Γιώργος Αρμένης: To «πρώτη φορά Αριστερά» έπεσε από τα μπαλκόνια

Συνέντευξη: Ελισάβετ Σταμοπούλου

Δάσκαλός του ο Κάρολος Κουν. Η θεατρική του ματιά εστιάζει στην κοινωνία, στις ελπίδες που χάθηκαν και στα όνειρα που δεν εκπληρώθηκαν. Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός, Γιώργος Αρμένης, περπατά στα Εξάρχεια, όπου μένει, και βλέπει ένα «πρόσωπο» που τον θλίβει. Οι δυσκολίες τον τροφοδοτούν με έμπνευση για παραγωγή, και όπως λέει τα αγκάθια της κρίσης «έφεραν» στη σκηνή του Νέου Ελληνικού Θεάτρου το έργο «Τέσσερα πρόσωπα και ο Θεός απ’ έξω».

Με αφορμή την παράσταση, εξηγεί στο in.gr γιατί ο «Θεός βρίσκεται απ’έξω», μιλά για την δική του πραγματικότητα και την κατάσταση με την οποία καλείται να έρθει αντιμέτωπος ως ιδιοκτήτης θεάτρου στα Εξάρχεια, αναφέρεται στην καθοριστική για εκείνον συνεργασία με τον Κάρολο Κουν, αλλά και στην έννοια της Αριστεράς.

«Τέσσερα πρόσωπα και ο Θεός απ’ έξω…», είναι ο τίτλος του έργου που σκηνοθετείτε. Τι σας οδήγησε να ανεβάσετε στο σανίδι μια τέτοια παράσταση;
Ζω στο κέντρο της Αθήνας, και συγκεκριμένα στα Εξάρχεια όπου έχω το Νέο Ελληνικό Θέατρο. Μου αρέσει να περπατάω, βλέπω όμως κλειστά μαγαζιά, ανθρώπους που ψάχνουν στα σκουπίδια και που τα μάτια τους έχουν μια θλίψη. Υπάρχουν σπασμένα γυαλιά κάτω που πληγώνουν τα πόδια και ίσως να’ναι τα όνειρα, οι υποσχέσεις και οι ελπίδες που μας έδωσαν οι πολιτικοί μας από τον Γιώργο Παπανδρέου μέχρι σήμερα και έπεσαν από τις εξέδρες και γκρεμίστηκαν. Όλο αυτό με στενοχωρεί και με θυμώνει ως άνθρωπο και όταν κάτι με θυμώνει κάτι παράγω. Η χώρα μας λεηλατείται για ακόμη μια φορά. Από παιδί λέω πως θα φτιάξουν τα πράγματα και ποτέ δεν φτιάχνουν. Βλέπω τους ανθρώπους που περνούν από το θέατρο και μου ζητούν δουλειά και θέλησα να μπω σε ένα σπίτι. Σε ένα σπίτι ενός ζευγαριού με δυο παιδιά θέλοντας να αφουγκραστώ την αγωνία τους για το πώς θα τα μεγαλώσουν αυτά τα δυο παιδιά, ώστε να μην μαρτυρήσουν στον τόπο τους. Το ένα παιδί έχει πέσει στα ναρκωτικά και στις ουσίες και το κορίτσι τελειώνει το Λύκειο. Οι γονείς είναι άνθρωποι μεροκαματιάρηδες και ο πλούτος είναι ο πόνος τους, οι ελπίδες που γκρεμίστηκαν. Ο Θεός είναι έξω από το σπίτι και από τις αγωνίες. Αυτό το αντρόγυνο είναι ένα μεγάλο κομμάτι της Ελλάδας.

Το συνδέετε, δηλαδή, με την κοινωνική πραγματικότητα
Τα λέμε έξω από τα δόντια, αλλά και με μια ποιητική διάθεση. Ο άνθρωπος δεν έχει πια πού να στραφεί και να κοιτάξει. Η Αθήνα έχει καταντήσει να είναι κάποια μπαράκια το βράδυ και από την Ομόνοια και κάτω αρχίζει το μεγάλο δράμα. Με συγκινούν οι άνθρωποι του μόχθου που αγωνιούν για το παιδί τους. Συνεχώς μας μιλούν για φως, αλλά ποτέ δεν έρχεται. Γέρασα με λόγια και υποσχέσεις.

Αναφέρεστε συχνά στην εικόνα της Αθήνας. Πόσο διαφορετική την θυμάστε;
Όταν με έφεραν από την Κληματιά Ιωαννίνων ήμουν επτά, περίπου, ετών. Ήταν μια άλλη Αθήνα, με άλλες γεύσεις, ταχύτητες και με μια ανθρωπιά, αλλά και με μια πολύ μεγάλη δυσκολία γιατί βγαίναμε από έναν εμφύλιο. Έζησα όμως την άνθηση του ’60, ’70 και ’80. Τότε που έπεσε πολύ μαύρο χρήμα. Δεν εντάχθηκα ποτέ όμως σε αυτή τη «γκλαμουριά». Ακολουθούσα μια συγκεκριμένη πορεία στη ζωή μου και αυτό το οφείλω στον δάσκαλό μου, στον Κάρολο Κουν. Δεν ήθελα ποτέ να αλλοιωθεί ο Γιώργος που έπλασε ο Κουν. Το θέατρο γαληνεύει και λειαίνει τον άνθρωπο.

Είχατε δηλώσει στο παρελθόν πως τα παιδικά σας χρόνια ήταν δύσκολα
Πράγματι έχω περάσει δύσκολα, τότε όμως μιλούσαμε για άλλη δυσκολία. Δεν είχαμε μάθει στα πολλά της τεχνολογίας. Δεν είχαμε τον πλουραλισμό αυτόν του υλισμού. Ως παιδιά της επαρχίας τρέχαμε, ενταχθήκαμε σε οργανώσεις κοινωνικές και πορευτήκαμε μέσα από ποιητές και τραγούδια. Βλέπαμε όμως κάποιο μακρινό φως που όλο το ζυγώναμε. Τώρα είναι σαν να έχει καεί η λάμπα.

Εξετάζοντας κανείς τον τίτλο του έργου σας, παρατηρεί μια ιδιαιτερότητα στη φράση «…κι ο Θεός απέξω»
Σε αυτές τις τάξεις ο Θεός είναι απέξω. Ίσως κατοικεί στα βόρεια προάστια, είναι πάντα με τους έχοντες. Δεν τον μορφοποιώ τον Θεό, ούτε είμαι άθεος, αλλά είναι έξω από το παιχνίδι.

Δεδομένου ότι το θέατρο δέχεται σημαντικά πλήγματα τα τελευταία χρόνια, πώς βιώνετε την σημερινή πραγματικότητα;
Το θέατρο θέλει ευμάρεια, ειρήνη και χαρά για να ακμάσει. Πολλοί όμως λένε πως και σε διαφορετικές περιόδους βγαίνουν πράγματα, όπως συνέβη στην Κατοχή. Δεν χρειάζεται όμως να περάσουμε τέτοιες κακουχίες για να αναδυθούν πράγματα. Αντιμετωπίζω πολλές δυσκολίες. Βρίσκομαι στο κλείσιμο της πορείας μου, μας άφησαν να πέσουμε σε μεγάλες παγίδες. Εκτιμούσαν τον άνθρωπο από τη μάρκα αυτοκινήτου. Εγώ πάντα λιτά ζούσα, δεν μπαίνω στη «φασιστική» αντίληψη της μόδας. Περνώ όμως άσχημα γιατί ζω στα Εξάρχεια όπου συμβαίνουν πολλά τελευταία, παρόλο που εκεί έχουν ανδρωθεί πολλοί καλλιτέχνες. Ήταν ένας μικρός ομφαλός της Αθήνας όπου γαλουχήθηκαν όλοι. Τώρα όμως μιλούν για άβατο, μας έχουν εγκαταλείψει στο έλεος.

Παρακολουθώντας την πορεία της κυβέρνησης, υπάρχει κάτι που θα θέλατε να σημειώσετε;
Aπό τότε που ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ όλοι είχαμε μια ελπίδα όπως κι εγώ προσωπικά. Μπορεί κι ακόμη να τρέφω, αλλά βλέπω ότι έγιναν πολλά λάθη με λίγα έργα και πολλά λόγια. Η ποιότητα όμως του αριστερού δεν είναι τέτοια. Είναι στάση ζωής η αριστερά. Παρερμηνεύεται και λοιδορείται σήμερα. Το «πρώτη φορά αριστερά» έπεσε από τα μπαλκόνια.

Θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας Αριστερό; Νέος είχατε ενταχθεί στη Νεολαία Λαμπράκη
Εκεί χρωστάω μεγάλη ευγνωμοσύνη, ήρθα σε επαφή με ποιητές, διάβασα πολλά και αυτό ίσως να με οδήγησε σε έναν άλλο προβληματισμό μέχρι που γνώρισα τον Κάρολο Κουν και άλλαξε όλη μου η ζωή. Δεν θα έλεγα όμως πως είμαι από τους φανατικούς αριστερούς.

Θυμάστε συχνά τον Κάρολο Κουν όταν μιλάτε για τα πρώτα σας βήματα στο θέατρο
Ο άνθρωπος αυτός μου άλλαξε τη ζωή με την πειθώ, την ηρεμία, το μυαλό του. Μας έπλαθε, ήταν κάτι υπέροχο για μένα

Τι έχετε να πείτε για τον πολιτισμό στις μέρες μας;
Δεν υπάρχει πολιτισμός. Λιμοκτονούν τα Εθνικά Θέατρα, λιμοκτονεί το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας, το Εθνικό. Ό,τι γίνεται, γίνεται από ιδιωτική πρωτοβουλία. Στα Εξάρχεια θα έπρεπε να επιδοτούμαι σαν να είμαι εμπόλεμη ζώνη. Πάντα είχαμε μια μικρή βοήθεια από το υπουργείο Πολιτισμού. Βοήθεια της τάξεως των 10.000 – 15.000 ευρώ.

entertainment.in.gr