Αφιέρωμα στον τολμηρό Αλέν Ντελόν στην Ταινιοθήκη Θεσσαλονίκης

Ο Αλέν Ντελόν, ένας από τους πιο σημαντικούς πρωταγωνιστές του παγκόσμιου σινεμά, βρίσκεται αυτή την εβδομάδα στο επίκεντρο του αφιερώματος «Αλέν Ντελόν: τολμηρός και γοητευτικός» της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης. Το αφιέρωμα πραγματοποιείται από την Πέμπτη 25 έως και την Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2016 στην αίθουσα Σταύρος Τορνές (Αποθήκη 1, Λιμάνι).

«Ο Αλέν Ντελόν είναι ταυτόχρονα δαίμονας και άγγελος […] Στο πρόσωπό του ενσαρκώνονται, με μοναδικό τρόπο το κακό και το καλό, η αγγελική ομορφιά και η σκληρότητα του μοναχικού λύκου» έγραφε ο Μιχάλης Δημόπουλος στην έκδοση Alain Delon που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1998, με αφορμή το αφιέρωμα που διοργάνωσε τότε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Από την πλευρά του, ο Dominique Paϊni, τότε διευθυντής της Γαλλικής Ταινιοθήκης, σημείωνε στην ίδια έκδοση: «Η εξαίρετη προσαρμοστικότητα του Ντελόν σε ρόλους που βρίσκονται σε δραματουργικούς και ψυχολογικούς αντίποδες, αντανακλά μια εικόνα φυσικής ευκολίας και έμφυτου ταλέντου».

Κατά τη διάρκεια της πλούσιας καριέρας του, η οποία μετρά πάνω από πέντε δεκαετίες, ο Αλέν Ντελόν έχει συνεργαστεί με ορισμένους από τους πιο διακεκριμένους σκηνοθέτες του διεθνούς κινηματογράφου: από τον Βισκόντι, τον Αντονιόνι και τον Κλεμάν, μέχρι τον Μελβίλ, τον Γκοντάρ και τον Λόουζι. Στο πλαίσιο του αφιερώματος της Ταινιοθήκης Θεσσαλονίκης προβάλλονται τέσσερις ταινίες του διάσημου γάλλου ηθοποιού, οι οποίες γυρίστηκαν τη δεκαετία του 1960. Πρόκειται για τα φιλμ Ο Ρόκο και τ’ αδέλφια του του Λουκίνο Βισκόντι (1960), Γυμνοί στον ήλιο του Ρενέ Κλεμάν (1960), Η έκλειψη του Μικελάντζελο Αντονιόνι (1962) και Η πισίνα του Ζακ Ντερέ (1969).

Αξίζει να θυμηθούμε ότι:

• Οι ταινίες Γυμνοί στον ήλιο και Ο Ρόκο και τ’αδέλφια του αποτελούν τις δύο πρώτες κινηματογραφικές εμφανίσεις του Αλέν Ντελόν σε πρωταγωνιστικό ρόλο.
• Στην ταινία Γυμνοί στον ήλιο, ο 24χρονος τότε Αλέν Ντελόν σε ρόλο έκπτωτου αγγέλου του κακού, ενσαρκώνει τον Τομ Ρίπλεϊ, τον πασίγνωστο λογοτεχνικό ήρωα της συγγραφέα Πατρίσια Χάισμιθ. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη ερμηνεία της καριέρας του, που τον έκανε παγκόσμια γνωστό και αντικείμενο του πόθου όλων των γυναικών.
• Στην ταινία Η πισίνα, το πρωταγωνιστικό κουαρτέτο είναι εξαιρετικό και αποτελείται από τους Αλέν Ντελόν, Ρόμι Σνάιντερ, Μορίς Ρονέ και Τζέιν Μπίρκιν.

Πρόγραμμα προβολών:
Πέμπτη 25/2
18:30 Η πισίνα
21:00 Ο Ρόκο και τ ’αδέλφια του

Παρασκευή 26/2
18:30 Γυμνοί στον ήλιο
21:00 Η έκλειψη

Σάββατο 27/2
18:00 Ο Ρόκο και τ’ αδέλφια του
21:00 Γυμνοί στον ήλιο

Κυριακή 28/2
18:30 Η έκλειψη
21:00 Η πισίνα

• Να σημειωθεί ότι αποκλειστικά κατά τη διάρκεια του αφιερώματος θα πωλείται σε προσφορά η έκδοση «Alain Delon» του ΦΚΘ (τιμή πώλησης 1,00 ευρώ από 2,00 ευρώ).

Πώληση εισιτηρίων: Αίθουσα «Σταύρος Τορνές» (Αποθήκη 1, Λιμάνι, τηλ. 2310-508.398, cinematheque@filmfestival.gr)
Τιμή εισιτηρίου: 4 ευρώ (γενική είσοδος), 3 ευρώ (για τα μέλη).
Κάρτα μέλους: 1 ευρώ.

Οι ταινίες του αφιερώματος:

Ο Ρόκο και τ’ αδέλφια του
(Ιταλία – Γαλλία, 1960)
Σκηνοθεσία: Λουκίνο Βισκόντι. Σενάριο: Luchino Visconti, Suso Cecchi D’Amico. Ηθοποιοί: Alain Delon, Renato Salvatori, Annie Girardot. Ασπρόμαυρη, 168΄.

Μετά τον θάνατο του άντρα της, η Ροζάρια μετακομίζει με τους τέσσερις γιους της από τον ιταλικό νότο στο Μιλάνο, όπου ζει ο μεγαλύτερος γιος της, προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Η δραματική τροπή της ιστορίας τους δεν θα αργήσει να έρθει, όταν δύο από τα αδέλφια θα ερωτευτούν την ίδια γυναίκα.

Με ένα εξαιρετικό, δομημένο σενάριο ο Λουκίνο Βισκόντι χωρίζει την ιστορία του σε πέντε κεφάλαια, καθένα από τα οποία είναι αφιερωμένο σε έναν από τους γιους. Ο ιταλός δημιουργός στη μετα-νεορεαλιστική περίοδό του, με μεγάλη εικαστική δύναμη και εκπληκτική ακρίβεια, σκηνοθετεί ένα από τα αριστουργήματα της καριέρας του, ένα οικογενειακό έπος, ενώ ταυτόχρονα αναπαράγει στην οθόνη την κοινωνική τοιχογραφία μια ολόκληρης εποχής. Η ταινία αποτελεί και μια από τις δύο πρώτες πρωταγωνιστικές κινηματογραφικές εμφανίσεις του Αλέν Ντελόν σε πρωταγωνιστικό ρόλο (την ίδια χρονιά με το Γυμνοί στον ήλιο), ενώ και η ερμηνεία της Κατίνας Παξινού, στο ρόλο της μάνας-κουράγιο της ταινίας είναι συγκλονιστική.

Γυμνοί στον ήλιο
(Γαλλία – Ιταλία, 1960)
Σκηνοθεσία: Ρενέ Κλεμάν. Σενάριο: Patricia Highsmith (μυθιστόρημα), René Clément. Ηθοποιοί: Alain Delon, Maurice Ronet, Marie Laforêt. Έγχρωμη, 118΄.

Ο Τομ Ρίπλεϊ αναχωρεί από την Αμερική για την Ιταλία, με σκοπό να αναζητήσει τον παλιό του συμμαθητή Φίλιπ Γκρίνλιφ, μετά από εντολή (επί πληρωμή) του πλούσιου πατέρα, ο οποίος ανησυχεί για την αδικαιολόγητη παραμονή του γιου του στη μεσογειακή χώρα. Ο Τομ τον βρίσκει να ζει μια ανέμελη και ηδονιστική ζωή πλέιμπόι χωρίς να τον απασχολεί η επιστροφή στο πατρικό του και αμέσως σχεδιάζει, με μεθοδικό όσο και σατανικό τρόπο, τη δολοφονία του Φίλιπ, με απώτερο στόχο να οικειοποιηθεί την ταυτότητά του…

Ο σκοτεινός πυρήνας του θαυμάσιου πρώτου και καλύτερου μυθιστορήματος (από τα πέντε) της Πατρίτσια Χάισμιθ με ήρωα τον Τομ Ρίπλεϊ, έναν από τους πιο σαγηνευτικούς «αρνητικούς» ήρωες της λογοτεχνίας, συλλαμβάνεται μέσα στο αναγεννησιακό ιταλικό φως και στην κάψα του μεσογειακού καλοκαιριού. Ο αμοραλιστής ήρωας της ταινίας, απατεώνας, πλαστογράφος και σίριαλ κίλερ, επιδιώκει ουσιαστικά να αλλάξει ταυτότητα παίρνοντας τη ζωή και τη θέση ενός άλλου. Πίσω από την αστυνομική ίντριγκα, το σασπένς και τις συμβάσεις του ψυχολογικού θρίλερ που ο Ρενέ Κλεμάν χειρίζεται με μεγάλη σκηνοθετική δεξιοτεχνία, καραδοκεί το υπαρξιακό κενό, η μοναξιά και το αίσθημα της απώλειας. Ο 24χρονος Αλέν Ντελόν στο ρόλο του έκπτωτου αγγέλου του κακού, στην πρώτη μεγάλη ερμηνεία της καριέρας του που τον έκανε παγκόσμια γνωστό και αντικείμενο του πόθου όλων των γυναικών, είναι «ένα κινούμενο έργο τέχνης».

Η έκλειψη
(Ιταλία – Γαλλία, 1962)
Σκηνοθεσία: Μικελάντζελο Αντονιόνι. Σενάριο: Michelangelo Antonioni, Tonino Guerra. Ηθοποιοί: Monica Vitti, Alain Delon, Francisco Rabal. Ασπρόμαυρη, 126΄.

H ταινία αφηγείται την ιστορία της Bιτόρια, η οποία όταν χωρίζει με τον αρκετά μεγαλύτερο σε ηλικία εραστή της Pικάρντο, συναντά στο Xρηματιστήριο το νεαρό χρηματιστή Πιέρο και συνάπτει μαζί του μια παροδική σχέση, η οποία όμως γρήγορα θα σβήσει, πριν καλά καλά αρχίσει…

Mε την Έκλειψη ο Αντονιόνι κλείνει την περίφημη «τριλογία της αποξένωσης» (έχουν προηγηθεί η Περιπέτεια και η Nύχτα), γύρω από την προβληματική της αλλοτρίωσης και της ανέφικτης επικοινωνίας. Στο μικροσκόπιο είναι και πάλι ο αστικός κόσμος και η ταινία πραγματεύεται τη διφορούμενη, εύθραυστη και ασταθή σχέση του ατόμου με την πραγματικότητα: ποιες είναι οι αντηχήσεις και οι αντανακλάσεις του εξωτερικού κόσμου στα εσωτερικά τοπία της υποκειμενικότητας; Aυτό το διφορούμενο, ευάλωτο και ασταθές θέμα, ο Αντονιόνι το αποτυπώνει με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια και ευκρίνεια στην οθόνη. Λέει ο σκηνοθέτης: Tο μόνο που μπορώ να σκεφτώ είναι πως, στην διάρκεια μιας έκλειψης, μοιάζουν να ακινητοποιούνται ακόμα και τα συναισθήματα». Mε την ταινία αυτή, ιχνηλατώντας τα σύνορα του ανείπωτου, ο Aντονιόνι κινηματογραφεί το αόρατο τελετουργικό μιας συναισθηματικής έκλειψης. Έξοχη η Mόνικα Βίτι, συνεπικουρούμενη από έναν θαυμάσιο Αλέν Ντελόν.

Η πισίνα
(Γαλλία – Ιταλία, 1969)
Σκηνοθεσία: Ζακ Ντερέ. Σενάριο: Jean-Claude Carrière, Jacques Deray. Ηθοποιοί: Alain Delon, Romy Schneider, Maurice Ronet. Έγχρωμη, 120΄.

Ο Ζαν–Πολ (Αλέν Ντελόν) και η Μαριάν (Ρόμι Σνάιντερ), ένα ζευγάρι μπουρζουάδων, περνούν τις καλοκαιρινές του διακοπές σε μια έπαυλη με πισίνα. Όταν ο πρώην σύντροφος της Μαριάν (Μορίς Ρονέ) θα εμφανιστεί μαζί με την έφηβη κόρη του (Τζέιν Μπίρκιν), ο Ζαν–Πολ θα την αποπλανήσει, οδηγώντας την κατάσταση στα άκρα.

Ο Ζακ Ντερέ, στο πρώτο μέρος του φιλμ, καταγράφει με εκπληκτική ακρίβεια την ομορφιά που περιβάλει τους ήρωές του, τοποθετώντας το πρωταγωνιστικό του δίδυμο σε μια επίγεια Εδέμ. Η καθημερινότητά τους, γύρω από την πισίνα του τίτλου, αποτελείται από μία αέναη αδράνεια μέχρι τη στιγμή που θα κάνουν την εμφάνιση τους οι υπόλοιποι ήρωες της ιστορίας. Από εκεί και πέρα, η λανθάνουσα ένταση θα γεμίσει το κάδρο. Ο Ντερέ σκηνοθετεί την ερωτική ένταση μέσα από υπαινιγμούς και μισόλογα, δημιουργώντας την ατμόσφαιρα ενός θρίλερ μέσα σ΄ ένα κλίμα αισθησιασμού και λαγνείας. Το πρωταγωνιστικό κουαρτέτο είναι συγκλονιστικό, με τον Αλέν Ντελόν και την Τζέιν Μπίρκιν σε δύο από τους χαρακτηριστικότερους ρόλους της καριέρας τους.

entertainment.in.gr