Ισμήνη Μπάρακλη: Η μεταμόρφωση της πεταλούδας ομοιάζει με το ταξίδι της ψυχής

Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

«Η ιδέα για το βιβλίο αυτό γεννήθηκε σε ένα ορεινό χωριό του Πάρνωνα, στα ορεινά της Σπάρτης, από μια συγκλονιστική ιστορία του εμφύλιου. Υπαρκτό πρόσωπο της εποχής εκείνης, η πρώτη όψη του ήρωά μου, η σκληρή και αδίστακτη. Ωστόσο, η εξέλιξή του, είναι η προσωπική μου εκδοχή που ακουμπά στους εξελικτικούς νόμους της προόδου και της αυτοβελτίωσης».

Η συγγραφέας Ισμήνη Μπάρακλη μάς μιλά για το νέο της μυθιστόρημα με τίτλο Το μυστικό της πεταλούδας που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Το μυστικό της πεταλούδας είναι το νέο σας μυθιστόρημα. Θα θέλαμε να μας μιλήσετε για το συμβολικό του τίτλο και για την αληθινή ιστορία στην οποία είναι βασισμένο.
«Η μεταμόρφωση της πεταλούδας, ομοιάζει πολύ με το ταξίδι της ψυχής που προσπαθεί να απαλλαχθεί από το «κουκούλι» της και να πετάξει ελεύθερη, καθώς η ιστορία πραγματεύεται την πορεία ζωής ενός ήρωα που από αγρίμι θα μεταστραφεί σε μια οσιακή μορφή. Η ιδέα για το βιβλίο αυτό γεννήθηκε σε ένα ορεινό χωριό του Πάρνωνα, στα ορεινά της Σπάρτης, από μια συγκλονιστική ιστορία του εμφύλιου. Υπαρκτό πρόσωπο της εποχής εκείνης, η πρώτη όψη του ήρωά μου, η σκληρή και αδίστακτη. Ωστόσο, η εξέλιξή του, είναι η προσωπική μου εκδοχή που ακουμπά στους εξελικτικούς νόμους της προόδου και της αυτοβελτίωσης».

Τρεις προσωπικότητες, τρεις διαφορετικοί χαρακτήρες πίσω από ένα και μόνο πρόσωπο: Ο Φραγκούλης ο ληστής, ο Αυγουστής Παπαδάκης και ο Γέροντας Ιωάννης. Ο άνθρωπος αλλάζει τελικά…
«Όλοι αλλάζουμε μέσα στο χρόνο, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ήρωας του βιβλίου άλλαξε μέσω της μεταμέλειας, της αναγνώρισης του σφάλματος. Ο Δημόκριτος έλεγε: Η μεταμέλεια για τις αισχρές πράξεις είναι η σωτηρία της ζωής».

Σκοτάδι και φως… Μια αέναη πάλη…
«Ένας διαρκής αγώνας, με τον ίδιο πάντα αντίπαλο, το σκοτεινό μας εαυτό, καθώς ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου είναι ο ίδιος του ο εαυτός».

Η μοίρα παίζει άσχημο παιχνίδι στους ήρωες του βιβλίου. Πιστεύετε στο πεπρωμένο;
«Πολλές φορές νομίζουμε πως σχεδιάζουμε τη ζωή μας, τα βήματά μας, στην ουσία όμως μόνο τα ακολουθούμε, και ίσως τελικά αυτό που ελέγχουμε απόλυτα και καθ’ ολοκληρία να είναι μόνο ο εσωτερικός μας κόσμος, τα συναισθήματα και οι σκέψεις μας. Ο ρόλος της μοίρας με απασχολεί πολύ στο Μυστικό της Πεταλούδας. Με αφετηρία τη ρήση που έχει ειπωθεί από τόσους φιλοσόφους από τη μοίρα του κανένας δεν ξεφεύγει η ιστορία αυτή μεγεθύνει τούτο ακριβώς το σημείο: ενδεχομένως η μοίρα του ανθρώπου να είναι αμετάκλητη, είναι όμως μέσα στα πλαίσια της ελευθερίας του, της προσωπικής του επιλογής, να απαλλαχθεί από τα πάθη του, τα ελαττώματά του, να σπάσει το «κουκούλι» του και να πετάξει ελεύθερος».

Στο βιβλίο σας είναι έντονο το θρησκευτικό στοιχείο, όπως και ο ασκητισμός. Ποια η σχέση μας με τη θρησκεία και πώς αντιλαμβάνεστε το θείο στοιχείο;
«Ο ήρωάς μου, σε ένα κομβικό σημείο της ζωής του, εκείνο της επίγνωσης που θα αντιδράσει η συνείδησή του -το βαθύτερο στοιχείο της ύπαρξης του ανθρώπου- και θα αναζητήσει λύτρωση από τα πάθη του, θα βρεθεί στο Άγιο Όρος και θα συναναστραφεί με δυο Ρώσους γεροντάδες, τους στάρετς του, οι οποίοι θα τον βοηθήσουν να προχωρήσει διαβλέποντας την ειλικρινή του μεταμέλεια και ίσως η βαρύτητα του ιδιαίτερου αυτού σημείου της ιστορίας να μην τοποθετείται στο που και ποιος, αλλά τελικά το πώς, καθώς η «θρησκευτική μου αντίληψη» περιστρέφεται γύρω από αυτό: αγάπη, αλληλοβοήθεια, αλληλεγγύη».

Υπάρχει μια φράση στο βιβλίο σας, «Ίσως να είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση μας να κυλά στο αίμα μας η αχαριστία». Πιστεύετε πως ο άνθρωπος είναι αχάριστος; Όσον αφορά την ελληνική κοινωνία, θεωρείτε πως όσα δεινά βιώνει σήμερα είναι ένα «μάθημα», υπήρξε αχάριστη η ελληνική κοινωνία;
«Ατελές ον ο άνθρωπος, το αποδεικνύει η ίδια η ιστορία, που διαρκώς κάνει κύκλους. Αν μαθαίναμε από τα λάθη μας δεν θα τα βρίσκαμε πάντα μπροστά μας μέσα στο χρόνο».

Στη σημείωσή σας στο τέλος του βιβλίου, αποκαλύπτετε στον αναγνώστη πως η συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου σας έκανε να νιώθετε «ευάλωτη, αδύναμη». Γιατί συνέβη αυτό;
«Λόγω της ιδιαιτερότητας της ιστορίας, καθώς έπρεπε να μεταφέρω στον ήρωά μου σπουδαίες αλλαγές που υπέστη ο χαρακτήρας του, αλλαγές που τον μεταμόρφωσαν, τον σμίλευσαν κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει ένας αληθινός φιλόσοφος. Η θεματολογία μου, είχε να κάνει ξεκάθαρα με το πώς αντιλαμβάνομαι το θείο στοιχείο όταν επισκιάζει το ανθρώπινο. Κι όταν επιτέλους ολοκληρώθηκε το βιβλίο, λυτρώθηκα κι εγώ μέσα από αυτήν την πορεία ζωής του ήρωά μου, καθώς ένιωσα να συμπαρασύρομαι, να επηρεάζομαι από τα τελευταία χρόνια του Αυγουστή, να μπουσουλάω πίσω από τα βήματά του και αν δεν είναι ψευδαίσθησή μου, ένιωσα ο άνθρωπος αυτός να μου δίνει μια μικρή ώθηση, να τονώνει τον βηματισμό μου και στο δικό μου προσωπικό ταξίδι».

«Η λογοτεχνία οφείλει το «εγώ» να το μεταμορφώνει σε «εμείς”». Αυτός ακριβώς είναι και ο στόχος σας σε κάθε νέο, συγγραφικό σας έργο;
«Αυτή η φράση, περικλείει τις σκέψεις μου περί λογοτεχνίας… να χωράει πολλούς μέσα, ειδάλλως η προσπάθεια είναι στείρα και ανεπιτυχής. Είναι ακριβώς το μήνυμα που έλαβα πρόσφατα από μια αναγνώστρια του βιβλίου: Τι πιο μαγευτικό από το να βιώνεις τόσο έντονα τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών του βιβλίου σα να είσαι ο ίδιος πρωταγωνιστής».

Έχετε σκεφτεί τι θα πραγματεύεται το επόμενο βιβλίο σας;
«Το επόμενο μυθιστόρημα έχει να κάνει με μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο που ξυπνά μνήμες, αλλά και πληγές. Σε καμία περίπτωση όμως δεν αναπαράγει ιστορία, αφού στο κέντρο του είναι πάλι ο άνθρωπος, η ψυχοσύνθεσή του, οι πράξεις του… οι μοιραίοι ίσκιοι που βαδίζουν πλάι του».

Λίγα λόγια για το βιβλίο
«Τιποτένιος ο άνθρωπος,
οσμή από χώμα, καρτερεί τα φτερά να πετάξει,
να ξυπνήσει μια μέρα πεταλούδα.
Μυστικός ο αγώνας, κρυφός, μόνο για κείνον».

Τέσσερις γυναίκες στο χθες και το σήμερα ξεδιπλώνουν έναν τρισυπόστατο άντρα, ορίζοντας μοιραία και αμετάκλητα τη ζωή του, αυτή του Φραγκούλη του Ληστή, του Αυγουστή Παπαδάκη, του Γέροντα Ιωάννη∙ ενός επικίνδυνου ανθρώπου, ενός μοναδικά υπέροχου άντρα, ενός ταπεινού ασκητή… Ένας αόρατος διαβήτης χαράζει μοίρα προς μοίρα τον κύκλο της ζωής του, κεντώντας σταυροβελονιά παρόν με παρελθόν…

Ο ταραγμένος βίος ενός αμαρτωλού που τα βήματά του θα τον οδηγήσουν μέχρι τα πιο βαθιά μονοπάτια της αγάπης. Η παρανομία, τα πάθη, το έγκλημα θα συγκρουστούν με το βαθύτερο στοιχείο της ύπαρξης, τη συνείδηση. Κι ένας ισόβιος αγώνας ξεκινά, με τρόπαιο την κάθαρση και τίμημα τον αβάσταχτο έρωτα ανάμεσα σ’ έναν άντρα με σκοτεινό παρελθόν και μια γυναίκα με λαμπρό μέλλον… Πώς μπορεί ένας αδιέξοδος έρωτας να γεμίσει φως τις ζωές των ανθρώπων;

entertainment.in.gr