Colonia Dignidad: Η διαβόητη αποικία βασανιστηρίων στη Χιλή του Πινοτσέτ

Μία μυστική γερμανική κοινότητα στην Χιλή του Πινοτσέτ, ένας τόπος κακοποίησης παιδιών και βασανιστηρίων πολιτικών κρατουμένων, ένας επικεφαλής που λατρευόταν σαν θεός: η ιστορία της λεγόμενης Colonia Dignidad («Αποικίας της Αξιοπρέπειας») απετέλεσε έμπνευση για μια ταινία, αλλά τα όσα συνέβαιναν εκεί ήταν πιο δραματικά από το πιο σκοτεινό σενάριο.

Ο Πάουλ Σέφερ, δεκανέας στον στρατό του Χίτλερ στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αποφασίζει μετά τον πόλεμο να ιδρύσει μία ευαγγελική εκκλησία και ένα σπίτι για παιδιά, ισχυριζόμενος ότι θέλει να φροντίσει τα ορφανά του πολέμου.

Τη δεκαετία του 1950 αντιμετωπίζει κατηγορίες στη Γερμανία για σεξουαλική κακοποίηση δύο αγοριών και διαφεύγει στη Χιλή, ακολουθούμενος από κάποιους από τους «πιστούς» του -περίπου 70 εκτιμά σε παλαιότερο άρθρο του το BBC.

Το 1961, σε μία κοιλάδα στις παρυφές των Άνδεων, ο Σέφερ ιδρύει την Colonia Dignidad, την αποικία του, η οποία απετέλεσε κέντρο βασανιστηρίων στη διάρκεια της δικτατορίας στη Χιλή (1973 – 1990).

Η κοινότητα βρισκόταν κοντά στην πόλη Παράλ, περίπου 350 χιλιόμετρα νότια του Σαντιάγο και έφτασε να περιλαμβάνει γύρω στα 300 μέλη -οι περισσότεροι γερμανοί πολίτες, αλλά και κάποιοι Χιλιανοί.

Σε μία έκταση 137 τετραγωνικών χιλιομέτρων υπήρχε σχολείο, νοσοκομείο, δύο αεροδιάδρομοι, εστιατόριο και σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η κοινότητα έβγαζε εκατομμύρια δολάρια μέσα από διάφορες δραστηριότητες, όπως η καλλιέργεια της γης, η εργασία στα ορυχεία και οι αγοραπωλησίες ακινήτων, αναφέρει το BBC. Στην πραγματικότητα, οι κάτοικοι έπρεπε να δουλεύουν σαν σκλάβοι, χωρίς να πληρώνονται.

Μπορεί ο ίδιος ο Σέφερ να παρουσίαζε την Colonia Dignidad ως έναν βουκολικό παράδεισο (με τα μέλη της κοινότητας να φορούν παραδοσιακές βαυαρικές στολές και να ακολουθούν τις γερμανικές παραδόσεις), ωστόσο η αλήθεια υπήρξε πολύ πιο σκοτεινή.

Ο Σέφερ (γνωστός στην αποικία ως «θείος Πάουλ») διοικούσε με σιδηρά πυγμή την απομονωμένη κοινότητα επί 40 χρόνια, ενώ οι κάτοικοι ήταν στην πραγματικότητα αιχμάλωτοι: γύρω από την αποικία υπήρχε φράχτης και ηλεκτροφόρα σύρματα, καθώς και ένα φυλάκιο.

Όσο για τους ντόπιους, η κοινότητα φαίνεται πως είχε καταφέρει να εξαγοράσει τη σιωπή τους, καθώς προσέφερε θέσεις εργασίας, δωρεάν εκπαίδευση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Στη διάρκεια αυτών των τεσσέρων δεκαετιών μόλις πέντε άνθρωποι κατάφεραν να αποδράσουν. Οι υπόλοιποι συλλαμβάνονταν και αναγκάζονταν να επιστρέψουν στην κοινότητα.

Οι μαρτυρίες από τους ανθρώπους που έζησαν εκεί συνθέτουν μια εικόνα φρίκης: οι κάτοικοι δεν επιτρεπόταν να φύγουν από τα όρια της αποικίας, ήταν χωρισμένοι ανάλογα με το φύλο τους, ενώ οι σεξουαλικές επιθυμίες καταπιέζονταν. Μάλιστα, τα νεαρά αγόρια υποβάλονταν σε ηλεκτρικά σοκ στα γεννητικά τους όργανα.

Ο ίδιος ο Σέφερ κακοποιούσε σεξουαλικά νεαρά αγόρια σχεδόν σε καθημερινή βάση. Όπως αναφέρει η Deutsche Welle, επικαλούμενη μαρτυρίες θυμάτων, στη διάρκεια 30 ετών περισσότερα από 30.000 αγόρια έπεσαν θύματα βιασμού στην Colonia Dignidad.

Μάλιστα, έχουν κυκλοφορήσει ιστορίες για αγόρια φτωχών οικογενειών που ζούσαν στην περιοχή, τα οποία «εξαφανίστηκαν» κοντά στην κοινότητα.

Ο Σέφερ λατρευόταν σαν θεός από τα μέλη της κοινότητάς του, τα οποία εκτός από τα σωματικά βασανιστήρια, υπέβαλε και σε ψυχολογικά βασανιστήρια: τους έβαζε να τηρούν όρκο σιωπής, ενώ καθημερινή ήταν η πλύση εγκεφάλου.

Η συνεργασία με τη δικτακτορία του Πινοτσέτ

Η κατάσταση έγινε χειρότερη με το πραξικόπημα του 1973.

Ο Σέφερ φαίνεται πως είχε στενούς δεσμούς με τη μυστική υπηρεσία της Χιλής, DINA. Ο γιος του Μανουέλ Κοντρέρας, επικεφαλής της DINA δήλωσε ότι ο πατέρας του είχε επισκεφθεί το 1974 την Colonia Dignidad, μαζί με τον στρατηγό Πινοτσέτ.

Πολιτικοί κρατούμενοι μεταφέρονταν στα υπόγεια της αποικίας (ένα δίκτυο από στοές βρισκόταν κάτω από την Colonia Dignidad), όπου βασανίζονταν υπό τους ήχους του Βάγκνερ και του Μότσαρντ. Οι κρατούμενοι υποβάλλονταν σε ηλεκτρικά σοκ και ξυλοκοπούνταν, ενώ πολλοί από αυτούς «εξαφανίζονταν».

Το δικτατορικό καθεστώς έκρυβε στην Colonia Dignidad όπλα και δηλητηριώδες αέριο, ενώ εξαιτίας της στενής του σχέσης με τον Σέφερ, ο Γερμανός μπορούσε να απολαμβάνει ένα καθεστώς ατιμωρισίας, δημιουργώντας ένα κράτος εν κράτει.

Η σχέση με τους γερμανούς πολιτικούς

Αν και η σχέση της Colonia Dignidad με τη γερμανική πρεσβεία στη Χιλή και τη γερμανική κυβέρνηση δεν έχει αποδειχθεί, φαίνεται ότι οι δεσμοί του Σέφερ με το επίσημο γερμανικό κράτος δεν ήταν ανύπαρκτοι.

Η Deutsche Welle σημειώνει ότι το CSU φαινόταν ιδιαίτερα εντυπωσιασμένο από τον τρόπο που η αποικία είχε μεταφέρει τις βαυαρικές παραδόσεις στις Άνδεις, ενώ γερμανός αξιωματούχος στη Χιλή είχε βρεθεί στην κοινότητα ανάμεσα στα έτη 1978 και 1982. Ιδιωτική επίσκεψη στην αποικία είχε πραγματοποιήσει ο πρώην πρωθυπουργός της Βαυαρίας Φραντς-Γιόζεφ Στράους.

Πρόσφατα, και με αφορμή την έξοδο της ταινίας «Colonia» στους κινηματογράφους, ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βέλτερ Σταϊνμάγερ ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει τα αρχεία για τη διαβόητη κοινότητα, νωρίτερα από το αναμενόμενο.

Τα έγγραφα που θα αποχαρακτηριστούν αναμένεται να ρίξουν φως στο εάν γερμανοί διπλωμάτες γνώριζαν τι ακριβώς συνέβαινε πίσω από τους φράχτες της Colonia Dignidad.

Ο ίδιος ο Σταϊνμάγερ παραδέχθηκε, πάντως, ότι για χρόνια οι γερμανοί διπλωμάτες «έκαναν τα στραβά μάτια» για ό,τι συνέβαινε στην κοινότητα, κάνοντας ελάχιστα για να προστατεύσουν τους ανθρώπους που βρίσκονταν εκεί.

Το τέλος του Σέφερ

Μετά το τέλος της δικτατορίας στη Χιλή, ο Σέφερ κατάλαβε ότι η θέση του θα ήταν δύσκολη. Το 1997 εγκαταλείπει την Χιλή.

Οι Αρχές τον συλλαμβάνουν στο Μπουένος Άιρες στην Αργεντινή το 2005. Ο Σέφερ εκδόθηκε στη Χιλή και καταδικάστηκε για 25 υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης σε 33 χρόνια φυλάκισης.

Πέθανε στις 24 Απριλίου 2010 σε φυλακή στο Σαντιάγο της Χιλής από καρδιακή προσβολή.

Villa Baviera

Παρά την φυγή του Σέφερ, η κοινότητα δεν διαλύθηκε. Μετονομάστηκε σε Villa Baviera και αρκετά από τα πρώην μέλη της Colonia Dignidad εξακολουθούν να ζουν εκεί.

Οι περίπου 130 κάτοικοι προσπαθούν να προσελκύσουν τουρίστες με μουσική και γιορτές μπίρας.

Οι περισσότεροι έμειναν εκεί γιατί κανείς δεν είχε χαρτιά ή χρήματα, δηλώνει η Άνα Σέλενκαμπ που ζει μέχρι σήμερα στην περιοχή. Επίσης, δύο στους τρεις κατοίκους της κοινότητας είναι άνω των 65 ετών.

Πρώην κάτοικος της κοινότητας δηλώνει στη Deutsche Welle ότι πολλά από τα θύματα του Σέφερ αισθάνονται «συναισθηματικώς ακρωτηριασμένα» και ελπίζουν να τους λάβουν από τη γερμανική κυβέρνηση χρηματική ή ηθική αποζημίωση.

Ο σκηνοθέτης της ταινίας «Colonia» Φλόριαν Γκαλενμπέργκερ, ο οποίος επισκέφθηκε τη Villa Baviera αρκετές φορές, ζητά να μετατραπεί η περιοχή σε μνημείο.

«Το χωριό παραμένει μία όαση γερμανικής τάξης, με ανθισμένους κήπους και φροντισμένες συστάδες με ιτιές και πεύκα» έγραφε το 2008 ο δημοσιογράφος Μπρους Φαλκόνερ, ο οποίος επισκέφθηκε την περιοχή. «Καθώς βάδιζα ανάμεσά τους, ελάχιστοι ήταν οι άνθρωποι στους δρόμους. Όσους συνάντησα μού χαμογέλασαν ευγενικά και μπήκαν γρήγορα σπίτια τους. Δεν φάνηκαν να επιθυμούν συζήτηση» τονίζει.

* Η ταινία «Η Αποικία» με πρωταγωνιστές τους Έμμα Γουάτσον και Ντάνιελ Μπριλ θα προβάλλεται στις αίθουσες από την Πέμπτη 2 Ιουνίου σε διανομή Weirdwave.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ