Αγγελική Στελλάκη

Ο Κρίστι Πούιου ψάχνει ένα μέρος στη Θεσσαλονίκη για να φάει καλό ψάρι. Παρά τον βροχερό καιρό, σκέφτεται να κατέβει στην ψαραγορά και να βρει ένα ταβερνάκι. Παλιός γνώριμος της πόλης (η ταινία του «Γερή Μπάζα» είχε προβληθεί και βραβευτεί στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), ο Ρουμάνος σκηνοθέτης έχει έρθει και πάλι στο Φεστιβάλ για να παρουσιάσει τη νέα του ταινία, «Sieranevada» -η οποία προβάλλεται και κανονικά στις αίθουσες.

Στο μνημόσυνο για τις 40 ημέρες από τον θάνατο του πάτερ – φαμίλια, τα μέλη της οικογένειας συγκεντρώνονται σε ένα σπίτι, περιμένοντας τον ορθόδοξο ιερέα. Εκείνος αργεί και τα πνεύματα ανάβουν, καθώς οι παρευρισκόμενοι μιλούν για θρησκεία, πολιτική, τον έρωτα, αλλά και την αμερικανική πολιτική σκηνή.

Το in.gr συνάντησε τον διάσημο σκηνοθέτη (βραβευμένο στις Κάννες για την «Οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου») και καθώς η είδηση της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ έχει μόλις ανακοινωθεί, η συζήτηση στρέφεται μοιραία σε αυτήν, αλλά και στον «χειμώνα» που -σύμφωνα με τον ίδιο- μοιάζει να έχει ήδη έρθει.

Στο Sieranevada οι χαρακτήρες της ταινίας μιλούν για τον Τζορτζ Μπους και την 11η Σεπτεμβρίου. Με τον Τραμπ τώρα πρόεδρο των ΗΠΑ, αναρωτιέμαι τι θα συζητούσαν οι χαρακτήρες της ταινίας σε δέκα χρόνια…

Ναι, βλέπουμε άλλον έναν Ρεπουμπλικάνο στην εξουσία. Τι να πω… Εύχομαι το καλύτερο για τις ΗΠΑ. Το πρόβλημα με τις εκλογές γενικότερα -είτε μιλάμε για τις ΗΠΑ, είτε για την Ελλάδα, είτε για τη Ρουμανία- είναι το γεγονός ότι πρέπει να διαλέξεις την καλύτερη «ερμηνεία» που έδωσε κάποιος στην διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Το να είσαι όμως ο καλύτερος ερμηνευτής, δεν σημαίνει ότι θα είσαι και ο κατάλληλος πρόεδρος. Και μετά μάς προκαλούν έκπληξη οι αποφάσεις που παίρνουν οι πολιτικοί. Βέβαια, πίσω από τον Τραμπ υπάρχουν οι Ρεπουμπλικάνοι, η δική τους οπτική του κόσμου, η δική τους ιδεολογία. Δεν ακολουθούν κάποια «βίβλο». Μέσα στο κάθε κόμμα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και διαλεκτικές και διαφωνίες. Έτσι ελπίζω τουλάχιστον. Αλλά τελικά, όταν είσαι στη θέση του προέδρου καλείσαι να πάρεις αποφάσεις. Πρέπει να αποφασίσεις εάν θα κάνεις πόλεμο με τη Ρωσία για παράδειγμα ή με την Κίνα, εάν θα σταματήσεις τους βομβαρδισμούς στη Συρία ή όχι. Οι αποφάσεις για τα ζητήματα αυτά προκύπτουν από συζητήσεις. Οι συζητήσεις, όμως, αυτές δεν αφορούν τον απλό πολίτη. Υποθέτουμε ότι ο απλός λαός έκανε την επιλογή του με το να πάει να ψηφίσει. Υπάρχει, όμως, μια ψευδαίσθηση δημοκρατίας. Η ψευδαίσθηση ότι εσύ, ως ψηφοφόρος, είσαι τμήμα των πολιτικών αποφάσεων. Δεν ισχύει αυτό. Όχι μόνο γιατί δεν συμμετέχει κανείς στις πολιτικές συζητήσεις και στη διαδικασία των αποφάσεων, αλλά και επειδή δεν είναι προετοιμασμένος να συμμετάσχει σε αυτή τη διαδικασία, δεν έχει τις κατάλληλες γνώσεις. Φοβάμαι ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν μετά από αυτές τις εκλογές. Προσωπικά δεν πιστεύω σε αυτά που οι πολιτικοί – ερμηνευτές λένε δημοσίως.

Έχετε μία μάλλον απαισιόδοξη οπτική για το μέλλον…

Ναι, είμαι αρκετά απαισιόδοξος. Θυμάστε τη «Μέρα της Μαρμότας» με τον Μπιλ Μάρεϊ; Εκεί, κάθε φορά που επαναλαμβάνεται η ίδια μέρα, ακούγεται μια φωνή στο ραδιόφωνο να λέει: «Πρέπει να ντυθείτε ζεστά γιατί θα κάνει κρύο έξω». Αυτό πιστεύω: Ότι «θα κάνει κρύο». Εάν η ανθρωπότητα ακολουθήσει αυτή την πορεία, μάς περιμένει βαρύς χειμώνας. Ακόμα και εμπορικά προϊόντα, όπως το Game of Thrones, «παίζουν με αυτή την ιδέα». Αναρωτιέμαι εάν αυτό είναι τυχαίο.

Υπάρχει κάποια έξοδος από αυτή την κατάσταση;

Χρειάζεται μια αναδιάρθρωση αυτού του κόσμου. Και αυτή δεν μπορεί να γίνει -κατά τη γνώμη μου- εάν εξακολουθούμε να αφήνουμε στην άκρη αυτό που δίνει νόημα στη ζωή μας. Και αυτό είναι -όσο τετριμμένο και αν ακούγεται- η αγάπη

Στην ταινία μοιάζει να υπάρχει ένα «τρίτο» βλέμμα. Είναι το βλέμμα του θεατή ή του νεκρού πατέρα που παρακολουθεί την οικογένειά του;

Η ταινία λαμβάνει χώρα την ημέρα του μνημοσύνου, 40 ημέρες μετά τον θάνατο του πατέρα. Στην ορθόδοξη παράδοση η ψυχή θεωρείται ότι βρίσκεται ακόμα γύρω μας. Αυτή ήταν η σκέψη: η θέση της κάμερας να θυμίζει το βλέμμα του νεκρού που κοιτάζει αυτά που άφησε πίσω του, χωρίς αυτό το βλέμμα να είναι επικριτικό -αλλά αντίθετα, τρυφερό. Δεν ξέρουμε εάν υπάρχουν φαντάσματα ή εάν υπάρχει η ψυχή. Όταν ξεκίνησα να δουλεύω την ταινία προσπάθησα να φανταστώ πώς θα ήμουν εγώ φεύγοντας. Συνειδητοποίησα ότι τη στιγμή που θα φεύγω από τον κόσμο, θέλω να αγαπηθώ από όλους.

Το ρουμάνικο σινεμά είναι από τα πιο ενδιαφέροντα των τελευταίων ετών.

Δεν ξέρω εάν αυτό ισχύει…

Δεν το πιστεύετε;

Νομίζω ότι το βοήθησαν πολύ τα μεγάλα Φεστιβάλ: οι Κάννες, το Βερολίνο. Έχει ενδιαφέρον, αλλά υπάρχουν και άλλες εθνικές κινηματογραφίες που είναι εξίσου ενδιαφέρουσες. Νομίζω ότι φτάνουμε προς το τέλος, όχι του νέου κύματος του ρουμάνικου σινεμά, αλλά προς το τέλος ενός συγκεκριμένου τρόπου σκέψης. Έτσι ελπίζω τουλάχιστον. Το σινεμά δεν αφορά το νέο ή το παλιό. Ελπίζω οι άνθρωποι να συνεχίσουν να κάνουν ταινίες. Είναι καλό ένα Φεστιβάλ να σε τιμά στην αρχή της καριέρας σου, αλλά πλέον τα Φεστιβάλ δεν κάνουν αυτό. Τα Φεστιβάλ δίνουν βραβεία σε ηλικιωμένους ανθρώπους και αυτό το θεωρώ ντροπιαστικό. Εμένα προσωπικά με ενδιέφερε το ρεαλιστικό σινεμά, όπως το πρωτοπαρουσίασε ο Τζον Κασσαβέτης -που χωρίς να το ξέρει υπήρξε μέντοράς μου. Όταν έκανα την «Οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου» είδα ότι ορισμένοι ρουμάνοι σκηνοθέτες άλλαξαν το στιλ τους προς το ρεαλιστικό σινεμά, όχι επειδή τους ενδιέφερε, αλλά επειδή αυτό λειτουργούσε καλύτερα στο πλαίσιο ενός Φεστιβάλ. Κάποιοι από αυτούς, όπως ο Μουντζίου, τα κατάφεραν. Άλλοι όχι. Αυτό που κινούσε τους περισσότερους ήταν η επιθυμία να γίνουν διάσημοι. Η φόρμουλα αυτή θεωρήθηκε επιτυχημένη για να προβληθεί μια ταινία στα ξένα Φεστιβάλ.

* Η ταινία «Sieranevada» προβλήθηκε στο τμήμα «Ματιές στα Βαλκάνια» του 57ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και προβάλλεται σε κανονική διανομή στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Headlines