Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

Η Σαβίνα Γιαννάτου μαζί με τους Primavera en Salonico και τη Λάμια Μπεντίουι ενώνουν τις δυνάμεις τους σε μια ιδιαίτερη μουσική βραδιά, τη Δευτέρα 20/06 (στις 21.00), αφιερωμένη στις μουσικές των «Άλλων», όλων αυτών που βρίσκονται ξένοι σε έναν τόπο.

Στον Κήπο της Πειραιώς 260, το σχήμα θα παρουσιάσει τραγούδια και μουσικές από την Ανατολική Μεσόγειο, τη Βόρεια Αφρική, τη Νότιο Ιταλία, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία, σεφαραδίτικα, αρμένικα, βαλκανικά και ελληνικά της ξενιτειάς – τραγούδια που αναφέρονται σε κοινότητες, μειονότητες, εθνικές και κοινωνικές ομάδες, ακόμη και ολόκληρους λαούς που βρέθηκαν περαστικοί, «φιλοξενούμενοι» ή εγκατεστημένοι μακριά από τον τόπο τους.

«Διαλέγω να τα τραγουδάω στις γλώσσες τους θεωρώντας ότι η γλώσσα είναι μέρος της μουσικής», εξηγεί η Σαβίνα Γιαννάτου στο in.gr και συμπληρώνει: «Πολλά από αυτά τα τραγούδια έχουν ταξιδέψει από χώρα σε χώρα, έχουν αλλάξει γλώσσα, με την μελωδία τους όμως να παραμένει ίδια. Έχουν ακολουθήσει τους ανθρώπους στις μετακινήσεις τους, κι έχουν εμπλουτίσει τις χώρες υποδοχής με καινούργια στοιχεία στη μουσική τους».

Την Κυριακή 20 Ιουνίου θα βρεθείτε στον Κήπο της Πειραιώς 260 –στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών- μαζί με τους Primavera en Salonico και τη Λάμια Μπεντίουι, σε μια παράσταση που έχετε παρουσιάσει και στο παρελθόν και η οποία είναι εξαιρετικά επίκαιρη. Να αναφερθούμε αρχικά σε όσα περιλαμβάνει η μουσική σας παράσταση και να μας εξηγήσετε γιατί είναι επίκαιρη.
«Θα πούμε τραγούδια από τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Από τις χώρες της Μεσογείου στις γλώσσες τους, και στις διαλέκτους τους. Διαλέγω να τα τραγουδάω στις γλώσσες τους θεωρώντας ότι η γλώσσα είναι μέρος της μουσικής. Πολλά από αυτά τα τραγούδια έχουν ταξιδέψει από χώρα σε χώρα, έχουν αλλάξει γλώσσα, με την μελωδία τους όμως να παραμένει ίδια. Έχουν ακολουθήσει τους ανθρώπους στις μετακινήσεις τους, κι έχουν εμπλουτίσει τις χώρες υποδοχής με καινούργια στοιχεία στη μουσική τους.

»Τα εβραϊκά τραγούδια της Ισπανίας δημιούργησαν ένα καινούργιο είδος και μια καινούργια γλώσσα. Την ισπανοεβραϊκή ή αλλιώς «λαντίνο» η «σεφαραδίτικη». Τα φλαμένγκος στην Ισπανία πάλι, τραγούδια των τσιγγάνων τραγουδισμένα και στα αραβικά. Τα αραβοανδαλουσιανά τραγούδια που φτάνουν στη Βόρειο Αφρική. Νανουρίσματα ελληνικά στη Σμύρνη, που κάποτε ήταν βεδουΐνικες μελωδίες στην Παλαιστίνη. Χριστιανικοί ύμνοι στο Λίβανο τραγουδισμένοι στα αραβικά και στα αραμαϊκά. Στη Μεσόγειο αυτό το ταξίδι των πολιτισμών μέσα στους αιώνες μπορεί να το παρακολουθήσει κανείς και μέσα από τη μουσική και τα τραγούδια».

Είστε η περίπτωση του καλλιτέχνη που αποδεικνύει στο κοινό ότι η μουσική δεν έχει σύνορα…
«Μας αρέσει να το λέμε αυτό, αλλά η μουσική, όπως και όλα όσα κάνει ο άνθρωπος, έχει νόμους και όρια. Έχει κώδικες που ο μουσικός πρέπει να ξέρει, πρέπει να σέβεται, αλλιώς βλέπει ότι δεν μπορεί να συνεργαστεί με άλλους μουσικούς, και που κάποτε επίσης πρέπει να τους σπάει. Αλλά σπάζοντάς τους, φτιάχνει άλλους, και μετά άλλους και άλλους.

»Δεν υπάρχει τίποτα χωρίς σύνορα. Είναι απλώς θέμα απόφασης και συνεννόησης με όποιους άλλους το επιθυμούν, το να τα σπάσεις η όχι. Όπου διακυβεύεται η ασφάλεια ή αυτό που θεωρείς «ασφάλεια» τα σύνορα υψώνονται και από αυτό δεν ξεφεύγει ούτε η μουσική, ούτε τίποτα. Το θέμα είναι να καταλαβαίνεις αν διακυβεύεται πράγματι η «ασφαλειά» σου και από τι. Και μετά πώς το αντιμετωπίζεις και για ποιον λόγο «έτσι» κι όχι «αλλιώς».

»Όσον αφορά τη μουσική, οι λόγοι συνήθως είναι ψυχολογικοί και αισθητικοί, για το πως αντιμετωπίζει ένας μουσικός τα «σύνορα». Φοβάσαι ίσως ότι δεν θα είσαι «επαρκής» και θα γίνεις ρεζίλι, ή ότι δεν θα ευχαριστηθείς από το μουσικό αποτέλεσμα, ή ότι θα προδώσεις τα αισθητικά σου «πιστεύω» και θα βρεθείς σε έναν χώρο στον οποίο δεν έχεις επιλέξει να ανήκεις και ότι μετά δεν θα σε ξανακαλέσουν οι μουσικοί, οι του «άλλου χώρου» που εσύ εκτιμάς, με ό,τι συνεπάγεται αυτό κλπ.

»Τώρα για τα πραγματικά σύνορα που έχουν ταυτιστεί με την πραγματική μας επιβίωση και την «ύπαρξή» μας, βλέπουμε τι γίνεται και ποιοι το πληρώνουν ξανά και ξανά κοιτάζοντας και πίσω και βλέποντας και το τώρα. Δυστυχώς».

Η πολυπολιτισμικότητα ενέχει και τον φόβο –σήμερα και πάντα- θεωρείτε;
«Το ξένο μπορεί να μας είναι ελκυστικό ή αντίθετα να μας φοβίζει. Οτιδήποτε κι αν αφορά το «ξένο». Οι μπανάνες ήταν ιδιαίτερα ελκυστικές όταν δεν υπήρχαν στην Ελλάδα. Και τα μπλουτζίν. Και η κόκα-κόλα. Οι μαντίλες μπορούν να φαίνονται εξωτικές (ανάλογα με το πώς φοριούνται) αρκεί να μην σκεφτεί κανείς τι αντιπροσωπεύουν για το γυναικείο φύλλο και κυρίως το ότι είναι υποχρεωτικές.

»Δεν με απειλεί κάτι όταν δεν περιορίζει την ελευθερία μου. Αν σκεφτεί όμως κανείς τις διάφορες παραλλαγές που παίρνει αυτή η φράση στο μυαλό εκατομμυρίων ανθρώπων και τι σημαίνει για το καθέναν η «ελευθερία» του, καταλαβαίνει αμέσως και το χάος που δημιουργείται σε ό,τι αφορά την συνύπαρξη».

Σήμερα, βλέπετε οι πεποιθήσεις να δοκιμάζονται; Αξιολογούνται οι καταστάσεις (οικονομικές, πολιτικές, αθρωπιστικές) ψύχραιμα;
«Μόνο ψύχραιμα δεν μπορεί να πει κανείς ότι αξιολογούνται. Είναι σαν οι αντιδράσεις και οι συμπεριφορές, να κινούνται σε μία φυγόκεντρο».

Πιστεύετε ότι το ελληνικό κοινό είναι δύσκολο, ότι είναι ανοιχτό σε πράγματα και μουσικές όπως εκείνες που θα μας παρουσιάσετε;
«Το ελληνικό κοινό είναι ανοιχτό στο τραγούδι και στα παραδοσιακά ακούσματα διαφόρων χωρών με προτίμηση τα ανατολικά συνήθως. Δεν είναι ένα κοινό ανοιχτό στη σύγχρονη μουσική, επίσης του φαίνεται ξένη η κλασσική μουσική αλλά πιστεύει ότι πρέπει να την ανέχεται. Για τη σύγχρονη δεν νιώθει καμία αντίστοιχη «υποχρέωση», άρα μπορεί να την αγνοεί χωρίς τύψεις. Ενώ στο θέατρο ή στον χορό είναι ανοιχτό σε καινούργια ρεύματα, στη μουσική επιμένει κυρίως παραδοσιακά».

Τα επόμενα δημιουργικά σας σχέδια, πάνω και κάτω από τη σκηνή, ποια είναι;
«Θα γίνουν συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό μέσα στο καλοκαίρι, είτε με τους Primavera en Salonico, είτε με τον πιανίστα Σπύρο Μάνεση ή τον κιθαρίστα Κώστα Γρηγορέα, επίσης μία συνεργασία με τον συνθέτη και κοντραμπασίστα Barry Guy, σε ένα καινούργιο έργο του το φθινόπωρο. Όσον αφορά τα εκτός σκηνής, τελευταία συνεργάζομαι με τον Λάμπρο Γιώτη, προετοιμάζοντας (στη μουσική) τις Ικέτιδες του Αισχύλου με μία ομάδα ηθοποιών».

entertainment.in.gr

Headlines