UNHCR: Η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας αντιβαίνει στο διεθνές δίκαιο

Η Υπάτη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) προειδοποίησε την Τρίτη ότι η προσωρινή συμφωνία για τη μαζική επαναπροώθηση προσφύγων στην Τουρκία παραβιάζει το δικαίωμά τους για προστασία βάσει του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου.

Αν και οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν στις 17 Μαρτίου, οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ καλωσόρισαν τη Δευτέρα την πρόταση της Άγκυρας να επαναπροωθηθούν όλοι οι παράτυποι μετανάστες από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία και για κάθε Σύρο που επαναπροωθείται, η ΕΕ να δέχεται έναν Σύρο από την Τουρκία.

Ο Βενσάν Κοστέλ, περιφερειακός διευθυντής για την Ευρώπη της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες δήλωσε πως η δέσμευση της Ευρώπης για μετεγκατάσταση 20.000 προσφύγων σε διάστημα δύο ετών, σε εθελοντική βάση, παραμένει «ανεπαρκής».

«Η συλλογική απέλαση ξένων πολιτών απαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» δήλωσε ο Κοστέλ σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη. «Μια συμφωνία που θα ισοδυναμεί με καθολική επιστροφή σε μια τρίτη χώρα δεν συνάδει με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, δεν συνάδει με το διεθνές δίκαιο».

Η Ευρώπη δεν εκπλήρωσε καν τη συμφωνία του περασμένου Σεπτεμβρίου για τη μετεγκατάσταση 66.000 προσφύγων από την Ελλάδα, έχοντας κατανείμει μόνον 600 μεταξύ αυτών μέχρι σήμερα στο εσωτερικό της Ένωσης, είχε δηλώσει νωρίτερα ο Κοστέλ.

«Ό,τι δεν συνέβη από την Ελλάδα, θα συμβεί από την Τουρκία; Θα δούμε, έχω ορισμένες αμφιβολίες» είπε ο Κοστέλ στο ελβετικό ραδιόφωνο RTS.

Η Τουρκία φιλοξενεί σχεδόν τρία εκατομμύρια σύρους πρόσφυγες, τον μεγαλύτερο αριθμό παγκοσμίως, ενώ οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν και το Ιράκ αντιπροσωπεύουν περίπου το 3%, είπε ο Κοστέλ.

«Ελπίζω πως μέσα στις επόμενες 10 ημέρες ένας ορισμένος αριθμός επιπλέον εγγυήσεων θα τεθεί σε εφαρμογή ώστε οι άνθρωποι που επαναπροωθούνται στην Τουρκία να έχουν πρόσβαση στην εξέταση της αίτησής τους (για άσυλο)», είπε.

Ο εκπρόσωπος της UNHCR Γουίλιαμ Σπίντλερ σημείωσε: «Νομικές εγγυήσεις θα πρέπει να κατευθύνουν οποιονδήποτε μηχανισμό βάσει του οποίου θα μεταφέρεται η ευθύνη για την εξέταση ενός αιτήματος ασύλου».

Αλλά και η UNICEF εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τη συμφωνία, σημειώνοντας πως «υπερβολικά πολλές λεπτομέρειες παραμένουν ακόμη ασαφείς».

«Η θεμελιώδης αρχή «μην κάνετε κακό» πρέπει να εφαρμόζεται σε κάθε βήμα της διαδρομής» δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου η εκπρόσωπος της UNICEF Σάρα Κρόου.

«Αυτό σημαίνει πρώτα και κύρια ότι το δικαίωμα του παιδιού να αξιώνει διεθνή προστασία πρέπει να διασφαλιστεί. Τα παιδιά δεν πρέπει να επαναπροωθούνται αν αντιμετωπίζουν κινδύνους στους οποίους περιλαμβάνονται η κράτηση, η αναγκαστική στρατολόγηση, η εμπορία ή η εκμετάλλευση» τόνισε.

Από την πλευρά της, η Διεθνής Αμνηστία έκανε λόγο για «ηθικά και νομικά κενά» στη συμφωνία, σημειώνοντας ότι αμφισβητεί έντονα την έννοια της «ασφαλούς τρίτης χώρας», καθώς υπονομεύει το ατομικό δικαίωμα για πλήρη και δίκαια επεξεργασία του αιτήματος ασύλου και μπορεί να οδηγήσει σε απελάσεις ατόμων στη χώρα καταγωγής τους – κατά παράβαση της αρχής της μη επαναπροώθησης.

«Στην περίπτωση της Τουρκίας, ιδίως, υπάρχει τεράστια πηγή ανησυχίας δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης και της μεταχείρισης των μεταναστών και των προσφύγων» προσθέτει η Διεθνής Αμνηστία.

Ερωτηθείς για τις εν λόγω αντιδράσεις, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Αλεξάντερ Βιντερστάιν, σημείωσε ότι μέσα στις επόμενες ημέρες και μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της 17ης – 18ης Μαρτίου, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας θα έχουν τελειοποιηθεί και θα είναι συμβατές με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters