Αγνωστο σενάριο του Μπέργκμαν θα γίνει ταινία από… ανταγωνίστριά του

Επιμέλεια: Αγγελική Στελλάκη

Ένα μέχρι πρότινος άγνωστο σενάριο του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν -το οποίο επρόκειτο να αποτελέσει συνεργασία με τον Φεντερίκο Φελίνι και τον Ακίρα Κουροσάβα- θα γυριστεί ταινία από την Σουηδή δημιουργό Σουζάν Όστεν, η οποία είχε μια σχέση ανταγωνισμού με τον μεγάλο Σουηδό σκηνοθέτη.

Το σενάριο χρονολογείται από το 1969 και έχει τίτλο «Εξήντα τέσσερα λεπτά με τη Ρεμπέκα».

Κεντρική ηρωίδα της ταινίας είναι μια δασκάλα κωφών παιδιών που μένει έγκυος. Το σενάριο παρακολουθεί την ηρωίδα για διάστημα μερικών ημερών, στη διάρκεια των οποίων εμπλέκεται σε αυτοκινητιστικό ατύχημα, επισκέπτεται ένα ερωτικό κλαμπ και δοκιμάζει ρούχα.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα The Guardian, στην ταινία επρόκειτο να πρωταγωνιστήσει η Κάθριν Ρος, η οποία εκείνη την εποχή είχε προταθεί για Όσκαρ για τον ρόλο της στο The Graduate.

Τελικά, η συνεργασία του Μπέργκμαν με τον Φελίνι και τον Κουροσάβα δεν προχώρησε και το σενάριο δεν έγινε γνωστό για αρκετές δεκαετίες -μέχρι την εποχή που ο Μπέργκμαν χάρισε το αρχείο του στο Ίδρυμα που φέρει το όνομά του.

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου δημιουργού, το σενάριο θα γυριστεί από την Σούζαν Όστεν.

Πρόκειται για μια παράξενη επιλογή, σημειώνει ο Guardian, καθώς η Όστεν και ο Μπέργκμαν είχαν εκφραστεί ο ένας εναντίον του άλλου αρκετές φορές.

Οι διαφωνίες τους ήταν τόσο πολιτιστικές (για πολλούς ο Μπέργκμαν ήταν παραδοσιακός και εξέφραζε την πατριαρχική κοινωνία, ενώ η Όστεν υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος του φεμινιστικού και ριζοσπαστικού Group 8), καθώς και προσωπικές.

Η μητέρα της Όστεν, κριτικός κινηματογράφου και επίδοξη σκηνοθέτις, είχε συνεργαστεί με τον Μπέργκμαν σε μία από τις πρώτες της ταινίες. Δεν κατάφερε όμως να συνεχίσει την καριέρα της, αντιμετωπίζοντας εμπόδια, προσπαθώντας να βρει τη θέση της στον ανδροκρατούμενο κόσμο του σινεμά. Η Όστεν στην πρώτη της ταινία «Mamma» αναφέρεται στο θέμα αυτό, ενώ δεν απεικονίζει τον Μπέργκμαν με κολακευτικό τρόπο.

Οι συγκρούσεις μεταξύ των δύο δημιουργών συνεχίστηκαν. Το 1990 η ταινία της Όστεν «The Guardian Angel» συγκέντρωσε οκτώ υποψηφιότητες στα βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου. Η ίδια θεωρούσε ότι η ταινία της θα κέρδιζε αρκετά βραβεία, ωστόσο δεν κέρδισε κανένα.

Καθώς πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο Μπέργκμαν, η σκηνοθέτις πίστευε ότι ο συμπατριώτης της ήταν αυτός που αποφάσισε να μποϊκοτάρει το «Guardian Angel». Δεν παρέλειψε, μάλιστα, να του στείλει επιστολή, με την οποία εξέφραζε την δυσαρέσκειά της.

Η Όστεν αφηγείται επίσης μία ιστορία που της είπε ένας φίλος της. Ο Μπέργκμαν φέρεται να τον προειδοποίησε να μην συνεργαστεί με την Όστεν, λέγοντας -σύμφωνα πάντα με την σουηδή δημιουργό-: «Μην την πλησιάσεις, θα τη σκοτώσω».

Πώς έφτασε, όμως, το «Εξήντα τέσσερα λεπτά με την Ρεμπέκα» στα χέρια της Όστεν; Η ιδέα ήταν αρχικά το σενάριο να ηχογραφηθεί εν όψει της επετείου το 2018 για το σουηδικό ραδιόφωνο. Πρώην μαθήτρια της Όστεν το διάβασε και το έστειλε στην δασκάλα της. Η Όστεν το αγάπησε τόσο πολύ ώστε αποφάσισε να μην το μεταφέρει μόνο στο ραδιόφωνο, αλλά και στο σινεμά.

«Μόλις το διάβασα, ενθουσιάστηκα. Σκέφτηκα: «Ουάου! Ήταν φεμινιστής για 64 λεπτά!»» λέει η σκηνοθέτις.

Η ίδια δηλώνει ότι το σενάριο εκφράζει το πνεύμα της εποχής και ότι έχει σχέση και με άλλες ταινίες που ο Μπέργκμαν είχε γράψει εκείνη την περίοδο, όπως το Shame και το Πάθος της Άννα, ταινίες που η ίδια χαρακτηρίζει «πολιτικές και ανοιχτόμυαλες».

Ο Γιάν Χόλμπεργκ, πρόεδρος του Ιδρύματος Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, δήλωσε ενθουσιασμένος από την προοπτική να γυρίσει η Όστεν την ταινία, λέγοντας ότι πρόκειται για «μια ονειρεμένη «συνάντηση»».

«Είχαν μία δύσκολη προσωπική σχέση -για να μην πω και κάτι περισσότερο» είπε ο Χόλμπεργκ, σύμφωνα με τον Guardian.

«Ο Μπέργκμαν προσπάθησε να βλάψει την καριέρα της Όστεν, ενώ εκείνη, από ασθενέστερη θέση, επιτέθηκε στην κοσμοθεωρία του, στα προνόμιά του, στις φήμες για κατάχρηση εξουσίας κ.λπ. Όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα ο Μπέργκμαν έγραψε ένα σενάριο ακριβώς για αυτά τα θέματα: τα φύλα, την εξουσία, τη σεξουαλικότητα, την πολιτική κ.λπ., ακριβώς το ίδιο το διάστημα. Δεν θα μπορούσα να σκεφτώ κάποιον καλύτερο να σκηνοθετήσει την ταινία από την Σουζάν Όστεν» τόνισε.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ