Ο προτελευταίος πληθυσμός μαμούθ «πέθανε από δίψα»

Χιλιάδες χρόνια μετά την εξαφάνιση των μαμούθ από την ηπειρωτική Αμερική, τη Σιβηρία και την Ευρώπη, μερικές εκατοντάδες τριχωτά παχύδερμα επιζούσαν σε αυτό το απομονωμένο νησί έξω από την Αλάσκα. Μέχρι που οι λίμνες στέρεψαν και ο προτελευταίος πληθυσμός του κόσμου υπέκυψε στη δίψα.

Μελέτη στην επιθεώρηση PNAS δείχνει να λύνει το μυστήριο των μαμούθ στο νησί Σεντ Πολ, το οποίο έχει σήμερα έκταση 110 τετραγωνικών χιλιομέτρων (λίγο μεγαλύτερη από τη Σαλαμίνα) και απέχει 400 χιλιόμετρα από την πλησιέστερη στεριά.

Στη διάρκεια της τελευταίας εποχής των παγετώνων, όταν η στάθμη της θάλασσας βρισκόταν πολύ χαμηλότερα από ό,τι σήμερα, το Σεντ Πολ ήταν τμήμα μιας γέφυρας ξηράς που συνέδεε τη Σιβηρία με τη Βόρειο Αμερική στην περιοχή του σημερινού Βερίγγειου Πορθμού.

Η στάθμη άρχισε να ανεβαίνει πριν από περίπου 12.000 χρόνια, απομονώνοντας τα μαμούθ του Σεντ Πολ από τον υπόλοιπο κόσμο.

Αρχικά, η απομόνωση τους βγήκε σε καλό: λόγω της κλιματικής αλλαγής, και πιθανότατα λόγω του ανελέητου κυνηγιού από τους ανθρώπους, οι περισσότεροι πληθυσμοί μαμούθ είχαν πια εξαφανιστεί πριν από περίπου 10.000 χρόνια.

Το νησί του Σεντ Πολ, ακατοίκητο από ανθρώπους μέχρι τη δεκαετία του 1780 μ.Χ., παρέμεινε παράδεισος για τα παχύδερμα για ακόμα 5.000 χρόνια, πριν τελικά έρθει το τέλος.

Η νέα μελέτη χρονολογεί με ακρίβεια το τέλος των μαμούθ του Σεντ Πολ και προσφέρει μια πειστική εξήγηση για την εξαφάνισή τους.

Ερευνητές από τις ΗΠΑ και τον Καναδά εφάρμοσαν μεθόδους ραδιοχρονολόγησης και ανάλυσης ραδιοϊσοτόπων για να εξετάσουν οστά των μαμούθ αλλά και δείγματα λάσπης από το βυθό μιας από τις ελάχιστες λίμνες του νησιού.

Όλες οι αναλύσεις οδηγούν στην ίδια ιστορία: το νερό του νησιού γινόταν όλο και λιγότερο, και όλο πιο αλμυρό, με την πάροδο του χρόνου.

Δεδομένου ότι οι σημερινοί ελέφαντες χρειάζονται 70 με 200 λίτρα νερό την ημέρα, και τα τριχωτά μαμούθ είναι πιθανό να χρειάζονταν ακόμα περισσότερο, οι λιγοστοί υδάτινοι πόροι πρέπει να ήταν εντελώς ανεπαρκείς.

Το τέλος για τα μαμούθ ήρθε πριν από 5.600 χρόνια, πέντε χιλιετίες μετά την εξαφάνιση των συγγενών τους στα ηπειρωτικά.

Κι όμως, το είδος επιζούσε ακόμα σε ένα νησί του Αρκτικού Ωκεανού, μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά: τελευταίος γνωστός πληθυσμός μαμούθ επέζησε στο απομονωμένο νησί Ράνγκελ μέχρι πριν από 4.000 χρόνια, μερικούς αιώνες μετά την ολοκλήρωση των μεγάλων πυραμίδων της Γκίζα.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ