκρατών – Φιλελευθέρων – και υπουργός Οικονομικών.

Ποτέ δεν έκρυψε τα λόγια του, αλλά η ιδιότητά του αυτή δεν ήταν ικανή να μειώσει τη δημοτικότητά του. Μάλιστα, συχνά είχε ψηφιστεί ως ο πιο δημοφιλής πολιτικός της μεταπολεμικής Γερμανίας, παρά το γεγονός ότι πολλοί τον θεωρούσαν απόλυτο στις απόψεις του.

Ερωτηθείς σε συνέντευξη τη γνώμη του για την ηγεσία της γερμανίδας καγκελαρίου, ο Σμιτ είπε: «Θα μου πάρει ώρα να σκεφτώ μια διπλωματική απάντηση». Πιο καυστικός ήταν όταν ρωτήθηκε για τον τότε υπουργό Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε: «Δεν μπορείτε σοβαρά να περιμένετε να σας απαντήσω» σημείωσε με καυστικό τρόπο.

Στην ιστορία έχει μείνει και η σκληρή στάση του απέναντι στην οργάνωση Φράξια Κόκκινος Στρατ (RAF). Απέναντι στα αιτήματα της RAF, ο Σμιτ ήταν ανένδοτος. Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι ήθελε να δείξει την ικανότητα του κράτους να προστατεύει τους πολίτες απέναντι στους κινδύνους.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Χέλμουτ Σμιτ είχε χαρακτηρίσει «ανεπιθύμητη» μία έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Είχε, πάντως, σημειώσει: «Πρέπει να σας ομολογήσω, ότι οπωσδήποτε δεν θα δεχόμουν την Ελλάδα στην ευρωζώνη. Ήμουν πολύ επιφυλακτικός κάποτε, όταν η Ελλάδα έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, ταυτόχρονα με την Ισπανία και την Πορτογαλία. Γνώριζα πολύ καλά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Του είχα μεγάλη εμπιστοσύνη. Ωστόσο, γνώριζα ότι οι Έλληνες εφοπλιστές δεν πλήρωναν αρκετούς φόρους στην πατρίδα τους και αυτό το γεγονός απέκλειε να ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Μπορεί για την ένταξη στην ΕΟΚ να το άφησα στην άκρη, αλλά δεν θα έβαζα την Ελλάδα στην ευρωζώνη».

• Η συνέντευξη στο Αθηναϊκό Πρακτορείο και οι αναφορές στην Ελλάδα

Στην φωτογραφία (1977) ο Σμιτ σερβίρει καφέ στον τότε έλληνα πρωθυπουργό,
Κωνσταντίνο Καραμανλή. Οι δύο άνδρες είχαν αναπτύξει φιλική σχέση

Ο Σμιτ ήταν πολύ καλός ρήτορας και η ζωή του αντικατοπτρίζει τη ζωή στη μεταπολεμική Γερμανία.

Γεννήθηκε λίγο μετά την ατιμωτική ήττα της Γερμανίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πατέρας του Γκουστάβ ήταν δάσκαλος και η μητέρα του νοικοκυρά με καλλιτεχνική φύση.

Είδε την άνοδο των Ναζί, εντάχθηκε στη χιτλερική νεολαία και υπηρέτησε στον γερμανικό στρατό κρύβοντας το γεγονός ότι ο παππούς του είναι εβραίος και ανήλθε πολιτικά σε μία διχασμένη Γερμανία. Ο Σμιτ και ο πατέρας του πλαστογράφησαν έγγραφα, προκειμένου να κρύψουν το γεγονός ότι ο παππούς του ήταν εβραίος. Την αλήθεια για την καταγωγή του αποκάλυψε πολλά χρόνια αργότερα.

Αντίθετα με τους προκατόχους του, οι σχέσεις του με τις ΗΠΑ δεν ήταν τόσο φιλικές, ενώ όπως αναφέρουν οι New York Times δεν έκρυβε την αντιπάθειά του για τον τότε αμερικανό πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, ενώ ήταν επιφυλακτικός απέναντι στον Ρόναλντ Ρίγκαν.

Σε συνεργασία με τον γάλλο πρόεδρο Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εστέν κατάφερε να απαλύνει την κακή γνώμη των Ευρωπαίων για τη Γερμανία, η οποία είχε αναπτυχθεί εξαιτίας του ναζιστικού παρελθόντος της χώρας.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, τα λάθη πολιτικής του -η απροθυμία του να παραδεχθεί τα λάθη του- οδήγησαν το γερμανικό Κοινοβούλιο στο να τον διώξει μετά από οκτώ χρόνια στην καγκελαρία. Οι επικριτές του θεωρούσαν ότι ήταν υπερβολικά «πρόθυμος» να βοηθήσει τη Ρωσία, ενώ δεν βοήθησε την πολιτική του καριέρα και η κριτική που ασκούσε στην Ουάσινγκτον.

Ο Σμιτ δεν φοβόταν να συγκρουστεί και με τους βουλευτές. Το 1982, η Μπούντεσταγκ αποφάσισε να τον «καρατομήσει» και να βάλει στη θέση του τον Χέλμουτ Κολ

Ο Χέλμουτ Σμιτ ήταν συμπαθής στους Γερμανούς και για έναν ακόμα λόγο: εξαιτίας της συζύγου του Χανελόρε Σμιθ, βιολόγου και βοτανολόγου, η οποία ήταν ιδιαίτερα αγαπητή στους γερμανούς πολίτες. Μάλιστα, το όνομά της έχει δοθεί σε λουλούδια στη Λατινική Αμερική και την Αφρική.

Με τη σύζυγό του γνωρίζονταν από παιδιά. Παντρεύτηκαν το 1942.

Το 1949 έγινε μέλος του Σοσιαλδημοκρατικούς Κόμματος της Γερμανίας και υπηρέτησε στην κυβέρνηση του Αμβούργου, πριν εισέλθει στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Μετά την αποχώρησή του από την πολιτική σκηνή, υπήρξε συν-εκδότης του Die Zeit και έδινε συνεντεύξεις και ομιλίες.

«Πολιτικό θεσμό» της Γερμανίας χαρακτήρισε τον πρώην καγκελάριο Χέλμουτ Σμιτ η Άνγκελα Μέρκελ.

«Ο Χέλμουτ Σμιτ ήταν ένας πολιτικός θεσμός της δημοκρατίας μας. Και ήταν και για μένα ένας θεσμός. Κάποιος του οποίου την συμβουλή και την άποψη θεωρούσα σημαντικές», δήλωσε η γερμανίδα καγκελάριος -που είχε συχνά δεχθεί τις επικρίσεις του Σμιτ- και αναφέρθηκε στην συμβολή του στην ευρωπαϊκή ιδέα, στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, αλλά και στις σημαντικές διεθνείς πρωτοβουλίες του, οι οποίες, όπως είπε, έχουν επίδραση ακόμη και σήμερα.

Επιμέλεια: Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ